1943 Seçimleri ve Çanakkale Milletvekilliği Başvuruları

Cumhuriyet Dönemi’nde Tek partili seçim 1927 yılında başlayarak 1946 yılına kadar sürmüştür. Bu tarihe kadar tek parti olarak Cumhuriyet Halk Partisi’nin yer aldığı 1927, 1931, 1935, 1939, 1943 seçimleri yapılmıştır. Türkiye Cumhuriyeti Siyasi Tarihi’nde 1943 seçimleri farklı birkaç özellik ile karşımıza çıkmaktadır. İkinci Dünya Savaşı’nın etkili olduğu bir atmosferde yapılmış olmasının yanında 1943 seçimleri Tek Parti Dönemi’nin son genel seçimidir. 14 Aralık 1942 tarihinde kabul edilen Mebus Seçim Kanunu’nun uygulandığı ve milletvekili aday listesinin milletvekili sayısından fazla ilan edildiği 1943 seçimlerinde bu nedenle yoğun propagandalar yapılmıştır. Bu dönemde milletvekilleri adayları da Cumhuriyet Halk Partisi Genel Sekreterliğine göndermiş oldukları mebusluk başvurularında ülkeye hizmet etmek adına seçimlere katılmak istediklerini bildirmişlerdir. Mebusluk talepnamelerinde istenilen tüm bilgiler adaylar tarafından ayrıntılı bir şekilde açıklanmıştır. Bu çalışma 1943 seçimlerinde Çanakkale milletvekilliğine aday olan isimleri ele almaktadır.

Anahtar Kelimeler:

Tarih, Çanakkale milletvekilleri, 1943 seçimleri, Tek parti dönemi, Türkiye

1943 Elections and Canakkale Deputy Applications

One-party elections in the Republican era began in 1927 and lasted until 1946. Until this date, elections were held in 1927, 1931, 1935, 1939, and 1943, in which the Republican People's party was the only party. In the political history of the Republic of Turkey, the 1943 elections appear with several different characteristics. The 1943 election was the last general election of the one-party era, although it was held in an atmosphere where the Second World War was effective. For this reason, intensive propaganda was carried out in the 1943 elections, when the Mebus election law, adopted on 14 December 1942, was applied and the list of parliamentary candidates was declared more than the number of Deputies. During this period, the candidates of the deputies also stated that they wanted to participate in the elections in order to serve the country in their applications for mebusluk, which they sent to the General Secretariat of the Republican People's party. All the information requested in the Mebusluk requests is explained in detail by the candidates. This study deals with the names of candidates who ran for the Canakkale parliamentary seat in the 1943 elections.

Keywords:

History, Parliament of Canakkale, 1943 election, Single party period, Turkey,

PDF

___

Alkan MÖ. 2006. Türkiye’de seçim sistemi tercihinin misyon boyutu ve demokratik gelişime etkileri (Siyaset bilimi ve siyaset sosyolojisi yaklaşımıyla), Anayasa Yargısı, (23): 133-165.
Atabay M. 2005. İkinci Dünya Savaşı’nın başlarında Çanakkale (1939-1942), Çanakkale Araş Türk Yıllığı, 13(19): 21-36.
BCA, (Başbakanlık Cumhuriyet Arşivi), 30-10-0-0/75-495-8 (7.01.1937).
BCA, (Başbakanlık Cumhuriyet Arşivi), 490-1-0-0/294-1185-1 (5.02.1943).
BCA, (Başbakanlık Cumhuriyet Arşivi), 490-1-0-0/294-1186-2
BCA, (Başbakanlık Cumhuriyet Arşivi), 30-18-1-2/75-49-1 (04.06.1937).
BCA, (Başbakanlık Cumhuriyet Arşivi), 30-18-1-2/96-92-15 (10.11.1941).
Bakır S, Küçükoğlu S, Pehlivan S. 1982, Seçim, seçim sistemleri ve Türkiye’deki uygulamalar. TBMM Kütüphane ve Dokümantasyon Müdürlüğü Yayınları, Ankara, Türkiye.
Gözler K. 2010. Anayasa hukukuna giriş. Ekin Yayınevi, Bursa, Türkiye.
Olgun K. 2011. Türkiye’de cumhuriyetin ilanından 1950’ye genel seçim uygulamaları. Atatürk Araş Merk Derg, 27(79): 1-36.
Öz E. 1992. Tek parti yönetimi ve siyasal katılım (1923-1945). Gündoğan Yayınevi, Ankara, Türkiye.
URL1: http://www.sanliurfa.gov.tr/ilimizde-gorev-yapmis-valilerimiz (Erişim Tarihi: 10.02.2021).
TBMM Zabıt Ceridesi, Devre: 6 Cilt: 30.
TBMM Albümü VII. Yasama Dönemi.
Tekin NT. 1998. Türkiye’de seçim propagandaları 1908-1946 (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Yıldız Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul, Türkiye.
Tunaya ZT. 1995. Türkiye’de Siyasal Partiler. Arba, İstanbul, Türkiye.
Unat K. 2015. Tek parti döneminin son genel seçimi: 1943 seçimleri ve Cumhuriyet Halk Partisi’nin seçim propagandaları. Ankara Üniv Türk İnkılâp Tarihi Enst Atatürk Yolu Derg, (56): 209-248.
Vatan, 25 Şubat 1943.
Vatan, 28 Şubat 1943.