COVID-19 Pandemisinin Hemşirelerin Vicdani Algı Düzeyine Etkisi

Bu araştırma, COVID-19 Pandemisinin hemşirelerin vicdani algı düzeyine etkisinin belirlenmesi amacıyla yapıldı. Araştırma kesitsel, tanımlayıcı bir araştırma olup, araştırmanın örneklemini bir eğitim ve araştırma hastanesinin hemşireleri (n=140) oluşturdu. Veriler, Tanıtıcı Bilgiler Formu, Vicdan Algısı Ölçeği ile toplandı. Hemşirelerin, %60,00’ının COVID-19 tanısı aldığı, %72,14’ünün COVID-19 (+) olan hastaya bakım verdiği, %62,14’ünün aile/yakınlarına bulaştırma korkusu nedeniyle zorlandığı, %59,29’unun mesleki anlamda yıpranmışlık hissettiği, %62,14’ünün vicdani olarak zorlandığını ifade ettiği saptandı. Vicdan Algısı Ölçeği genel puan ortalaması 58,87±10,98, Duyarlılık Alt Boyutu puan ortalaması 50,86±9,19, Otorite Alt Boyutu puan ortalaması 8,01±2,55 bulundu. COVID-19 Pandemisi sürecinde, hemşirelerin vicdani algı düzeylerinin yüksek olduğu; hemşirelerin büyük çoğunluğunun COVID-19 (+) olan hastaya bakım verdiği; yarısından fazlasının COVID-19 tanısı aldığı, aile/yakınlarına bulaştırma korkusu nedeniyle zorlandığı, mesleki anlamda yıpranmışlık hissettiği saptandı. Bu araştırma sonucuna göre, hemşirelere kriz durumlarıyla başa çıkma, vicdani sorumlulukla ilişkili eğitim verilmesi, farklı kurumlarda çalışan hemşirelerle ve diğer sağlık çalışanlarıyla benzer çalışmaların, özellikle baş etmeyle ilgili girişimsel çalışmaların yapılması, kurumlarda esnek mesai saatleri ve birimler arası dönüşümlü çalışma sistemlerinin oluşturulması, önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler:

Vicdan, Hemşire, Pandemi, Algı, COVID-19

The Effect of the COVID-19 Pandemic on Nurses' Conscientious Perception Levels

This research was conducted in order to determine the effect of the COVID-19 Pandemic on nurses' conscientious perception levels. The study was a cross-sectional, descriptive study, and the sample of the study consisted of nurses (n=140) of a training and research hospital. The data were collected with the Introductory Information Form, the Perception of Conscience Scale. It was found that 60.00% of the nurses were diagnosed with COVID-19, 72.14% provided care to the patient with COVID-19 (+), 62.14% were forced due to fear of infecting my family/relatives, 59.29% felt worn out professionally, 62.14% stated that they were conscientiously forced. The general mean score of the Nurses' Perception of Conscience Scale was 58.87±10.98, the mean score of the Sensitivity Sub-Dimension was 50.86±9.19, and the mean score of the Authority Sub-Dimension was 8.01±2.55. During the COVID-19 Pandemic process, nurses' conscientious perception levels were high; the vast majority of nurses’ care for patients with COVID-19 (+); it was determined that more than half of the nurses were diagnosed with COVID-19, had difficulties due to the fear of infecting their family/relatives, and felt professionally worn out. According to the results of this research, it is recommended to provide nurses with training on coping with crisis situations, conscientious responsibility, similar studies with nurses working in different institutions and other health professionals, especially interventional studies on coping, flexible working hours in institutions and the creation of alternate working systems between units.

Keywords:

Conscience, Nurse, Pandemic, Perception, COVID-19,

PDF

___

Akbulut Ö. 2021. Çok değişkenli ve farklı ölçekli araştırmalarda örneklem büyüklüğünün tespiti. JASP, 4(2): 199-215. https://doi.org/10.51970/jasp.946399.
Aksoy SD, Mert D, Çetin İ. 2019. Vicdan Algısı Ölçeğinin hemşirelerde Türkçe geçerlilik güvenilirliği. CBU-SBED, 6(3): 148-153. https://doi.org/10.34087/cbusbed.599744.
Arslanoğlu A, Tütüncü D, Günay A, Bektemür G. 2021. Covid-19 Pandeminin sağlık çalışanlarında vicdani zekânın vicdan algısı üzerindeki etkisi. GUSBD, 10(4): 667-677. https://doi.org/10.37989/gumussagbil.887950.
Cleary M, Lees D. 2019. The role of conscience in nursing practice. Issues Ment Health Nurs, 40(3): 281-283. https://doi.org/10.1080/01612840.2019.1548852.
Dahlqvist V, Eriksson S, Glasberg AL, Lindahl E, Lützén K, Strandberg G. et al. 2007. Development of the perceptions of conscience questionnaire. Nurs Ethics, 14(2): 181-193. https://doi.org/10.1177/0969733007073700.
Hastaoğlu F, Bulut Y, Çelik P. 2022. Determining the perceptions of conscience in nurses working in pandemic hospitals. KOU Sag Bil Derg, 8(3): 208-212. https://doi.org/10.30934/kusbed.1140436.
Hiçdurmaz D, Üzar Özçetin YS. 2020. COVID-19 Pandemisinde ön safta çalışan hemşirelerin ruhsal sağlığının korunması ve ruhsal travmanın önlenmesi. HUHEMFAD-JOHUFON, 7(ÖzelSayı): 1-7. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1221740.
Işıklı AG, Şen H, Soydaş D. 2021. COVID-19 tanısı alan ve almayan hemşirelerin psikolojik dayanıklılık, mesleki doyum ve korku düzeylerinin değerlendirilmesi. J Psychiatric Nurs, 12(4): 281-287. https://dx.doi.org/10.14744/phd.2021.57983.
Kadıoğlu FA. 2015. Hemşirelerin ve hekimlerin tıbbi eylemlerinde vicdanın rolü: Bir tutum araştırması ile birlikte. Doktora Tezi, Çukurova Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Adana, Türkiye, pp: 94.
Karakurt P, Fırat M, Yıldırım S. 2022. Pandemi kliniklerinde görev yapan hemşirelerde vicdan algısı ve merhamet yorgunluğunun belirlenmesi: Bir şehir hastanesi örneği. GNJ, 7(16): 60-68. http://doi.org/10.46648/gnj.309.
Korkmaz E, Korkut S. 2021. COVID-19 Pandemisi ve ahlaki sıkıntı. TJOB, 8(1): 3-10. https://dx.doi.org/10.5505/tjob.2021.26878.
Kurnaz D, Karaçam Z. 2021. Ebe ve hemşirelerin COVID-19 Pandemi sürecinde yaşadığı psiko-sosyal ve mesleki zorluklar. J Educ Res Nurs, 18(1): 65-68. http://doi.org/10.5152/jern.2021.82698.
Lamb C, Evans M, Babenko-Mould Y, Wong CA, Kirkwood KW. 2019. Conscience, conscientious objection, and nursing: A concept analysis. Nurs Ethics, 26(1): 37-49. https://doi.org/10.1177/0969733017700236.
Mazaheri M, Ericson-Lidman E, Joakim O, Norberg A. 2018. Meanings of troubled conscience and how to deal with it: expressions of Persian-speaking enrolled nurses in Sweden. Scand J Caring Sci, 32(1): 380-388. https://doi.org/10.1111/scs.12472.
Öncü Öner T, Can Ş. 2018. Sağlıkta biyoistatistiksel uygulamalar. IKCUFHSC, 3(1): 39-45. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/452926.
Palandöken EA. 2020. COVID-19 Pandemisi ve hemşireler için etik sorunlar. İKÇÜSBFD, 5(2): 139-142.
Şenol Çelik S, Koç G, Atlı Özbaş A, Bulut H, Karahan A, Çevik Aydın F. ve ark. 2020. Covid-19 Pandemi süreci: Türk Hemşireler Derneği. KUHEAD, 17(3): 279-83. http://doi.org/10.5222/KUHEAD.2020.34603
T.C. Sağlık Bakanlığı. 2023. COVID-19 Bilgilendirme platformu. URL: https://covid19.saglik.gov.tr/TR-66494/pandemi.html (erişim tarihi: 25 Temmuz 2023).
Terzioğlu F. 2020. COVID-19 sürecinde sağlık sistemlerinin zorlukların üstesinden gelebilme kapasitesinin geliştirilmesi ve hemşireler ile diğer sağlık profesyonellerinin güçlendirilmesi. Türkiye Çocuk Hast Derg, 14(l): 76-83. https://doi.org/10.12956/tchd.733123.
TDK. 2023. Türk dil kurumu güncel Türkçe sözlük. 2023. URL: https://sozluk.gov.tr/ (erişim tarihi: 23 Temmuz 2023).
NCSBN. 2020. U.S. National center for posttraumatic stress disorder. NCSBN’s leading regulatory excellence: Changes in education requirements for nursing programs during COVID-19. URL: https://www.ncsbn.org/Education-Requirement-Changes_COVID-19.pdf (erişim Tarihi: 21 Temmuz 2023).
Yağcan H, Çetin T. 2021. COVID-19 sürecinde bir devlet hastanesi hemşiresi gözlemleri. Sağ Aka Derg, 3: 186-190. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1272892.
Yüncü V, Yılan Y. 2020. COVID-19 Pandemisinin sağlık çalışanlarına etkilerinin incelenmesi: Bir durum analizi. Iğd Üniv Sos Bil Der, Ekim (Ek Sayı): 373-401. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/2154583.