TÜRKİYE’DE SOSYAL GÜVENLİK HARCAMALARININ ANALİZİ

Bu çalışmanın amacı, Türkiye’de sosyal güvenlik sisteminin ana unsurlarını tartışarak, sosyal güvenlik sistemini oluşturan temel kuruluşların finansal durumlarını ortaya koyabilmek ve bu noktadan hareketle sosyal güvenlik harcamalarının toplam kamu harcamaları içerisindeki konumuna işaret etmektir. Bu anlamda ilk aşamada sosyal güvenlik hizmetlerinin genel durumuna değindikten sonra, sosyal güvenlik sistemini oluşturan temel kuruluşların finansman yapıları gelir gider dengesi açısından değerlendirilmekte ve durum tespiti yapılmaya çalışılmaktadır. Daha sonraki aşamada, sosyal güvenlik sistemi içerisinde tartışma yaratan konuların başında gelen prim oranları ve emeklilik yaşı kısaca ele alınmaktadır. Son aşamada ise, sosyal güvenlik harcamalarının toplam kamu harcamaları içerisindeki payı itibariyle gelişimi analiz edilmeye çalışılmaktadır. Konunun güncelliği açısından, tartışılan reform önerilerinin tam anlamıyla detaylandırılması bu çalışmanın kapsamını aşmaktadır. Bu anlamda, çalışmada durum tespiti yanında temel sorunlara işaret etmek asıl amaç olmaktadır

The aim of this study is to examine the details of expenditures of the Turkish social security system in relation with total government expenditure.However; we also discuss the financial state of the three pension schemes. First of all, I consider the performance of the existing system under present policies. Then, I evaluate the institution of social security system and its revenue and expenditure structure. In the other stage, I explain the main reasons for the unsatisfactory financial status of the three pension schemes. For instances; the large number of retirement pensioners who draw their pensions at relatively young ages. In spite of high nominal pension contribution rates, the contribution revenue is too low. Finally, this study also gives detailed information about the social security expenditures proportion of total expenditures by government

___

Arın,T.(1994),“Türkiye'de Sosyal Güvenlik Fonlarının Açıkları: Liberal Sosyal Güvenlik Rejiminin Çelişkileri Ve İflası”X.,Türkiye Maliye Sempozyumu Bildirisi, Kemer, Antalya.

Danışoğlu,E.(2002),“Sosyal Güvenlik Sisteminde Yenilenme İhtiyacı”, Planlama Dergisi, D.P.T. 42.Yıl özel sayısı, Ankara.

Dilik,S.(1992),Sosyal Güvenlik, Ankara Üniversitesi Basımevi, 2. Baskı, Ankara.

D.P.T.( 1988),Sosyal Güvenlik,V. Beş Yıllık Kalkınma Planı Özel İhtisas Komisyonu Raporu, Yayın No: DPT.2151 ÖİK.337, Ankara.

------- (1991),Sosyal Güvenlik Ve Sağlık Hizmetlerinin Rasyonalizasyonu, VI. Beş Yıllık Kalkınma Planı Özel İhtisas Komisyonu Raporu, Yayın No: DPT.2274 ÖİK.391, Ankara.

-------(2000),Uzun Vadeli Strateji ve VIII. Beş Yıllık Kalkınma Planı 2001- 2005, Ankara.

ILO(1996), Social Security Final Report, Republic of Turkey Social Security and Health Insurance Reform Project, March 1996, Geneva.

Kenar,N.-Teksöz,A.T.(1996),“Sosyal Güvenlik Sistemimiz Ve Reform Projesi”, Hazine Dergisi Sosyal Güvenlik Özel Sayısı, Hazine Müsteşarlığı Ekonomik Araştırmalar Genel Md., Ankara.

Kocaman,T.(2002),“Bulunulan Yaşa Göre Hayatta Kalma İhtimalleri”, Planlama Dergisi, D.P.T. 42.Yıl özel sayısı,Ankara.

Öncel,T.(1983), Parafiskal Yükümlülükler, İst Ünv. Yayın No. 3115, İkt. Fak. Yayın No. 494, Güryay Matbaası, İstanbul.

Öner,E.(1994),Kamu Kesimi Gelir-Harcama ve Borçlanma Gereksinimi Genel Bir Değerlendirme, Maliye Bak.. Bütçe ve Mali Kontrol Gn. Md. Yayınları, Ankara.

T.C. Çal. Ve Sos. Güv. Bak. (1997), Sosyal Güvenlik Reformu Komisyon Raporu, Kasım 1997.

Tüğen, K.(1994),“Türkiye'de 1980 Sonrası Sosyal Güvenlik Kurumlarının Mali Yapısı Ve Gelişimi”X. Türkiye Maliye Sempozyumu Bildirisi, Kemer, Antalya.

Devlet İstatistik Enstitüsü, İstatistik Göstergeler 1923-1992.

Devlet İstatistik Enstitüsü, Türkiye İstatistik Yıllığı 2004.

T.C. Başbakanlık Hazine ve Dış Ticaret Müsteşarlığı, Başlıca Ekonomik Göstergeler, Ocak - 1994.

T.C. Dış Ticaret Müsteşarlığı, İstatistik Yıllığı, Ocak - 1996.

T.C. Maliye Bakanlığı, Vergi İstatistikleri Yıllığı 1992 - 2004.