Kur’ân’ın Ana Konuları Açısından Bedevilik

Bedevîler, Kur’ân’ın indiği dönemde Arap Yarımadası’nda yaşayanların bir kesimini teşkil etmekteydiler. Bu yüzden Kur’ân’da bedevîlerden bahsedilmesi tabii bir durumdur. Genel olarak yerleşik hayatın hâkim olduğu günümüzde Kur’ân’ın bedevîlere dair anlatımının doğru bir şekilde anlaşılması önemlidir. Bu makalede bedevîlik konusu Kur’ân’ın temel konuları olan inanç, ibadet, ahlak ve sosyal hayat konuları ile bağlantılı olarak incelenmektedir. Bedevîlerle ilgili âyetlerde iman-amel bütünlüğünün önemi vurgulanmakta; inananlar, onlardaki olumsuz inanç ve davranışlardan sakındırılmaktadır. Mekânın insan üzerindeki etkisine işaret edilmekte, akıl ve iradenin doğru bir şekilde kullanılmasının önemi ortaya konmaktadır. Şartlar tahakkuk ettiğinde vatanı korumak için cihada katılma bilinci yerleştirilmekte, infak eyleminin Allah’a iman ile olan bağı pekiştirilmektedir. Hz. Peygamber’e ve genel olarak diğer insanlara karşı uyulması gereken davranış kuralları telkin edilmektedir. Dini tebliğ konusunda da çeşitli ilkelere vurgu yapılmaktadır. Bunlar; muhatapların durumunun dikkate alınması, onlarla ilgili genelleme yapılmaması, olumsuz düşünce ve davranışların bir süreç dahilinde ortadan kaldırılabileceği, telkin edilecek hakikatlerin içselleştirilmesi, şüphe ve itirazlarının ikna edici bir yöntemle giderilmesi şeklinde ifade edilebilir.

Bedouinism in Terms of The Main Subjects of The Qurʾān

Bedouins were a part of the inhabitants of the Arabian Peninsula at the time the Qur'an was revealed. Therefore, it is natural to mention Bedouins in the Qur'an. It is important to understand the Qurʾān's narration about Bedouins correctly in today's world where settled life dominates. In this article, the subject of Bedouins is examined in connection with the main subjects of the Qur'ân, which are faith, worship, morality and social life. In the verses about the Bedouins, the importance of the unity of faith and action is emphasized; believers are avoided from their negative traits. The effect of space on people is pointed out; the importance of using the mind and will correctly is exhibited. When the conditions came true, the consciousness of participating in jihad is placed in order to protect the homeland; The bond between the act of giving and the belief in Allah is reinforced. The rules of behavior that should be followed regarding the Prophet and other people in general are suggested. Various principles are also emphasized in religious teaching: These are; taking into account the situation of the interlocutors, not generalizing about them, negative thoughts and behaviors can be eliminated in a process, internalization of the truths to be inculcated, It can be expressed as the elimination of doubts and objections with a convincing method.

PDF

___

Ali, Cevâd. el-Mufassal fî târîhi’l-‘Arab kable’l-İslâm. y.y: Neşru Câmi‘ati Bağdâd, 1993.
Altan, Mehmet. Kent Dindarlığı. İstanbul: Timaş Yayınları, 2010.
Avcı, Casim. Muhammedü’l-Emin Hz. Muhammed’in Peygamberlik Öncesi Hayatı. İstanbul: Hayykitap, 2008.
Aydın, Mustafa. İslâm’ın Tarih Sosyolojisi İlk İslâm Toplumunun Şekillenişi. İstanbul: Pınar Yayınları, 2001.
Cevherî, İsmâîl b. Hammâd. es-Sıhâh tâcu’l-luğa ve sıhâhu’l-‘Arabiyye. 6 Cilt. Beyrut: Dâru’l-‘İlm li’l-Melâyîn, 1987.
Ebubekir, Müncid Mahmud Rıdvan Ahmed, “Mustalahu’l-A’râb fi’l-Kur’âni’l-Kerîm: Mefhûmühû ve Delâletühû”, Mecelletü Câmiati’l-Medîneti’l-‘Âlemiyye 16 (Nisan 2016), 287-326.
Ebü’s-Suûd, Muhammed b. Muhammed el-Amâdî. İrşâdu ‘akli’s-selîm ilâ mezâya’l-Kur’âni’l-Kerîm. 9 Cilt. Beyrut: Dâru İhyâi’t-Türâsi’l-‘Arabî, ts.
Erkut, Abdülkadir. Kur’ân’da Bedevilik. Konya: Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, 2010.
Erkut, Abdülkadir. “Kur’ân ve Sünnet Çerçevesinde Bedevilerin İslami Değerleri Benimseme Süreci”, Uluslararası İnsani Değerlerin Yeniden İnşası Sempozyumu, ed. Cengiz Gündoğdu 3/293-311. Erzurum: Atatürk Üniversitesi Yayınları, 2014.
Derveze, Muhammed İzzet. et-Tefsîru’l-hadîs. 10 Cilt. Beyrut: Dâru’l-Ğarbi’l-İslâmî, 2000.
Esed, Muhammed. Kur’ân Mesajı Meal-Tefsir. İstanbul: İşaret Yayınları, 1999.
Fayda, Mustafa. “Bedevî”, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 5/311-317. Ankara: TDV Yayınları, 1992.
Fîrûzâbâdî, Muhammed b. Ya’kûb. el-Kâmûsu’l-muhît. Kâhire: Dâru’l-Hadîs, 2008.
Göka, Erol. Türk’ün Göçebe Ruhu. İstanbul: Timaş Yayınları, 2010.
Göka, Erol. “Göçebeyim, Göçebesin, Göçebeyiz”. Hürriyet. Erişim 18 Haziran 2007. https://www.hurriyet.com.tr/gundem/gocebeyim-gocebesin-gocebeyiz-6732316
Göka, Erol. “Göçebe-Sözlü Kültürün Türk Modernleşmesi Açısından Mahzurları”. Türk Yurdu. Erişim 16 Aralık 2021. https://www.turkyurdu.com.tr/yazar-yazi.php?id=1778
Göka, Şenol. İnsan ve Mekân. İstanbul: Pınar Yayınları, 2002.
Gül, Ali Rıza. “Kur’ân’daki İnfak Kavramının Anlam Yelpazesi”. Dini Araştırmalar 8/22 (2005), 239-261.
Hitti, Philip K. Siyasî ve Kültürel İslâm Tarihi. İstanbul: MÜ İlahiyat Fakültesi Vakfı Yayınları, 1995.
Hüseyin Tâhâ. Cahiliye Şiiri Üzerine. Ankara: Ankara Okulu Yayınları, 2003.
Işıcık, Yusuf. Kur’ân’ı Anlamada Temel İlkeler. Ankara: Esra Yayınları, 1997.
İbn ‘Atıyye, Ebû Muhammed Abdülhak b. Ğâlib el-Endülüsî. el-Muharrerü’l-vecîz fî tefsîri’l-Kitâbi’l- Azîz. 5 Cilt. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-‘İlmiyye, 1993.
İbnü’l-Cevzî, Abdurrahmân b. Ali b. Muhammed. Zâdü’l-mesîr fî ‘ilmi’t-tefsîr. 9 Cilt. Beyrut: el-Mektebetü’l-İslâmî, 2. Baskı, 1984.
İbn Fâris, Ebü’l-Huseyn Ahmed b. Fâris b. Zekeriyâ. Mu‘cemu mekâyîsi’l-luğa. 6 Cilt. b.y.: Dâru’l-Fikr, 1979.
İbn Kesîr, Ebü’l-Fidâ İsmâîl b. Ömer. Tefsîru’l-Kur’âni’l-‘Azîm. 15 Cilt. Kahire: Müessesetü Kurtuba, 2000.
İbn Manzûr, Ebü’l-Fadl Cemâlüddîn Muhammed b. Mükrim. Lisânü’l-‘Arab. 15 Cilt. Beyrut: Dâru Sâdır, ts.
Kanca, Fatih. Tarih’in Penceresinden Kur’ân’ın Aydınlığına: Bir Tefsir Kaynağı Olarak Taberî Tarihi. İstanbul: Kopernik, 2021.
Kapar, Mehmet Ali. “Hz. Peygamber Toplumunu Meydana Getiren Unsurlar”. Selçuk Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 9 (1999), 24.
Kâsımî, Muhammed Cemâlüddîn. Mehâsinü’t-te’vîl. b.y.: Dâru İhyâi’l-Kütübi’l-‘Arabî, 1905.
Kayaalp, İsa. “Şehir Şehirli Arıyor”. Şehir ve İnsan. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, 2013.
Kazak, İbrahim Erol. İnsan-Toplum-İktisat. Adapazarı: Değişim Yayınları, 1999.
Kerîm, el-Muhtâr. “el-A‘râb fi’l-Kur’ân”. Havliyyâtü’l-Câmiati’t-Tûnusiyye, 31 (1990), 80-108.
Mahmasânî, Subhî. el-Evdâu‘t-teşrîıyye fi’d-düveli’l-Arabiyye mâdîhâ ve hâdıruhâ. Beyrut: Dâru’l-‘İlm li’l-Melâyîn, 1981.
Mevdûdî, Ebü’l-Â‘lâ. Tefhîmü’l-Kur’ân. İstanbul: İnsan Yayınları, 1996.
Meydânî, Abdurrahmân Habennaka. Zâhiratü’n-nifâk. Dımaşk: Dâru’l-Kalem, 1993.
İbn Âşûr, Muhammed Tâhir. et-Tahrîr ve’t-tenvîr. Tûnus: Dâru Sahnûn, 1997.
Paçacı, Mehmet vd. Hayat Rehberi Kur’ân Konulu Tefsir. İstanbul: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, 2021.
Râzî, Muhammed b. Ömer el-Huseyn. Mefâtîhu’l-ğayb. 32 Cilt. Beyrut: Dâru’l-Fikr, 1981.
Sa‘dî, Abdurrahmân b. Nâsır. Teysîru’l-Kerîmi’r-Rahmân fî tefsîri kelâmi’l-Mennân. b.y.: Müessesetü’r-Risâle, 2000.
Samadov, Vugar. Sünnet Verilerine göre Hz. Peygamber'in Bedevîleri Toplumla Bütünleştirme Siyaseti. İstanbul: Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, 2010.
Seâlibî, Abdurrahmân b. Muhammed b. Mahlûf. el-Cevâhiru’l-hısân fî tefsîri’l-Kur’ân. Beyrut: Dâru İhyâi’t-Türâsi’l-‘Arabî, 1997.
Sıddîkî, Mazharuddîn. Kur’ân’da Tarih Kavramı. İstanbul: Pınar Yayınları, 1990.
Sezikli, Ahmet. Hz. Peygamber Devrinde Nifak Hareketleri. Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 1994.
Şimşek, M. Said. Kur’ân’ın Ana Konuları. İstanbul: Beyan Yayınları, 2001.
Taberî, Ebû Ca‘fer Muhammed b. Cerir. Câmi‘u’l-beyân ‘an te’vîli âyi’l-Kur’ân. Beyrut: Dâru’l-Fikr, 1984.
Tekin, Mustafa. “Kur’ân-ı Kerîm’de Bedevîlik Dini Sosyolojik Yaklaşım”. İslâm Araştırmaları 2/3 (Mayıs 2009), 102-114.
Yazır, Elmalılı M. Hamdi. Hak Dini Kur’ân Dili. İstanbul: Yenda Yayın-Dağıtım, ts.
Zebîdî, Muhammed Murtezâ el-Huseynî. Tâcu’l-‘arûs min cevâhiri’l-kâmûs. b.y.: et-Türâsü’l-‘Arabiyyü, 1967.
Zemahşerî, Ebü’l-Kāsım Mahmûd b. Ömer b. Muhammed. el-Keşşâf ‘an hakâikı ğavâmizı’t-tenzîl ve ‘uyûni’l-ekâvîl fî vücûhi’t-te’vîl. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-‘İlmiyye, 1995.