HEKİM VE HEMŞİRELERİN TIBBİ HATA TUTUMLARININ BELİRLENMESİNE YÖNELİK BİR ÇALIŞMA

Amaç: Tıbbı hatalar hasta güvenliğinin önemli bir bileşenidir. Bu çalışma hekim ve hemşirelerin tıbbı hata tutumlarının belirlenmesi amacıyla yapılmıştır. Yöntem: Tanımlayıcı ve kesitsel tipte olan araştırmada veriler kişisel bilgi formu ve “Tıbbi Hatalarda Tutum Ölçeği” ile toplanmıştır. Çalışmaya bir devlet hastanesinde çalışmakta olan 203 hekim ve hemşire katılmıştır. Veriler SPSS 21 programında tanımlayıcı istatistikler ve parametrik olmayan testler kullanılarak değerlendirilmiştir. Bulgular: Çalışmaya katılanların %37,4’ü hekim, %62,6’sı hemşiredir. Katılımcıların %29,6’sı lisans mezunu, %71,4’ü kadın, %59,6’sı 31-40 yaş aralığında olup 76,8’i dahili birimlerde, %61,1’i haftada 40 saatin atında çalışmaktadır. %53,2’sinin mesleki çalışma süresi 10 yılın altındadır. Katılımcıların tıbbı hata ölçeğinden aldıkları toplam puan ortalaması 3,55±0,36 olup, tıbbı hata algısı, tıbbı hataya yaklaşım ve tıbbı hata nedenleri alt boyutlarından aldıkları puan ortalamaları sırasıyla; 3,09±0,73; 3,56±0,46; ve 3,70±0,45’dir. Sonuç: Hekim ve hemşirelerin tıbbı hatalara yönelik farkındalık düzeylerinin yüksek olduğu saptanmıştır.

A STUDY ON DETERMINATION OF MEDICAL ERROR ATTITUDES OF PHYSICIANS AND NURSES

Aim: Medical errors are an important component of patient safety. This study was conducted to determine the medical error attitudes of physicians and nurses. Method: In this descriptive and cross-sectional study, data were collected with personal information form and “Attitudes towards Medical Errors Scale”. A total of 203 physicians and nurses working in a public hospital, participated in the study. Data were evaluated using descriptive statistics and nonparametric tests in SPSS.21 program. Result: 37.4% of the participants were physicians and 62.6% were nurses. 29.6% of them are undergraduate graduates, 71.4% of them are women, 59.6% of them are between the ages of 31-40 and 76.8 of them work in internal units, 61.1% of them work under 40 hours per week. 53.2% of them have less than 10 years of professional working time. The mean score of the participants from the medical error scale was 3.55 ± 0.36 and sub-dimensions of medical error perception, approach to medical error and causes of medical error were as follows; 3.09 ± 0.73; 3.56 ± 0.46; 3.70 ± 0.45. Conclusion: It was found that medical error awareness of physicians and nurses was high.

PDF

___

Canatan, H., Erdoğan, A. ve Yılmaz, S. (2015). Hastanelerde Yapılan Tıbbi Hataların Türleri ve Nedenleri Üzerine Bir Araştırma: İstanbul İlinde Özel Bir Hastane İle Anket Çalışması ve Konuya İlişkin Çözüm Önerileri. Sağlık Akademisyenleri Dergisi, 2(2): 82-89.
Çakır, A. ve Tütüncü, Ö. (2009). İzmir İli Hastanelerinde Hasta Güvenliği Algısı. Uluslararası Sağlıkta Performans ve Kalite Kongresi, Sağlık Bakanlığı Performans Yönetimi ve Kalite Geliştirme Daire Başkanlığı, 19-21 Mart, Antalya, 197.
Çam, O. ve Engin, E. (2017). Hemşirelerde Tükenmişlik. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 10(51):501- 507.
Çırpı, F. ve Merih, Y.D., Kocabey, M.Y. (2009). Hasta Güvenliğine Yönelik Hemşirelik Uygulamalarının ve Hemşirelerin Bu Konudaki Görüşlerinin Belirlenmesi. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi, 2(3):27-28.
Ertem, G., Oksel, E., ve Akbıyık, A. (2009). Hatalı Tıbbi Uygulamalar (Malpraktis) İle İlgili Retrospektif Bir İnceleme. Dirim Tıp Gazetesi, Yıl 84, Sayı 1, s. 1-10.
Erol, A., Sarıçiçek, A., Gülseren, Ş. (2007). Asistan hekimlerde tükenmişlik: İş doyumu ve depresyonla ilişkisi. Anadolu Psikiyatri Derg. 8:241–7.
Gök Balcı, U., Demir, Ş., Kurdal, Y. ve ark. (2013). Hemşirelerde Tükenmişlik Ve Yorgunluk Semptomları.Tepecik Eğit Hast Derg, 23 (2): 83-87.
Gökdoğan, F., Yorgun, S. (2010). Sağlık hizmetlerinde hasta güvenliği ve hemşireler. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 13 (2), 53-59.
Güleç, D. ve İntepeler, Seren, Ş. (2013). Tıbbi Hatalarda Tutum Ölçeğinin Geliştirilmesi. Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi, 15(3): 26-41.
Günüşen, N.P. ve Üstün, B. (2010). Türkiye’de İkinci Basamak Sağlık Hizmetlerinde Çalışan Hemşire ve Hekimlerde Tükenmişlik: Literatür İncelemesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Elektronik Dergisi, 3(1):40-51.
Institute of Medicine (US) Committee on Quality of Health Care in America (2000) To Err is Human: Building a Safer Health System, Editors Kohn LT,Corrigan JM,Donaldson MS National Academy Press, Washington.
JCI, https://www.jointcommissioninternational.org/the-truth-about-medication-errors/ (Erişim Tarihi : 10.06.2019).
Karaca Sivrikaya, S., Şimşek Kara, A. (2019). Hemşirelerin Tıbbi Hata Yapma Eğilimlerinin İncelenmesi. Balıkesir Sağlık Bilimleri Dergisi, 8:7-14.
Kennedy, Amanda G., Benjamin Littenberg, and John W. Senders. (2008). Using Nurses and Office Staff to Report Prescribing Errors in Primary Care. International Journal for Quality in Health Care ,20(4): 238-245.
Maxfield, D., Grenny, J., McMillan, R., Patterson, K., & Switzler, A. (2005). Silence kills: The seven crucial conversations in healthcare. Provo, UT: VitalSmarts.
Menachemi, N., Shewchuk, R.M., O’Connor,S.J., Berner, E.S. & Allison, J.J. (2005). Perceptions of Medical Errors by Internal Medicine Residents: Development and Validation of a New Scale, Quality Management in Health Care, 14 (3): 144-154.
Myhre, B. A. ve McRuer, D. (2000). Human Error-As Significant Cause of Transfusion Mortality. Transfusion, 40: 879-885.
Nolan, T.W. (2000). System Changes To Improve Patient Safety. British Medical Journal, 320: 771-773.
Özata, M. (2009). Hemşirelerin tıbbi hata yapmaya eğilimlerinin ve hasta bakımında gösterdikleri özenin belirlenmesi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksek Okulu Dergisi,12 (1–2):417–30.
Öztürk, Y. E., Özata, M. (2013). Hemşirelerde örgütsel vatandaşlık davranışı ile tıbbi hataya eğilim arasındaki ilişkinin araştırılması. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 18(3):365–81.
Özyurt, A., Hayran, O., Sur, H. (2006). Predictors of burnout and job satisfaction among Turkish physicians. Q J Med, 99:161- 9.
Seren İntepeler, Ş., Soydemir, D., Güleç, D. (2014). Hemşirelerin tıbbi hataya eğilimleri ve etkileyen faktörler. Ege Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi. 30(1):1–18.
Shanafelt, T. D., Balch, C. M., Bechamps, G. et al. (2010). Burnout and medical errors among American surgeons. Ann Surg. 251(6):995-100019934755.
Sur, H., Özsarı, H., Say, B. (2013). Hasta güvenliği. Sur, H., Palteki T. (Ed.). Hastane Yönetimi. Nobel Tıp Kitabevleri, İstanbul, 509-519.
Rizzo, J. I. (2006). Medical Errors and Close Calls: Reporting Behaviors of Nurses in a Tertiary, Teaching Hospital. Unpublished Master of Science Dissertation). Faculty of D’Youville College, Division of Academic Affairs, Health Services Administration, USA.
Tawfik, D. S., Profit, J., Morgenthaler, T.I., Satele, D.V. et al. (2018). Physician Burnout, Well-being, and Work Unit Safety Grades in Relationship to Reported Medical Errors. Mayo Clinic Proceedings, 93(11): 1571- 1580.
T.C. Sağlık Bakanlığı, https://kalite.saglik.gov.tr/TR,7107/yayinlar.html (Erişim tarihi: 01.02.2019).
Türk Tabipleri Birliği. (2010). Türk Tabipleri Birliği Etik Bildirgeleri, Türk Tabipler Birliği Yayınları, Ankara, 22.
Tütüncü, Ö., Küçükusta D, Yağcı K. (2007) Toplam kalite yönetimi kapsamında hasta güvenliği kültürü ve bir ölçme aracı. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7: 519-533. 10
Vural F., Çiftçi, S., Fil, Ş. ve Vural B. (2014). Sağlık Çalışanlarının Hasta Güvenliği İklimi Algıları ve Tıbbi Hataların Raporlanması. Acıbadem Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 5(2): 152-157.
WHO http://www.euro.who.int/en/health-topics/Health-systems/patient-safety/data-and-statistics Erişim tarihi: 15.01.2017