12 Eylül Darbe Dönemini Anlatan Romanlarda Baskın Bir Ruh Hali Olarak Bungunluk

Bu çalışmada, 12 Eylül Askeri İhtilal atmosferini yansıtan Orhan PAMUK’un Sessiz Ev, Latife TEKİN’in Gece Dersleri ve Ayşegül DEVECİOĞLU’nun Kuş Diline Öykünen romanlarından yola çıkılarak dönemin bireylerinde yoğun şekilde yaşanan bungunluğa (can sıkıntısı) değinilmiştir. İlk başta, içe çekilimin önemli saç ayaklarından olan iç sıkıntı halinin ne olduğu, durumsal ve varoluşsal olarak sınıflara ayrılış gerekçeleri ve iç dünyada yol açtığı neticelere değinilmiş; daha sonra roman analizlerine geçilmiştir. Tinsel daralmanın anlatı karakterleri üzerinde dominant bir psikolojik izlek haline gelmesine yol açan gerekçelere odaklanılarak bu negatif eğilimin hangi koşullarda palazlandığına dair tespitlerde bulunulmuştur. Her üç eser de bu açıdan somut veriler sağladığından ötürü işlevsel konuma sahiptir. Romanlardaki vakaların ilerlemesinde önemli misyon edinen karakterler, hem sözleriyle hem de davranışlarıyla içe burkulma yönelimlerinden biri olan ruhsal daralmayı belirgin tarzda duyumsarlar. Çalışmada, aynı zamanda dönemin siyasi ve toplumsal gelişmelerine de kısaca değinilerek Darbe öncesi ve sonrasına dair genel bir görünüm çizilmiştir. Böylece ferdin kapıldığı can sıkıntısının çoğu zaman sosyo-politik konjonktürle sıkı bir bağ içinde olduğu gösterilmeye çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Can sıkıntısı, 12 Eylül Darbesi, roman

Depression As A Dominant Mood in The Novels Describing The September 12 Coup Period

In this study, boredom heavily seen in individuals of the period has been mentioned in the novels of period including Sessiz Ev, Latife Tekin’in Gece Dersleri and Ayşegül Devecioğlunun Kuş Diline Öykünen by Orhan Pamuk which all reflect the atmosphere of 12 September Military Coup. First of all, reasons of separation into classes which are situational and existential, and consequences in the inner world; afterwards, it is continued with my analysis of the novel. It has been determined under which conditions this negative orientation grows up by focusing reasons leading to a dominant psychological theme on the narrative characters of mental breakdown. It has been a functional position because all three works provide concrete data from this point. Characters playing an important role in the progress of the cases in the novels feel mental construction, which is one of the tendencies to become introverted both with their words and with their actions. Also in this study, a general view of the before and after the coup has been drawn by briefly mentioning the political and social developments of the period. Thus, it has been tried to show that the boredom of the individual is in close connection with socio-political conjecture.

Keywords:

Boredom, September 12 Coup, Novel,

PDF

___

Ağır, B. (2020). Anne Enright’ın Toplantı Romanında Travma ve İyileşme. Bitlis Eren Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9(1), 15-20.
Ahmad, F. (2017). Modern Türkiye’nin Oluşumu. Çev: Yavuz Alogan, Ankara: Kaynak Yayınları.
Bauman, Z. (2016). Sosyolojik Düşünmek. Çev: Abdullah Yılmaz, İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
Bulut, F. (2011). 68 Kuşağı Gençlik Olaylarının Uluslararası Boyutu ve Türkiye’de 68 Kuşağına Göre Atatürk ve Atatürkçülük Anlayışı. ÇTTAD, XI/23.Güz. 123-149
Devecioğlu, A. (2013). Kuş Diline Öykünen. İstanbul: Metis Yayınları.
Eronat, K. (2010). Adalet Ağaoğlu İnsan ve Eser. Ankara: Maya Akademi Yayınları.
Esen, N; Kılıç, E. (2018). Orhan Pamuk’un Edebi Dünyası, Sessiz Ev’in Sesleri. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
Gümüş, S. (1990). Bir Döneme Teğet Kalan Roman. Varlık Dergisi, S. 999, 9-11.
Kışlalı, A. T.(1974). Öğrenci Ayaklanmaları. Ankara: Bilgi Yayınları.
Özger, M. (2012). Türk Romanında 12 Eylül. İstanbul: Kaknüs Yayınları.
Özgü, H. (1969). Kompleksler ve İnsanlar. İstanbul: Özgü Yayınevi.
Pamuk, O. (2017). Sessiz Ev. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
Parla, J. (2015). Türk Romanında Yazar ve Başkalaşım. İstanbul: İletişim Yayınları.
Svendsen, H. FR. L. (2020). Sıkıntının Felsefesi. İstanbul: Bağlam Yayıncılık.
Tekin, L.(2012). Gece Dersleri. İstanbul: İletişim Yayınları.
Toohey, P. (2014). Can Sıkıntısının Eğlenceli Tarihi. İstanbul: Doğan Egomant Yayıncılık.
Zürcher, E. J. (2018). Modernleşen Türkiye’nin Tarihi. İstanbul: İletişim Yayınları.