Onur KOYUNCU, Ö Koray YAYLACI, Derviş ÖZTÜRK, İsmühan Potoğlu ERKARA, Filiz SAVAROĞLU, Kadir OSOYDAN, Murat ARDIÇ

Osmaneli Bilecik/Türkiye ve çevresindeki orkidelerin yayılış, tahribat unsurları ve risk kategorileri bakımından değerlendirilmesi

Bu araştırmada Osmaneli Bilecik-Türkiye ve çevresinde doğal yayılış gösteren Orchidaceae familyasına ait taksonların lokaliteleri, habitatları, fitocoğrafik bölgeleri, endemizm durumları, risk kategorileri, populasyonlarının durumları, tehdit altında oldukları tahribat unsurları, koruma önerileri, ekonomik değerleri, yayılış ve yeni kare kayıtları belirlenmiştir. Araştırma sonucunda Osmaneli Bilecik-Türkiye ve çevresinde Orchidaceae familyasına ait 10 cinste 11’i tür, 10’u alttür ve 1’i varyete seviyesinde olmak üzere toplam 22 tür ve türaltı takson belirlenmiş olup bunların, 6’sı Doğu Akdeniz Elementi, 5’i Akdeniz Elementi, 3’ü Avrupa-Sibirya Elementi, 1’i Öksin Elementi, 7’si ise çok bölgeli veya fitocoğrafik bölgesi bilinmeyen taksonlardır. Bu taksonlardan Ophrys fusca Link. subsp. thracica Kreutz endemik olup risk kategorisi LC’dir. Araştırma bölgesinde tespit edilen taksonlardan 1’i A3 karesi, 20’si ise Bilecik ili için yeni kayıt niteliğindedir. Orkidelerin bölgede, tarımsal faaliyetler, orman alanlarının bozulması, otlatma ve insan kaynaklı diğer tahrip unsurlarının etkisi altında olduğu görülmüştür. Bölgede ticari veya amatör olarak herhangi bir orkide toplanmasına rastlanmamış ve herhangi bir koruma tedbirinin de alınmadığı belirlenmiştir. Araştırma alanındaki orkideler için yeni risk kategorileri ve koruma tedbirleri önerilmiştir

Anahtar Kelimeler:

Orchidaceae, Orkide, Flora, Osmaneli, Türkiye

Distribution, elements of destruction and evaluation of risk categories of Orchids in Osmaneli Bilecik/Turkey and its environs

In this study, its been determined the taxa which belongs Orchidaceae family that naturally distributes in Osmaneli Bilecik-Turkey and their localities, phytogeographical regions, conditions of endemism, the risk categories, state populations, factors that threaten destruction, protection recommendations and economic values and new square records. In this region the Orchidaceae family is represented, 11 species, 10 subspecies and 1 varietes which belong to 10 genera, totally 22 taxa. The distribution of the determined taxa into the phytogeographical regions are, 6 taxa East Mediterranean element, 5 taxa Mediterranean element, 3 taxa Euro-Siberian element, 1 taxon Euxine element, 7 taxa are pluriregion or unknown phytogeographical regions. The taxon Ophrys fusca Link. subsp. thracica Kreutz is endemic and its risk category is LC. 1 taxon are for A3 square and 20 taxa are for Bilecik, are new records which were determined in the result of this study. Orchids in the region, agricultural activities, degradation of forest areas, grazing and human origin were found to be under the influence of other elements of destruction. There was no collection of orchids in the region, commercial or amateur and determined that any protection measure was not taken. New risk categories and protection measures were proposed for the orchids in the research region

Keywords:

Orchidaceae, Orchid, Flora, Osmaneli, Turkey,

PDF

___

Allaby, M. 2001. Plants and Plant Life, Vol. 9. Flowering Plants The Monocotyledons, Danbury, Connecticut Grolier.
Anonim 2011. CITES (The Conversion on International Trade in Endengered Species of Wild Fauna and Flora) http://www.cites.org/eng/resources/species.html
Arslan, N. 2010. Ankara ve Civarı Orkidelerinin Sistematik ve Korolojik Yönden İncelenmesi, Yüksek Lisans Tezi, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
Aybeke, M. 2007. Pollen and Seed Morphology of Some Ophrys L. (Orchidaceae) Taxa, Journal of Plant Biology, 50(4), 387-395.
Aybeke, M., Sezik, E. and Olgun, G. 2010. Vegetative Anatomy of Some Ophrys, Orchis and Dactylorhiza (Orchidaceae) Taxa in Trakya Region of Turkey, Flora 205, 73–89.
Boissier, E., 1884. Flora Orientalis, Vol: 5 (Orchidaceae), Geneva.
Cullen, J., (1992). The Orchid Book, Cambridge Universty Press, England.
Daşkın, R., Yılmaz, Özer and Kaynak, G., 2007. A New Record for The Flora of Turkey: Dactylorhiza maculata (L.) Soó (Orchidaceae), Jjournal Biology. Environment Science, 1:1, 11-14.
Davis, P.H., 1965. Flora of Turkey and The East Aegean Islands, Vol. 1, Edinburgh University Press, Edinburgh.
Deniz, İ.G., 2009. Antalya İlinde Yayılış Gösteren Ophrys L. (Orchidaceae) Cinslerine Ait Türler Üzerinde Taksonomik Bir Araştırma, Akdeniz Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, Antalya.
Ekim, T., Koyuncu M., Vural, M., Duman, H., Aytaç, Z. ve Adıgüzel, N., 2000. Türkiye Bitkileri Kırmızı Kitabı, Türkiye Tabiatını Koruma Derneği ve Yüzüncü Yıl Üniversitesi Yayınları, Barışcan Ofset, Ankara.
Ertuğ, F., 2000. Reply to Kasparex and Grimm’s Article, Orchid Trade for Salep, Economic Botany, 54: 421-422.
Güler, N., 1997. Edirne Çevresindeki Orchis L. (Orchidaceae) Türleri Üzerinde Morfolojik ve Korolojik Araştırmalar, Doktora Tezi, Trakya Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Edirne.
IUCN Species Survival Commision 2001. IUCN Red List Categories and Criteria. Approved by the 51 st meeting of the IUCN Council, Version 3.1 Switzerland: Gland.
İkinci, N. and Güner, A., 2007. Flora of the Gölcük Area (Bolu, Turkey), Turkish Journal of Botany, 31: 87-107.
Kreutz, (C.A.J.), K., 2000. Flora of Turkey and The East Aegean Islands, Vol. 11, Edinburgh University Press, Edinburgh.
Kreutz, (C.A.J.), K., 2009. Türkiye Orkideleri, Rota Yayın Yapım Tanıtım Tic. Ltd. Şti, İstanbul.
Ocak, A. and Tokur, S., 2000. The Flora of Gülümbe Dagı (Bilecik-Turkey), Turkish Journal of Botany, 24, 121-141.
Renz, J. and Taubenheim G., 1984. in Davis P.H., Flora of Turkey and The East Aegean Islands, Vol. 8, Edinburgh, Edinburgh University Press, Edinburgh.
Sezik, E., 1982. Türkiye’de Orchidaceae Familyası IV. Bitkisel İlaç Hammaddeleri Kitabı, 77-83.
Sezik, E., 1984. Orkidelerimiz, Türkiye Orkideleri, Sandoz Yayınları, No: 6, Güzel Sanatlar Matbaası A. Ş., İstanbul.
Sezik, E., 2002. Turkish Orcids and Salep, Acta Pharmaceutica Turcica, 44:151-157.
Sezik, E. ve Özer, Y.B., 1983. Kastamonu Salebi’nin Menşei ve Kastamonu Civarının Orkideleri, TÜBİTAK projesi, TBAG-424, Ankara.
Sezik, E., İşler, S., Güler, N., Orhan, Ç., Aybeke, M., Deniz, İ.G., ve Üstün, O., 2007. Salep ve Orkidelerin Tahribi, TÜBİTAK Araştırma Projesi Raporu, TBAG-Ç-SEK/23 (103T008), Ankara.
Tamer, C.E., Karaman, B. and Çopur, O.U., 2006. A Traditional Turkish Beverage: Salep, Food Rewiews International, 22: 43-50.
Tekinşen, K.K. and Güner, A. 2010. Chemical Composition and Physicochemical Properties of Tubera Salep Produced From Some Orchidaceae Species, Food Chemistry, Vol: 121, Issue: 2, 468-471.
Türker, A.U. and Güner A., 2003. Plant Diversity in Abant Nature Park (Bolu), Turkey, Turkish Journal of Botany, 27, 185-227.

ISSN: 1308-5301
Yayın Aralığı: Yılda 3 Sayı
Başlangıç: 2008
Yayıncı: Ersin YÜCEL

Arşiv