Günümüz Medreselerinde Fıkıh Eğitimi -Şanlıurfa Örneği-

Medeniyetler beşiği olan Şanlıurfa ve yöresinde farklı ilim dallarında pek çok âlim yetişmiştir. İlimlerini geleneksel medrese eğitimi tarzı ile alan bu âlimler sayılamayacak kadar çok talebeler yetiştirmişlerdir. Medreselerde eğitim, yetkin bir hoca ve etrafında kümelenen talebeler ile bu yetkin hocanın gözetiminde okutulan kitaplar şeklinde yürütülmektedir. Bu çalışmada, tarihsel yönüne temas edilerek Şanlıurfa yöresinde fıkhın canlılığını koruduğu medreseler ve medreselerde fıkıh bilimine verilen önem ele alınmakta, Şanlıurfa yöresinde günümüzdeki bazı medreselerde, fıkıh eğitimi özelinde, eğitim yöntemi ve fıkha dair okutulan eserlerin tespiti ve tanıtımı yapılmaktadır. Bu amaç doğrultusunda günümüzde Şanlıurfa yöresinde medrese tarzı eğitimini devam ettiren örnek kişiler ile görüşülmüş ve bu yapılar araştırılmış, hocalarından aldıkları eğitim ve kendilerinin günümüzde uyguladıkları sistem ve öneriler ortaya konulmuştur. Çalışmanın, fıkıh eğitiminin dünü ve bu gününü açıklaması ve yarınki çalışmalara rehberlik edecek nitelikte olması hedeflenmektedir.

Anahtar Kelimeler:

Fıkıh, Medrese, Şanlıurfa, Eğitim-Öğretim, Şanlıurfa

Fiqh Education in Contemporary Madrasah: The Example of Şanlıurfa

In different science areas, many scientists have grown up in Şanlıurfa and surroundings in which are the main place of civilisations. These scholars who be educated their education with traditional madrasah system have taught many students. The education in the Madrasah is that an authority lecturer and the student around him, and this authority lecturer decide the books which student have to study. In this study, it has been discussed that in some Madrasahs which retains its importance in the Şanlıurfa district and the special interest of fiqh: education of fiqh, training method, detection and identification of the readings of the book about fiqh. To accomplish of this significant goal, it has been interviewed with some people who continued the tradition of the madrasah. After that it has been done the research about the structures. Finally, the education which they received from their lecturers has been studied in a detailed way. One of another main goal of the study is that the work is going to be able to explain the past and present of fiqh education and to guide futures work.

Keywords:

Fiqh, Education, Madrasah, Şanlıurfa,

PDF

___

Akgündüz, Murat, Osmanlı Dönemi Urfa Medreseleri ve Tedrisat Hayatı, İSTEM (İslam San’at, Tarih, Edebiyat ve Mûsıkîsi Dergisi), Sayı: 11, Konya 2008, ss. 114- 115.
Akyüz, Yahya, Türk Eğitim Tarihi (Başlangıçtan 2001’e), Alfa Yayınları, İstanbul 2001, s. 61.
Çelik, Emran, Medreseler ile İlahiyat Fakültelerinde Fıkıh İlminin Eğitim ve Öğretimi, Bingöl Üniversitesi, Medrese ve İlahiyat Kavşağında İslami İlimler (Uluslararası Sempozyum), c.1, s.733.
Çiçek, M. Halil, Şark Medreselerinin Serencâmı, Beyan Yayınları, İstanbul 2009, ss. 27-28.
Demir, Ahmet, Medreselerin Gelişmesinde Eyyûbiler’in Rolü, Medrese ve İlahiyat Kavşağında İslami İlimler (Uluslararası Sempozyum), c. 2, s. 468.
Gül, Şirin, Sahn-ı Seman Medreselerinden Günümüz Fıkıh Eğitimine Bir Köprü, Medrese Geleneği ve Modernleşme Sürecinde Medreseler, (Muş Alparslan Üniversitesi Uluslararası Sempozyum Bildirisi), Muş 2012, c. 2, s. 615.
Hızlı, Mefail “Osmanlı Medreselerinde Okutulan Dersler Ve Eserler”, Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, c. 17, Sayı: 1, Yıl: 2008., ss. 37-38.
Kazıcı, Ziya İslâm Medeniyeti ve Müesseseleri Tarihi, Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Vakfı Yayınları No: 191, İstanbul 2003, s. 357.
Memiş, Mehmet, Şanlıurfa Medreseleri, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü (Yayımlanmamış Doktora Tezi), İstanbul 1998, s. 114.
Sırma, İhsan Süreyya, “Müslümanlarda Eğitimin Tarihi Süreci İçerisinde Medreseler”, Medrese Geleneği ve Modernleşme Sürecinde Medreseler (Muş Alparslan Üniversitesi Uluslararası Sempozyum), Muş 2012, c. 1, s. 57,
Telkenaroğlu, M. Rahmi, Osmanlı’dan Günümüze Anadolu Medreselerinde Fıkıh Tedrisatı ve Sorunları, Medrese ve İlahiyat Kavşağında İslami İlimler (Uluslararası Sempozyum), c. 2, s. 378