Leyla TORCU KIRKPINAR, Seda SARIKAYA SARIDEMİR

II. ABDÜLHAMİD DÖNEMİ AMERİKAN BASININDA TÜRK KADINI ALGISI

Bu çalışmada Amerika Birleşik Devletleri’nde yayınlanmış Library of Congress’te bulunan gazeteler incelenmiştir. Gazetelerde II. Abdülhamid döneminde İstanbul’a gelen Demetra Vaka, Mary J. Holmes, Louise Parks Richards, Hester D. Jenkins, Thomas Stevens ve Cleveland Moffett’ın yanı sıra isimleri belirlenemeyen kişilerin yazıları da mevcuttur. Yazılar incelendiğinde Türk kadını hakkında oryantalist bir dil kullanıldığı tespit edilmiştir. Özellikle Pera, Galata ve Üsküdar gibi semtlerde gözlemlenen Türk kadınlarının olduğu haberlerde onların eğitiminden, sosyal hayatına, evliliğinden, düğünlerine pek çok konunun yanı sıra haremin de ele alındığı görülmüştür. İstanbul ve diğer büyük kentleri ziyaret eden Amerikalı seyyah veya yazarların Türk kadınına bakış açısı ve algısının değişimi de gazetelerde belirlenmeye çalışılmıştır. Nihayetinde yazarlar ve seyyahlar “evin dışındaki Türk kadını” üzerinden Pera, Galata, Beyoğlu ya da Üsküdar’daki kadınları ve yaşam şekillerini Amerikan basını aracılığıyla sübjektif olarak okuyucularına aktararak bir algı yaratmak istemişlerdir.

Anahtar Kelimeler:

Amerikan Basını, Türk Kadını, İstanbul, II. Abdülhamid, Seyyah

THE PERCEPTION OF TURKISH WOMEN IN THE AMERICAN PRESS IN THE ABDULHAMID II PERIOD

In this study, the newspapers in the Library of Congress, which were published in the United States, were examined. In the newspapers in addition to Demetra Vaka, Mary J. Holmes, Louise Parks Richards, Hester D. Jenkins, Thomas Stevens and Cleveland Moffett, who came to Istanbul during the reign of Abdülhamid II, there are also articles by people whose names cannot be determined.When the articles were examined, it was determined that an Orientalist language was used about Turkish women. Especially in the news about Turkish women observed in districts such as Pera, Galata and Üsküdar, it has beeb seen that the harem was discussed as well as many topics from their education, social life, marriage to weddings. The change in the perspective and perception of American travelers or writers visiting Istanbul and other big cities towards Turkish women had been tried to be determined in the newspapers. Ultimately, a perception was tried to be created by subjectively conveying the women and lifestyles of writers and travelers in Pera, Galata, Beyoğlu or Üsküdar to their readers through the American press through the “Turkish woman outside the house”.

Keywords:

American Press, Turkish Woman, Istanbul, II. Abdulhamid, Traveler,

PDF

___

AKKAYA, Sacidenur, II. Abdülhamid Dönemi’nde Toplumsal Hayat, Kitabevi Yay., 2018.

BERKTAY, Fatmagül, Politikanın Çağrısı, İstanbul Bilgi Ünv. Yay., 4. Baskı, İstanbul, 2016.

BROWN, Demetra Vaka, Haremlik, Boston and New York, 1909.

DAVİS, Fanny, Osmanlı Hanımı, Yapı Kredi Yay., İstanbul, 2006.

DE AMİCİS, Edmondo, Constantinople, New York: G. P. Putnam’s Sons, 1878.

FRAİSSE, Geneviéve, PERROT, Michelle, Devrimden Dünya Savaşına Kadınların Tarihi IV, (Çev. Ahmet Fehmi) Türkiye İş Bankası Kültür Yay., 1. Baskı, İstanbul, 2005.

FONTMAGNE, Durand De, Kırım Harbi Sırasında İstanbul, (Çev. Gülçiçek Soytürk), İstanbul, 1977.

GÜVENÇ, Bozkurt, Türk Kimliği, Boyut Yay., 2. Baskı, İstanbul, 2016.

HOBSBAWM, Eric, İmparatorluk Çağı (1875-1914), (Çev. Vedat Aslan), Dost Yay., 1. Baskı, Ankara, 1999.

İNAN, A. Afet, Tarih Boyunca Türk Kadınının Hak ve Görevleri, Milli Eğitim Basımevi, İstanbul, 1975.

JENKİNS DONALDSON, Hester, Kafesin Arkasındaki Türk Kadını Türk Kadınının Hayat Hikâyesi, (Çev. Ercan Kaçmaz), Dergâh Yay., 1. Baskı, İstanbul, 2014.

JENKİNS DONALDSON, Hester, Robert Kolejinin Kızları Misyonerlik Feminizm Yabancı Okullar, (Çev. Ayşe Aksu), Dergâh Yay., 2. Baskı, İstanbul, 2014.

KARAY, R. Halid, Üç Nesil Üç Hayat, İnkılap Yay., İstanbul, 2016.

KIRKPINAR, Leyla, Türkiye’de Toplumsal Değişim ve Kadın, Zeus Yay., 1. Baskı, İzmir, 1999.

KULA, Onur Bilge, Batı Felsefesinde Oryantalizm ve Türk İmgesi, Türkiye İş Bankası Kültür Yay., 2. Baskı, İstanbul, 2010.

KURNAZ, Şefika, Yenileşme Sürecinde Türk Kadını 1839-1923, Ötüken Yay., İstanbul, 2011.

LEWİS, Rena, Oryantalizmi Yeniden Düşünmek/Kadınlar, Seyahat ve Osmanlı Haremi, (Çev. Beyhan Uygun Aytemiz, Şeyda Başlı), Kapı Yay., 1. Baskı, İstanbul, 2006.

MERİÇ, Nevin, Osmanlı’da Gündelik Hayatın Değişimi, Kaknüs Yay., 1. Baskı, İstanbul, 2000.

PATRİCK MİLLS, Mary, Son Sultanların İstanbul’unda, (Çev. Ayşe Aksu), Dergâh Yay., 2. Baskı, İstanbul, 2017.

SAİD, Edward, Oryantalizm Sömürgeciliğin Keşif Yolu (Çev. Selahaddin Ayaz), Pınar Yay., 4. Baskı, İstanbul, 1999.

SANCAR, Serpil, Türk Modernleşmesinin Cinsiyeti Erkekler Devlet Kadınlar Aile Kurar, 5.Baskı. İletişim Yay., İstanbul, 2020.

SCHİCK, İrvin C., Batının Cinsel Kıyısı, Tarih Vakfı Yurt Yay., İstanbul, 2000.

YÜCEL, İdris, Anadolu’da Amerikan Misyonerliği ve Misyon Hastaneleri (1880- 1934), Türk Tarih Kurumu Yay., Ankara, 2017.

DANACIOĞLU, Esra, “Amerikan Dokunuşu Mucizeler Yaratacaktır”, Toplumsal Tarih, S.119, İstanbul, ss. 90-93.

ŞENEL, Aymelek, “Amerikalı Bir Diplomatın Gözünden 1951 Yılında Batı Anadolu: E.F. Rivinus’un İzmir Konsolosluk Bölgesi Gezisi”, Çağdaş Türkiye Tarihi Araştırmaları Dergisi, C.XX, S. 41, İzmir, 2020, ss. 729-761.

TAŞKIN, Faruk, “Amerikan Board Misyonerlerinin Türkiye’deki Sağlık Faaliyetleri (1833-1923)” Avrasya İncelemeleri Dergisi, C. VI, S.2, İstanbul, 2017,ss.149-176.

TEKİR, Hürü Sağlam, “Modernleşen Osmanlı Toplumunda Süs ve Moda Üzerine Bir İnceleme” Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, S.69, Erzurum, 2020, ss.551-575.