Genetik Kullanımı Sınırlayıcı Teknolojilerin Olası Etkileri

Genetik olarak modifiye olmuş, kazandırıldıkları kısırlık (sterilite) gibi özellikler nedeniyle ikinci generasyonda kullanımları kısıtlanan bitkilerin eldesi Genetik Kullanımı Sınırlayıcı Teknolojiler ya da Terminatör Teknoloji adı verilen uygulamalar ile gerçekleştirilmektedir. Bu teknolojilerde, bitkiler yeniden üreyebilme kabiliyetlerini yada bazı özel karakterlerini, genlerinde yapılan değişiklikler sonucu kaybetmişlerdir. Bu teknolojiler V-GURT (Variety Genetic Use Restriction Tecnology.; Çeşit Kullanımı Sınırlayıcı Teknolojiler) ve T-GURT (Trait Genetic Use Restriction Tecnology.; Belli Özelliğin Kullanımını Sınırlayıcı Teknolojiler) olmak üzere iki ana grup altında incelenmektedir. V-GURT teknolojisi kullanılarak üretilen tohumlar kısır olduğu için bu tohumu kullanan üreticiler, üretimin ilk yılında aldıkları tohumları ikinci yıl ekerek yeni ürün elde edemezler. T-GURT ise dış faktörlerin başlatma (tetikleme) özelliğini kullanarak bitkinin hastalıklara dayanıklılığını gösteren özel karakterlerin açılıp kapatılmasına olanak sağlamaktadır. Bu teknolojide üreticiler üretimlerinden tohumluk alabilmeleri mümkündür ve bu tohumlar kısır (steril) olmayıp bir sonraki yılda kullanılabilirler. Ancak, önemli bir özelliği tanımlayan karakterin bir sonraki yıl aktif olabilmesi için, tohum firmaları vb. firmalardan alınan özel kimyasallarla, başka bir deyişle tetikleyici (aktivatör) birleştiricilerle muamele edilmeleri gerekmektedir. Bu teknolojiler sayesinde tohum kuruluşları tohumlarını izinsiz kullanımlardan yasal zorlamalar dışında da koruyabilmektedirler. Bu teknoloji ticari olarak kullanıldığında, ilk üründen son ürün oluşumuna kadar ortaya çıkan maliyeti arttırmaktadır. Bu teknolojiye sahip olmak ve bu konuda araştırmalar yapmak için büyük AR-GE yatırımları gerektiğinden ve bu tip tohumlar ikincil uygulamaları yapmaksızın ancak bir generasyon kullanılabildiğinden, üreticiler tohumculuk şirketlerine bağımlı hale gelmektedirler. Kimyasallarla yapılan uygulamalar sonucu toprağın kirlendiği, toprakta yaşayan çeşitli mikroorganizmaların öldüğü ve toprağın yapısının da zarar görebileceği düşünülmektedir.

Genetik Kullanımı Sınırlayıcı Teknolojilerin Olası Etkileri

Keywords:

-,

___

  • Anonim,2006, Genetic Use Restriction Technologies.
  • Balance, M. 2006. GURT. University of Manitoba Department of Plant Science. www.nationalforumonseed.com
  • Eaton, D., F. Van Tongeren, N. Louwaars, B. Visser, and I. Van der Meer, 2002. Economic and Policy Aspects of „ Terminator‟ Technology. Biotechnology and Development Monitor 49: 19- 22.
  • Federation of German Scientists and Econexus, 2006. GURT‟s; No Case for Field
  • Gupta, P. 1998. Terminatör Technology for Seed Production and Protection; Why and How? Current Science 75:1319-1323.
  • Hills, M.J., L. Hall, P.G. Arnison and A.G. Good. 2007. Genetic Use Restriction Technologies; Strategies to Impede Transgene Movement. Trends in Plant Science 12(4): 177-183
  • Hubicki, S. and B. Sherman. 2005. The Killing Fields: Intellectual Property and Genetic Use Restriction Technologies" UNSWLawJl 44; (2005) 28(3) University of New South Wales Law Journal 740
  • Kameri, P. and J. Otieno-Odek. 2006. The Genetic Use Restriction Technologies, Intelelctual Property Rights and Susutainable Development in Eastern and Southern Africa.
  • Kurt, O. Ve Y. Şavşatlı. 2005. Bitkisel Biyoteknolojiye Genel Bir Bakış. OMÜ Zir. Fak. Dergisi, 2005,20(3):126-133
  • Pendleton, C.N. 2004. The Perculiar Case of Terminator Technology; Agrıcultural Biotecchnology and Intellectual Property Protection at the Crossroads of the Third Green Revolution. Biotechnology Low Report 23:1-29.
  • Szumigalski, T. 2006. Literature Rewiev on Genetic Use Restriction Technologies. www.foodgrainsbank.ca/uploads/GURT_review.pdf
  • Visser, B. , N. Lauwaors, J. Beekwilder and D. Eaton. 2001. The Impact of Terminator Technology Biotechnolog and Development Monitor 48:9-12.