Mut (Mersin) kayısı bahçelerinde erik unlu yaprakbiti (Hyalopterus pruni (Geoffroy) (Homoptera: Aphididae) 'nin popülasyon değişimi
Bu çalışma, 2006-2007 yıllarında Türkiye’de sofralık erkenci kayısının merkezi olan Mut (Mersin) ilçesi kayısı bahçelerinde yürütülmüştür. Çalışmada, Erik unlu yaprakbiti [Hyalopterus pruni (Geoffroy) (Homoptera: Aphididae)]’nin yıl içerisindeki popülasyon değişimi izlenerek, söz konusu zararlının mücadelesine esas bazı biyolojik kriterlerin belirlenmesi amaçlanmıştır. Çalışma sonucunda, Mut kayısılarında H. pruni nimflerinin ilk olarak mart ayı ilk yarısında görülmeye başladığı ve bu dönemdeki pentat sıcaklık değerinin 12°C üzerinde ve oransal nemin de %40.3-62.6 olduğu saptanmıştır. Ayrıca, H. pruni popülasyonunun mayıs ayının ikinci yarısından itibaren giderek arttığı ve haziran ayı içerisinde ise en yüksek seviyeye ulaştığı belirlenmiştir. Ancak, haziran ayı sonuna doğru zararlı yoğunluğunda hızlı bir düşüş olduğu ve temmuz ayından itibaren de, gerek doğal düşmanların etkisi ve gerekse de düşük nem ve yüksek sıcaklığa bağlı olarak, H. pruni’nin kamışlara (Phragmites spp.) göç etmesi nedeniyle yoğunluğunun düştüğü saptanmıştır. Temmuz ayı ikinci yarısından itibaren ise, yaprak başına ortalama birey sayısının sıfır düzeyine indiği belirlenmiş olup, buna rağmen ağustos-eylül aylarında bazı bireylerin (0.3 birey/yaprak) göç etmeyerek, kayısıda beslenmeye devam ettiği gözlenmiştir. H. pruni bireylerinin, ekim ayından itibaren kışı geçirmek üzere yumurta bırakmak için kayısı ağaçlarına kısmen geri dönüş yaptıkları belirlenmiştir.
Researches on the population dynamics of the Mealy plum aphid (Hyalopterus pruni (Geoffroy) (Homoptera: Aphididae) in apricot orchards in Mut (Mersin)
This study was carried out in apricot orchards in Mut, where is the center of early apricot grown in Turkey. The aim of study was to fallow the population dynamics of Mealy plum aphid [Hyalopterus pruni (Geoffroy)(Homoptera: Aphididae)] during growing period and to determine some biological parameter to control this pest. At the end of this study, first nymphal stages of this pest were determined firstly at the first week of March and that time pentad temperature was over12°C, relative humidity varied between 40.3%-62.6. The population of H. pruni increased steadily at the middle of May and reached highest level at June. But at the end of June, pest population decreased fasıly and during July the population of this pest was very low because of natural enemies, low relative humidity and high temperature migration of this pest to bullrushes(Phrugwitcs spp.) the middle of July. Averaged number of this[jest per leaf decreased until zero but during August- September it was 0.3 count / leaf, probably these aphids did not move and continued to feed on apricot. On the other hand. It was observed that the partly population of H. pruni was moved to apricot again during September to lay eggs for overwintering.
___
- Abul-Fadl, H. A. A., El-Khawas, M. A. M. and Abdel-Samad, S. S. M. 2005. Natural Enemies Associated With Mealy Plum Aphid Hyalopterus pruni (Geoff.), (Hom.: Aphididae) İnfested Apricot Trees, at Qalubia Governorate. Arab Universites Journal of Agricultural Sciences, 2005 (13): 2, 521-535.
- Anonim, 1995. Zirai Mücadele Teknik Talimatları, Cilt–3. T.C. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Koruma ve Kontrol Genel Müdürlüğü, Ankara, 444 s.
- Anonim, 2005. Tarımsal Yapı ve Üretim (üretim, fiyat, değer). D.İ.E. Yayınları, Ankara.
- Anonim, 2007. Mut (Mersin) ilçe Tarım Müdürlüğü Yıllık Tarımsal Üretim Verileri. T. C. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı İl Tarım Müd. Proje İstatistik Şb. Müd., Mersin.
- Bentley, W. J. 2006. Apricot Mealy Plum Aphid, Hyalopterus pruni (G.). UC IPM Program Pest Management Guidelines: Apricot, Insects and Mites. Statewide IPM Program, Agriculture and Natural Resources, Universty of California. http://www.ipm.ucdavis.edu
- Blackman, R. L. and Eastop, V. F. 1984. Aphids on the World’s Crops. An Identification and Information Guide. Department of Entomology British Museum (Natural History), 282-283.
- Denizhan, E. 2000. Van İlinde Beş Farklı Şeftali Çeşidi Üzerindeki Hyalopterus pruni Geoffroy (Hom.: Aphididae)’nin Popülasyon Yoğunluğunun Saptanması. Y.Y. Ünv. Fen Bilimleri Enstitüsü Bitki Koruma Anabilim Dalı, Van (YL Tezi), 28 s.
- Denizhan, E. ve Yaşar, B. 2005. Van İlinde Beş Farklı Şeftali Çeşidi Üzerindeki Hyalopterus pruni (Geoffroy) (Hom.: Aphididae)'nin Populasyon Yoğunluğunun Saptanması. Yüzüncü Yıl Üniv. Zir. Fak. Tarım Bilimleri Derg., 15 (2): 159-166.
- Durante, M. M. and Nafria, J. M. N. 1974. Notes on the Aphid Fauna (Hom.: Aphidinea) of the Toro Region (Zamora). Anales de Instituto Nacional de Investigaciones Agrarias, Proteccion Vegetal, No: 4, 115-129.
- El-Kady, E. A., Hassan, M. S. A. and Attia, A. 1970. The Biology of The Mealy Plum Aphid, Hyalopterus pruni (Geoffroy) in Egypt (Hem.-Homoptera: Aphididae). Bulletin-de-la-Societe-Entomologique-d’Egypte, 54: 529-540.
- Erkılıç, L., Pala, H., Başpınar, N. ve Biçer, Y. 1999. Doğu Akdeniz Bölgesi’nde Bazı Yaprakbiti Türlerinde Entomopatojen Fungusların Belirlenmesi. Türkiye 4. Biyolojik Mücadele Kongresi Bild., 26-29 Ocak, 1999, Ç. Ünv. Ziraat Fakültesi, Adana, s.: 623-632
- Erkin, E. 1983. Investigation on the Hosts, Distributon and Efficiency of The Family Aphididae (Homoptera) Harmful to Pome and Stone Fruit Trees in İzmir Province of Aegeon Region. Türkiye Bitki Koruma Derkisi, 7 (1): 29-49.
- Fol-Kina, M.Y. 1980. The Reed Aphid. Zashchita Rastenii, No: 3, 40-41.
- Isac, M., Preda, S. and Marcu, M. 1998. Aphid Species-Vectors Of Plum Pox Virus. Acta Virologica, 42: 233–234.
- Ismail, I. I., El-Nagar S. and Attia, A. A. 1991. The Aphid Fauna of Fruit Trees in Egypt. Egyptian Journal of Agricultural Research, 69 (1): 235-243.
- Jerreya, A. 1997. On The Population Dynamics of Hyalopterus pruni (Geoffroy) (Hom.: Aphididae) Dans la Region de Tunis. Journal of Applied Ent., 121: (7): 373-382.
- Lodos, N. 1986. Türkiye Entomolojisi (Genel, Uygulamalı ve Faunistik). Ege Ünv. Ziraat Fakültesi Yayınları, No: 429, Bornova / İzmir, Cilt II, 580 s.
- Nizamlıoğlu, K. 1963. Meyve Ağacı Zararlıları. Bölüm II, Koruma Tarım İlaçları A.Ş., Model Matbaası, İstanbul, 152 s.
- Öztürk, N. ve Canıhoş, E. 2007. Doğu Akdeniz Bölgesi Kayısı Bahçelerinde Entegre Mücadele Uygulamaları ve Eğitim Çalışmaları. Alatarım Dergisi, Cilt 6 (2): 9-14. Öztürk, N. ve Ulusoy, M. R. 2003. Mersin İli Kayısılarında Saptanan Zararlılar. Alatarım Dergisi, Cilt 2 (2): 21-26.
- Öztürk, N., Ulusoy, M. R., Erkılıç, L. ve (Ölmez) Bayhan, S. 2004. Malatya İli Kayısı Bahçelerinde Saptanan Zararlılar ile Avcı Türler. Bitki Koruma Bülteni, Cilt: 44 (1-4): 1-13.
- Ulusoy, M. R., Erkılıç, L., Öztürk, N., Ölmez, S. ve Uygun, N. 2001. Kayısı Zararlıları ve Mücadelesi. “Kayısı Sempozyumu” Bildirileri, Kayısı Araştırma, Geliştirme ve Tanıtma Vakfı, 5 Nisan 2001, Malatya, s.: 61–68. Uygun, N.,
- Ulusoy, M. R. ve Karaca, İ. 2002. Meyve ve Bağ Zararlıları (I. Baskı). Ç. Ünv. Ziraat Fak. Ders Kitapları Yayın no: A-81/ 252, s.: 222-223.
- Varveri, C., Zintzaras, E., Dimou, D., Papapanagiotou, A. and Terlizzi, B. 2004. Spread of Plum Pox Virus Strain M in Two Apricot Orchards in Southern Greece. Annals of the Benaki Phytopathological Institute, 20: (1): 1-9.
- ISSN: 0406-3597
- Yayın Aralığı: 4
- Başlangıç: 1952
- Yayıncı: Zirai Mücadele Merkez Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü
Sayıdaki Diğer Makaleler
M. Rifat ULUSOY, Cemil UYSAL, Naim ÖZTÜRK