İktidarını sürdürmek isteyen bir Partinin Kimlik arayışı: Cumhuriyet Halk partisi'nin 1947 olağan kurultayı

Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) 1947 yılına kadar sekiz kurultay düzenlemiştir. Bunlardan sadece birisi, 1946 Olağanüstü Kurultayı, II. Dünya Savaşı sonrasında çok partili döneme geçildikten sonra yapılmıştır. CHP düzenlediği tüm kurultaylara oldukça önem vermiştir. Buralarda alınan kararlar sadece partinin geleceğini etkilemekle kalmamış, ülke siyaseti üzerinde de etkili olmuştur. CHPnin 1947de düzenlediği kurultay da hem ülke siyaseti hem de parti açısından son derece önemli sonuçlar ortaya çıkarmıştır. Bununla birlikte bu kurultayın bir siyasi parti olarak CHP üzerindeki etkisi daha fazla olmuştur. Tüzükte yapılan değişikliklerle partinin tabanı, partide daha etkili kılınmaya çalışılırken, Kemalizmin temel prensiplerini belirleyen altı ilke de yeniden tanımlanmıştır. Ancak ilkelere yönelik olarak yapılan yeni düzenlemeler, kimilerince ideolojik bir sapma olarak değerlendirilmiş ve kurultayda Kemalizmden ödün verildiği şeklinde yorumlanmıştır.

Quest for identity of a party in power: The Ordinary Congress of Republican People s Party of 1947

Republican People s Party organized eight congresses until the year of 1947. Only one of them, the Extraordinary Congress of 1946, was carried out after the Second World War when in Turkey the multi-party system had settled. The Republican People s Party took notice of all these congresses pretty much. The decisions that were made in these congresses had effects not only on the future of the party, but also on the politics of the country. The Ordinary Congress of Republican People s Party of 1947, as well, had highly significant results that concerned both the party and the politics of the country. Furthermore, this congress had greater effects on the Republican People s Party. While the grassroots were tried to have voice and potentiate more through the innovations on the statutes of the party, the Six Principles of Kemalism were re-identified in the congress, as well. The revisions that were made on the Principles, were considered as an ideological deviation by some and were perceived as making concessions about Kemalism in the congress.

PDF

___

I. Arşiv Kaynakları
Başbakanlık Cumhuriyet Arşivi (BCA, Ankara)
Cumhuriyet Halk Partisi Fon Kataloğu (Fon. Kod. 490.01)
BCA 490 01 8 40 11.
BCA 490 01 219 863 1.
BCA 490 01 6 34 3.
BCA 490 01 226 892 1.
II. Gazeteler
Akşam
Bugün
Son Posta
Tasvir
Ulus
Vatan
Yeni Sabah
III. Anı ve Günlükler
ERİM, Nihat, Günlükler 1925-1979, C.I, Haz.: Ahmet Demirel, Yapı Kredi Yay., İstanbul, 2005.
KARAOSMANOĞLU, Yakup Kadri, Politikada 45 Yıl, Yay. Haz.: Atilla Özkırımlı, 2. Baskı, İletişim Yay., İstanbul, 1999.
NADİR, Nadi, Perde Aralığından, Çağdaş Yay., 4. bası, İstanbul, 1991.
URAN, Hilmi, Meşrutiyet, Tek Parti, Çok Parti Hatıralarım (1908-1950), Türkiye İş Bankası Kültür Yay., İstanbul, 2007.
IV. Kitaplar ve Makaleler
AHMAD, Feroz, Bir Kimlik Peşinde Türkiye, Çev.: Sedat Cem Karadeli, 3. baskı, İstanbul Bilgi Üni. Yay., İstanbul, 2008.
AHMAD, Feroz, Demokrasi Sürecinde Türkiye (1945-1980), Türkçesi: Ahmet Fethi, 2. baskı, Hil Yayın, İstanbul, 1996.
AKŞİN, Sina, Kısa Türkiye Tarihi, Türkiye İş Bankası Kültür Yay., İstanbul, 2007.
ALBAYRAK, Mustafa, Türk Siyasi Tarihinde Demokrat Parti (1946-1960), Phonenix Yay., Ankara, 2004.
BORATAV, Korkut, Türkiye İktisat Tarihi 19081985, 6. Baskı, Gerçek Yayınevi, İstanbul, 1998.
BULUT, Sedef, Muhtıra Sonrası Demokratikleşme Hareketine Örnek Model Olarak 1973 Genel Seçimleri, Berikan Yayınevi, Ankara, 2007.
C.H.P. Büyük Kurultayının Olağanüstü Toplantısı, Program-Tüzük Komisyonu Raporu, 10.V.1946.
C.H.P. Tüzüğü, Partinin VII. Kurultayınca Onanmıştır, BCA 030. 01/ 42.250.5.1947.
CHP Yedinci Büyük Kurultay Tutanağı, b.y.y., Ankara, 1948.
Cumhuriyet Halk Partisi Program ve Nizamname 1943, Zerbamat Basımevi, Ankara, 1943.
ÇAVDAR, Tevfik, Demokrat Parti, Cumhuriyet Dönemi Türkiye Ansiklopedisi, C. VIII, İletişim Yay., İstanbul, b.t.y.
DUVERGER, Maurice, Siyasi Partiler, 4. Basım, Çev. Ergün Özbudun, Bilgi Yayınevi, Ankara, 1993.
EROĞUL, Cem, Demokrat Parti, Tarihi ve İdeolojisi, 3. baskı, İmge Kitabevi, Ankara, 1998.
EROĞUL, Cem, Çok Partili Düzenin Kuruluşu, Geçiş Sürecinde Türkiye, 3. baskı, Belge Yay., s.s.112-158, İstanbul, 1998.
ERTAN, Temuçin Faik, İkinci Dünya Savaşı Sonrasında Dünya Ve Türkiye, 80. Yılında Türkiye Cumhuriyeti ve Demokrasi 1011 Kasım 2003, H.Ü. Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi Enstitüsü, Hacettepe Üni. Yay., s.s.73-88, Ankara, 2004.
GEVGİLİLİ, Ali, Yükseliş ve Düşüş, 2. basım, Bağlam Yay., İstabul, 1987.
GÜNGÖR, Süleyman, Muhalefette Cumhuriyet Halk Partisi, Alternatif Yay., Ankara, 2004.
HEPER, Metin, İsmet İnönü, Çev: Sermet Yalçın, Türkiye İş Bankası Kültür Yay., İstanbul, 2008.
KARPAT, Kemal H, Türkiyede Siyasal Sistemin Evrimi, Çev.. Esin Soğancılar, İmge Kitapevi, Ankara, 2007.
KARPAT, Kemal H., Türk Demokrasi Tarihi, Afa Yayıncılık, İstanbul, 1996.
KİLİ, Suna, 19601975 Döneminde Cumhuriyet Halk Partisinde Gelişmeler (Siyaset Bilimi Açısından Bir İnceleme), Boğaziçi Üni. Yay., İstanbul, 1976.
KOÇAK, Cemil, Siyasal Tarih (1923-1950), Türkiye Tarihi 4, Çağdaş Türkiye 1908-1980, Yayın Yönetmeni: Sina Akşin, 4. baskı, Cem Yay., s.s.85-173, İstanbul, 1995.
KOÇAK, Cemil, Türkiyede Millî Şef Dönemi (1938-1945), C. I, II, İletişim Yay., İstanbul, 1996.
KOÇAK, Cemil, Geçmişiniz İtinayla Temizlenir, İletişim Yay., İstanbul, 2009.
KONGAR, Emre, 21. Yüzyılda Türkiye, 11. basım, Remzi Kitabevi, İstanbul, 1998.
LEWİS, Bernard, Demokrasinin Türkiye Serüveni, Çev.: Hamdi Aydoğan-Esra Ermet, Yapı Kredi Yay., İstanbul, 2003.
ÖZBUDUN, Ergun, Çağdaş Türk Politikası, Çev. Ali Resul Usul, 2. baskı, Doğan Kitap, İstanbul, 2007.
ÖZBUDUN, Ergun, Otoriter Rejimler, Seçimsel Demokrasiler ve Türkiye, İstanbul Bilgi Üni. Yay., İstanbul, 2011.
ÖZÜÇETİN, Yaşar, Çok Partili Hayata Geçiş Sürecinde Kırşehir, Berikan Yay., Ankara, 2009.
TANÖR, Bülent, Osmanlı-Türk Anayasal Gelişmeleri, 2. baskı, Yapı Kredi Yay., İstanbul, 1998.
TURAN, Şerafettin, İsmet İnönü Yaşamı, Dönemi ve Kişiliği, 2. Baskı, Baskı, Bilgi Yay., Ankara, 2003.
TURAN, Şerafettin, Türk Devrim Tarihi, 4. Kitap, Birinci Bölüm, Bilgi Yayınevi, Ankara, 1999.
TURGUT, Nükhet, Siyasal Muhalefet, Birey ve Toplum Yayıncılık, Ankara, 1984.
UNAT, Kadri, Cumhuriyet Halk Partisinde Nevi Şahsına Münhasır Bir Muhalif Grup: Otuzbeşler, A.Ü. Türk İnkılâp Tarihi Ens. Atatürk Yolu Dergisi, S.48, Güz 2011, s.s.839-867.
UYAR, Hakkı, Tek Parti Dönemi ve Cumhuriyet Halk Partisi, 2. baskı, Boyut Kitapları, İstanbul, 1999.
UZUN, Hakan, Tek Parti Döneminde Yapılan Cumhuriyet Halk Partisi Kongreleri Temelinde Değişmez Genel Başkanlık, Kemalizm ve Milli Şef Kavramları, Çağdaş Türkiye Tarihi Araştırmaları Dergisi, C.IX, S.20- 21, 2010/Bahar-Güz, s.s.233-271.
ZÜRCHER, Eric Jan, Modernleşen Türkiyenin Tarihi, 3. baskı, İletişim Yay., İstanbul, 1998.
V. Ansiklopedi ve Sözlükler
Cumhuriyet Ansiklopedisi 1941-1960, C.2, 4. basım, Yapı Kredi Yay., İstanbul, 2003.