Sümeyye UÇAR, Seher YILMAZ, Kenan AYCAN, Aysun Güler KANTER, Hatice SUSAR, Adem TOKPINAR, Rabia Tuğçe TUTKUN, Kaan ÇİMEN

SAKRUM KEMİĞİNİN MORFOMETRİK DEĞERLENDİRİLMESİ

Os sacrum sakral, lumbosakral ve sakroiliak şekil bozuklukları veya yaralanmalarının tedavisinde füzyon ve stabilizasyon alanına dahil edilen önemli bir kemiktir. Bu çalışmada kuru os sacrum örnekleri üzerinde detaylı morfometrik ölçümler yapılması amaçlandı. Çalışma Erciyes Üniversitesi Anatomi Anabilim dalında bulunan 47 sacrum ve Sivas Cumhuriyet Üniversitesi Anatomi Anabilim dalından gelen 5 adet os sacrum örnekleri üzerinde 0.01 milimetre (mm) duyarlılığındaki dijital kumpas kullanılarak yapıldı. Kuru kemik örneklerinde yaş ve cinsiyet ayırımı yapılmadı. Os sacrum kemiği üzerinde hiatus sacralis uzunluğu, cornu sacraleler arası mesafe gibi 10 adet parametrede ölçümler yapıldı. Os sacrum’un normal anatomik yapısının ve morfometrik değerlerinin iyi bilinmesi, bu bölgeye uygulanan operasyonlar sırasında muhtemel komplikasyonları önleyebilir. Bu çalışmanın os sacrum’a yönelik cerrahi yaklaşımlarda cerrahlar ve klinisyenlere yararlı olacağını düşünmekteyiz. Ayrıca epidural kaudal anestezinin inguinal, ürogenital, rektal bölgeye yapılan operasyonlarda uygulamasından ve komplikasyonların azaltılmasında kullanılan yöntem olmasından dolayı bu çalışmanın anatomik rehber olacağı kanaatindeyiz.

Morphometric Evaluation of the Sacrum

Os sacrum sacral is an important bone included in the fusion and stabilization area in the treatment of thelumbosacral and sacroiliac shape disorders. In this study, the purpose was to make detailed morphometricmeasurements on os sacrum samples.The study was conducted on the 5 os sacrum samples brought from Sivas Cumhuriyet University, AnatomyDepartment, and on 47 sacrum samples that were brought from Erciyes University Anatomy Departmentby using a digital compass with 0.01-millimeter (mm) sensitivity. Age and gender discriminations were notmade on the dry bone samples. Ten different measurements were performed on the os sacrum like thelength of the hiatus sacralis and the distance between cornu sacrales. The length of the hiatus sacralis wasmeasured as 19,84±9,32 mm in average. The minimum measurement value was determined as 6,85 andthe maximum measurement value was determined as 48,80 mm. The distance between cornu sacrales wasdetermined to be 12,63±3,02 mm in average. The distance between the foramina sacralia posteriora (S2)height and the apex of the hiatus sacralis was found to be 21,69±6,86 mm. The width of the canalis sacraliswas measured as 20,85±3,62 mm in average.Knowing the normal anatomic structure and morphometric values of the os sacrum well may avoid possiblecomplications that may occur during surgeries in this area. We believe that this study will be useful forsurgeons in surgical approaches to os sacrum. In addition, we also believe that the present study will be ananatomic guide for surgeons because the caudal anesthesia is applied in operations in inguinal, urogenitaland rectal areas, and it is the method used to reduce the complications.

PDF

___

Arıncı K., Elhan A. Anatomi, 1. Cilt, Güneş Kitabevi, Ankara, 2006: ss 58-63: 124-126.
Sarsılmaz M. Anatomi Sistemler, Nobel Yayın Dağıtım, Ankara, 2000; ss 26.
Chen PC, Tang SFT, Hsu TC. Ultrasound guidance in caudal epidural needle placement. Anaesthesiology 2004; 101: 181–184.
Bush K, Hillier S. A controlled study of caudal epidural injections of triamcinolone plus procaine for the management of intractable sciatica. Spine 1991; 16: 572–575
Edward, W. B. & Hingson, R. A. Continuous caudal anesthesia in obstetrics. Am. J. Surg. 1942; 57:459-64
Başaloğlu H, Turgut M, Taşer FA, et al. Morphometry of the sacrum for clinical use. Surg Radiol Anat 2005; 27: 467-471.
Aggarwal A, Sahni HD. Morphometry of sacral hiatus and its clinical relevance in caudal epidural block. Surg Radiol Anat 2009; 31: 276-284.
Marmara Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Çocuk Ruh Sağlığı Ve Hastalıkları Anabilim Dalı, Spina Bifidalı Çocuklarda Yürütücü İşlevler Ve Sosyal Karşılıklılığın Değerlendirilmesi, Dr. Alperen Bıkmazer, Uzmanlık Tezi, İstanbul 2013
Fırat Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Çocuk Cerrahisi Anabilim Dalı Spina Bifidalı Hastalarda Metilen Tetrahidrofolat Redüktaz (Mthfr), Paıred-Box3 (Pax3) Ve Transkripsiyon Faktör2 (Tead2) Gen Polimorfizmlerinin Araştırılması, Uzmanlık Tezi, Dr. Mehmet Saraç, Elazığ 2009
2-İstanbul Medipol Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Lumbosakral Spina Bifidalı Olgularda Alt Ekstremite Kas Gücü İle Mobilite, Fonksiyonel Yürüme Düzeyleri Ve Yaşam Kalitesi İlişkisinin Araştırılması, Selen Subaşı, Fizyoterapi Ve Rehabilitasyon Anabilim Dalı, İstanbul, 2017
Susan S et al., Gray's Anatomy. The Anatomical basis of clinical practice, 39th edn. 2005; pp.749-50, Churchill Livingstone, London.
Letterman GS, Trotter M. Variations of male sacrum; their significance in caudal analgesia. Surg Gynaecol Obstet 1944; 78: 551-5.
Trotter M, Letterman GS, Gordon S. Variations of female sacrum. Their significance in continuous caudal anaesthesia. Surg Gyneac Obstet 1944; 78: 419-24.
Sekiguchi M, Yabuki S, Satoh K, Kikuchi S. An anatomic study of the sacral hiatus: a basis for successful caudal epidural block. The Clinical Journal of Pain 2004; 20: 50-1.
Vishal K et al., Sacral hiatus in relation to low back pain in South Indian population. Bratisl Lek Listy 2009; 110 (7): 436-441.
Brailsford JF. Deformities of lumbosacral region of spine. British Journal of Surgery. 1929; 16: 562-627.
Mishra SR, Sinhh PJ, Agrawal AK, et al. Radiologi and morphologic evaluation of the lateral sacral mass. Acta Orthop Traumatol Turc 2003; 37: 330- 339.
Comas J, Charles C. Manual of Physical Anthropology (revised and enlarged English edition) Thomas Springfield, illinois, USA, 1961; 415-416
Esenkaya İ, Aluçlu MA,Kavaklı A, et al. Radiologi and morphologic evaluation of the lateral sacral mass. Acta Orthop Traumatol Turc 2003; 37: 330- 339.
Matta JM, Tornetta P. Internal fixation of unstable pelvic ring injuries. Clin Orthop 1996; 329: 129-140.
Tornetta P, Matta JM. Outcome of operatively treated unstable posterior pelvic ring disruptions. Clin Orthop 1996; 329: 186-193.