Marmara Bölgesi'de ayçiçeği (Helianthus annuus L.) ekiliş alanlarında saptanan Tylenchida (Nematoda) türleri üzerinde taksonomik araştırmalar
Bu çalışmada Marmara Bölgesi'nde (Edirne, Kırklareli ve Tekirdağ) ayçiçeği (Helianthus annuus L.) ekiliş alanlarında bulunan Tylenchida (Nematoda) takımına ait bitki paraziti türlerin faunistik ve taksonomik olmak üzere iki bölümde incelenmesi yapılmıştır. 2000 yılında ergin Tylenchida türlerinin yoğun bulunduğu yaz aylarında (Haziran, Temmuz, Ağustos) toprak ve kök örnekleri alınmıştır. Alınan toprak ve kök örneklerinden elde edilen nematodlann daimi preparatlan hazırlanarak, Tylenchida takımına ait türlerin ölçüm ve teşhisleri yapılmıştır. Her türün tanımı, sinonimleri, görülen varyasyonlar, çalışma kapsamına giren alanlardaki yayılışı, literatürde kayıtlı yayılışı ve habitatlart verilmiştir. Bu çalışmanın sonucunda Tylenchida takımının Tylenchina, Criconematina ve Hexatylina alttakımlarma bağlı Tylenchoidea, Dolichodoroidea, Hoplolaimoidea, Criconematoidea, Hemicycliophoroidae, Tylenchuloidea ve Anguinoidea üst familyalarından 9 familya, 14 alt familya ve 24 cins'e bağlı 30 tür saptanmıştır. Tespit edilen türlerden, Sakia alii Suryawanshi, 1971; Aglenchus fragariae Szczygiel, 1969; Ottolenchus longicauda Maqbool and Shahîna, 1985; Tylenchorhynchus badliensis Saha and Khan, 1981; Dolichorhynchus phaseoli (Sethi and Swarup, 1968) Mülk and Jairajpuri, 1974; Belonolaimus longicaııdatus Rau, 1958; Hemicriconemoides strictathecatus Esser, 1960; Hemicydiophora corbetti Siddiqi, 1980; Paratylenchus rotundicephalus Bajaj, 1987 ve Ditylenchus geraerti (Paramonov, 1970) Bello and Geraert, 1972 Türkiye nematod faunası için yeni kayıttır. Çalışmada saptanan en yaygın türler; Pratylerichııs zeae, Coslenchus alacinatus ve Scutylenchus tesellatus'dur.
Taxonomic investigations on the species of Tylenchida (Nematoda) in sunflower (Helianthus annuus L.) fields in Marmara Region
In this study, plant parasitic species of Tylenchida (Nematoda) in the sunflower (Helianthus annuus L.) fields in Marmara Region (Edirne, Kırklareli and Tekirdağ) were examined considering their two main aspects, namely faunistic and taxonomic. In 2000, during the summer months (Jun, July, August), when adult Tylenchida species were more abundant, soil and plant root samples were taken, from these samples, nematodes were extracted, prepared and the ones belonging to Tylenchida were measured and identified. Identification, synonyms, possible variations, distribution and habitats of each species are given, as a result of both laboratory studies and literature records. With this, totally 30 species were determined of which these species were of 24 genus of 14 subfamilies of 9 families of Tylenchoidea, Dolichodoridea, Hoplolaimoidea, Criconematoidea, Hemicylio-phoroidea, Tylenchuloidea, Anguinoidea superfamilies of Tylenchina, Criconematina, Hexatylina suborder of Tylenchina order. Among these species, Sakia alii Suryawanshi, 1971; Aglenchus fragariae Szczygiel, 1969; Ottolenchus longicauda Maqbool and Shahina, 1985; Tylenchorhynchus badliensis Saha and Khan, 1981; Dolichorhynchus phaseoli (Sethi and Swarup, 1968) MuIk and Jairajpuri, 1974; Belonolaimus longicaudatus Rau, 1958; Hemicriconemoides strictathecatus Esser, 1960; Hemicycliophora corbetti Siddiqi, 1980; Paratylenchus rotundicephalus Bajaj, 1987 and Ditylenchus geraerti (Paramonov, 1970) Bello and Geraert, 1972 were determined for the first time in the nematoda fauna of Türkiye. The most encountered species in this study were Pratylenchus zeae; Coslenchus alacinatus and Scutylenchus tesellatus.
___
- Ağdacı, M., S.E.Işık ve I.Erkel, 1990. Marmara Bölgesinde Kültür Mantarlarında Zararlı Nematod Türleri Üzerine Araştırmalar. Bahçe, 19(1-2): 11-16. Akgül, H.C., 1991. Çankaya (Ankara) İlçesindeki bazı çim alanlarında bulunan Tylenchida takımına ait bitki paraziti nematod türleri üzerinde taksonomik araştırmalar. Yük sek Lisans Tezi, Ankara Ü. Fen Bilimleri Enst., Ankara. 155 (Basılmamış) Akgül, H.C., 1996. Isparta İlinde yağ gülü (Rosa damescana Mill.) yetiştirilen alanlarda farklı toprak yapı ve derinliklerinde bulunan Tylenchida (Nematoda) türleri üzerinde taksonomik araştırmalar. Doktora Tezi, Ankara Ü. Fen Bilimleri Enst., Ankara. 206 (Basılmamış) Akgül, H.C., K.S.Çoşkuncu ve Y.Ağı, 2000. Yalova ili kesme çiçek ekiliş alanlarında saptanan bitki paraziti nematod türleri. Türkiye 4. Entomoloji Kongresi, Aydın, 539-545. Akhtar, S.A., 1962. Free living nematodes inhabiting Lahore soil. Agric. Pak., 13: 64-80. Allen, M.W., 1955. A review of the nematoda genus Tylenchorhynchus. Univ.Calif.Pubs Zool., 61: 129-166. Anonymous, 1999. Tarımsal Yapı -Üretim, Fiyat, Değer - 1997. T.C. Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü, Ankara, Yayın No: 2234, XIX+599 s. Bajaj, H.K.,1987. On the species of Paratylenchus Micoletzky (Nematoda: Criconematina) from Haryana, India. Indian J.Nematol., 17(2): 318-326 Bello, A. and E. Geraert, 1972. Redescription of eight species belonging to the superfamily Tylenchoidea (Nematoda:Tylenchida). Nematologica, 18: 190-200. Brzeski, M.W., 1963. On the Taxonomic Status of Tylenchus filiformis Bütschli, 1873 and Description of T. vulgaris n.sp. (Nematoda Tylenchida). Bull. Acad. Polon. Sel. Cl. II Warszawa., II (11):531-535. Borazancı, N., 1977. İzmir İli ve Civarındaki Seralarda Yetiştirilen Süs Bitkilerinde Bitki Paraziti Nematod Türlerinin Tespiti ve Zarar Dereceleri Üzerinde Çalışmalar. Basılmamış Uzmanlık Tezi. Bütschli, O., 1873. Beitrage zur Kenntnis der freilebenden Nematoden. Nova Acta Acad. Nat . Curios. , 36:1-124, pls. 17-27. Christie, J.E. and V.G. Perry, 1951. Removing Nematodes from Soil. Proc. Helminthol . Soc. Wash. , 18: 106-108. Dasgupta, D.R., D.J.Raski and S.D.Van Gundy, 1969. Revision of the genus Hemicricone moides Chitwood and Birchfielkd, 1957 (Nematoda: Criconematidae). Journal of Nematology, 1(2): 126-145. Davide, R.G. 1971. Survey of the distribution of different plant parasitic nematodes associated with the citrus decline in the Philippines. Report, NSDB Project No: 2203, U.P. Coll. Agric. College, Laguna, Philippines, 73 pp.
- De Grisse, A., 1969. Redescription on modifications de quelque tecniques utilisees dans l'etude des neematodes phytoparasitaires. Meded. Ritksfac. Landwet. Gent, 34(2): 351-359. Ediz, S. ve S.Enneli., 1978. Eskişehir ili sebze bahçelerinde zararlı bitki paraziti nematod türleri, yayılış alanları ve yoğunluklarının saptanması üzerine ön çalışmalar. Zirai Mücadele Araştırma Yıllığı (Plant Protection Research Annual). T.C. Gıda Tar. ve Hay.Bak.,Zir.Müc.ve Zir.Kar.Gen.Md.'lüğü Araş.D.Bşk.'lığı. 12:105-106. Elekçioğlu, I.H., 1992. Untersuchungen Zum Auftreten und zur Verbreitung phytoparasi- tarer Nematogen in den landwirtschafflichen Hauptkulturen des Ostmediterranen Gebietes der Turkei. Plits, 10(5):120 Elekçioğlu , İ. H., B. Osnesorge, G. Lung and N. Uygun, 1994. Plant Parasitic nematodes in the east Mediterranean region of Turkey. Nematol. Medit., 22:59-63. Elekçioğlu, İ.H., 1995. Plant parasitic nematodes associated with citrus in the East Mediter- ranean Region of Turkey. J. Turk. Phytopath., 24: 29-37. Ercan, S., 1976. İstanbul ve çevresinde önemli süs bitkilerinde zararlı olan nematod türleri, tanımları, zararları ve ekonomik önemleri üzerinde araştırmalar. Uzmanlık Tezi, İstanbul, 91 s. (Basılmamış) Esser, R.P., 1960. Three additional species in the genus Hemicriconemoides Chitwood and Birchfield, 1957 (Nematoda:Tylenchida). Nematologica, 8:110-116. Fortuner, R., 1984. Statistics in taxonomic descriptions. Nematologica, 30:187-192. Geraert, E. and A.Kheiri, 1970. The female gonads and the oesophageal structure in the genus Pseudhalenchus (Nematoda: Tylenchida). Nematologia, 16:197-202. Golden, A.M., 1956. Taxonomy of the spiral nematodes (Rotylenchus and Helicotylen- chus), and the developmental stages and host-parasite relationships of R.buxophilus, n.sp., attacking boxwood. Maryland Ag.Exp.Stn Bull., A-85, 28 pp. Golden, A.M., 1971. Classification of the genera and higher categories of the order Tylenchida (Nematoda). In: Plant parasitic Nematodes (Eds. Zuckerman, B.M., Mai, W.F. and Rohde R.A.). Academic Press, New York and London, 1:191-232. Goodey, J.B., 1952. Investigations into the host range of Ditylenchus destructor and D. dipsaci Ann. Appl. Biol., 39(2):221-228. Graham, T.W., 1951. Nematode root rot of tobacco and other plants. S.C. Agr. Exp. Stn Bull., 390. 25 pp. Hashim, Z., 1982. Description of the male and notes on the female of Helicotylenchus digonicus Perry in Perry, Darling and Thorne, 1959 (Nematoda: Tylenchida) from Jordan. Nematologica, 28:206-209. Hooper, D.J., 1986. Handling fixing, staining and mounting nematodes. In: Laboratory methods for work with plant and soil nematodes (Eds. Southey, J.F.). Her Majesty's stationery office, London. 59-80. Karegar, A. and E. Geraert, 1997. The genus Basiria Siddiqi, 1959 (Nematoda: Tylenchidae) II. species with four lateral lines and anterior median bulb. Nematologica, 43: 383-406.
- Kepenekci, İ., 1994. Beypazarı (Ankara) İlçesinde havuç (Daucus carota L.) ile münave¬ beye giren domates (Lycopersicum esculentum Mill.) ekim alanlarındaki Tylenchida (Nematoda) türleri üzerinde taksonomik araştırmalar. Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enst. Ankara, 236 s. (Basılmamış) Kepenekci, L, M.E.Ökten ve G.Öztürk, 1998. Gönen (Balıkesir) ve Kızılcahamam (Ankara) ilçelerin'deki çeltik (Oryza sativa L.) ekiliş alanlarında saptanan Tylenchida (Nematoda) takımına ait bitki paraziti nematodlar. Türkiye VIII. Fitopatoloji Kongresi, Ankara, 255-259. Kepenekci, L, 1999a. Orta Anadolu Bölgesinde Yemeklik Baklagil Ekiliş Alanlarındaki Tylenchida (Nematoda) Türleri Üzerinde Taksonomik Araştırmalar. Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enst., Ankara, 270 s. (Basılmamış) Kepenekci, L, 1999b. Türkiye Nematod faunası için iki yeni cins Hemicycliophora De Man, 1921 ve Loofia Siddiqi, 1980 (Hemicycliophoridae: Tylenchida). Türkiye III. Ulusal Bahçe Bitkileri Kongresi, Ankara, 886-891 . Kepenekci, İ. and H.C.Akgül, 1999. Plant parasitic nematodes associated with tea (Camellia sinensis L.) in Rize region, Turkey. Pak. J. Nematol., 17(2): 181-184. Kepenekci, İ. ve M.E.Ökten, 1999. Gerze (Sinop) ve Yakakent, Bafra (Samsun) ilçelerin deki tütün (Nicotiana Trn.) ekiliş alanlarinda saptanan Tylenchida (Nematoda) takımına ait bitki paraziti nematodlar. Karadeniz Bölgesi Tarım Sempozyumu, Samsun, 2: 639-647. Kepenekci, İ. ve G.Öztürk, 1999. Doğu Karadeniz Bölgesi'ndeki kivi (Actinidia deliciosa cv. Hayward) bahçelerinde saptanan Tylenchida (Nematoda) takımına ait bitki pa¬ raziti nematodlar. Türkiye III. Ulusal Bahçe Bitkileri Kongresi, Ankara, 892-896. Kepenekci, L, 2001a. Plant parasitic nematodes of Tylenchida (Nematoda) associated with walnuts (Juglans regia L.) and chestnuts (Castanea sativa Miller) orchards in the Black Sea Region. Tarım Bilimleri Dergisi, 7(2): 101-105. Kepenekci, L, 2001b. Preliminary list of Tylenchida (Nematoda) associated with olive in the Black Sea Region and the Mediterranean Regions of Turkey. Nematol. Medit., 29: 145-147. Kepenekci, L, 2001c. Plant parasitic nematodes of Tylenchida (Nematoda) associated with stone fruits (apricots and peaches) in southern Turkey. Pak. J. Nematol., 19 (1&2): 49-61. Kepenekci, L, G.Öztürk ve H.CAkgül, 2001. Karadeniz ve Akdeniz Bölgelerinde erik (Pru- nus domestica L.) bahçelerinde saptanan Tylenchida (Nematoda) takımına ait bitki paraziti nematodlar. I. Sert Çekirdekli Meyveler Sempozyumu, Yalova, 509-518. Khan, F.A. and A.M.Khan, 1975. Two new species of Basiroides Thorne and Malek, 1968 (Nematoda: Psilenchinae) from Uttar Pradesh. Indian Journal of Nematology, 4: 194-198. Knobloch, N.A. and C.W.Laughlin, 1973. A collection of plant parasitic nematodes (Nematoda) from Mexico with descriptions of three new species. Nemotologica, 19: 205-217.
- Kovancı, B., H.C.Akgül, N.S.Gençer ve O.B.Kovancı, 2000. Bursa ili çilek ekiliş alanların¬ da saptanan bitki paraziti nematod türleri. Türkiye 4. Entomoloji Kongresi, Aydın. 547-554. Krusberg, L. R. and J. N. Sasser, 1956. Host-parasite relationships of the lance nematode in cotton roots. Phytopathology, 46(9): 505-510. Loof, P.A.A. 1984. Hemicycliophora (Nematoda: Criconematoidea) species from Iran. Nematologica, 30:22-41 Loos, C.A. 1949. Notes on free-living and plant-parasitic nematodes of Ceylon-No. 4. J. Zool. Soc. India, 1:17-22. Maggenti, A.R., 1991. Nemata:Higher Classification. In: Manual of Agricultural Nematology (Eds. Nickle, W.R.). Marcel Dekker, Inc., 147-187. Maqbool, M.A., N.Fatima and S.Hashim, 1983. Merlinius niazae n.sp. (Nematoda:Merlini- inae) and the occurrence of some members of Merliniinae and Tylenchorhyn- chinae in Pakistan. Pak. J. Nematol., 1:111-121. Maqbool, M.A., P.Ghazala and N.Fatima, 1984. Two new species of the family Dolichodo- ridae (Nematoda: Tylenchida) from Pakistan. Pak. J. Nematol., 2: 61-67. Maqbool, M.A. and F.Shahina, 1985. Two new species of the genus Ottolenchus Husain and Khan, 1967 (Nematoda:Tylenchidae) with a key to the species and observation on O. facultativus (Szczygiel,1969) Bzeski, 1982 from Pakistan. Revue Nematol., 8(4): 329-333. Nasira, K. and M.A.Maqbool, 1992. A Monograph on Stunt Nematodes of Pakistan (Dolichodoridae). NNRC, University of Karachi, Karachi 75270-Pakistan, 111 pp. Oteifa, B.A. and A.C.Tarjan, 1965. Potentially important plant parasitic nematodes present in established orchards of newly reclaimed sandy areas of the United Arab Republic. Plant Dis. Reptr., 49(7): 596-597. Ökten, M.E., 1982. Ankara ilinde yetiştirilen sebzelerde görülen Tylenhorhynchinae (Tylenchoidea, Dolichodoridae:Nematoda) türleri üzerinde taksonomik, morfolojik araştırmalar. Doçentlik Tezi, Ankara, 76 s. (Basılmamış) Ökten, M.E., İ.Kepenekci and H.C.Akgül, 2000. Distribution and host association of plant parasitic nematodes (Tylenchida) in Turkey. Pak. J. Nematol., 18(1&2):79-106. Öztürk, G. 1990. Konya , Karaman ve Nevşehir illeri soğan (Allium cepa L.) ekiliş alanlarında bulunan Tylenchida takımına ait bitki paraziti nematod türleri üzerinde taksonomik araştırmalar. Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enst., Ankara, 214 s. (Basılmamış) Öztürk, G. ve S.Enneli, 1994. Distribution of plant parasitic nematodes in alfa growing areas in Central Anatolia Region of Turkey. 9t h Con gress of the Mediterranean Phytopathological Union, Aydın-Türkiye, 537-538. Perry, V.C., H.M.Darling and G.Thorne, 1959. Anatomy, taxonomy and control of certain spiral nematodes attacking blue grass in Wisconsin. Bull. Wis. Agric. Expt. Sta., 207: 1-24
- Philis, J. and M.R.Siddiqi, 1976. A list of plant parasitic nematodes in Cyprus. Nematol. Medit., 4: 171-174. Raski, D.J. and E.Geraert, 1986. Review of the genus Filenchus Andrassy, 1954, and des- criptions of six new species (Nemata: Tylenchidae). Nematologica, 32: 265-311. Ruehle, J.L. and J.N.Sasser, 1962. Role of plant-parasitic nematodes in stunting of pines in southern plantations. Phytopathology, 52 (1): 56-68. Saha, M. and E.Khan, 1981. Duotylenchus bitineatus gen.n.,sp.n. and Tylenchorhynchus badliensis sp.n. (Tylenchida: Nematoda) from Haryana, India. Indian J. Nematol., 11(2): 205-211. Saltukoğlu, M.E., 1974. A Taxonomical and Morphological Study of Tylenchida (Nematoda) From the İstanbul Area (Turkey). Phd Thesis, State University of Gent, Belgium, 89 pp. Sethi, C.L. and G.Swarup, 1968. Plant parasitic nematodes of northwestern India. I. The genus Tylenchorhynchus. Nematologica, 14: 77-88. Shahina, F. and M.A.Maqbool, 1990. Studies on the genus Neopsilenchus (Nematoda: Tylenchidae) with description of Acusilenchus n.sub gen., and three new species. Pak. J. Nematol., 8(2): 49-63. Shahina, F. and M.A.Maqbool, 1992. Nematodes from Banana fields in Sindh with mor- phometric data nine species with six representing new records of occurrence in Pakistan. Pak. J. Nematol., 10(1): 23-39 Sher, S.A. and M.W.Allen, 1953. Revision of the genus Pratylenchus (Nematoda: Tylench- idae). Univ. Cal. Publ. Zool., 57(6): 441-469. Sher, S.A., 1963. Revision of the Hoplolaimininae (Nematoda). II. Hoplolaimus Daday, 1905 and Aorolaimus n. gen. Nematologica, 9: 267-295. Sher, S.A., 1965. Revision of the Hoplolaiminae (Nematoda) V. Rotylenchus Filipjev, 1936. Nematologica, 11: 173-198 Sher, S.A., 1966. Revision of the Hoplolaiminae (Nematoda) VI. Helicotylenchus Steiner 1945. Nematologica, 12: 1-56. Siddiqi, M.R., 1961. Studies on Tylenchorhynchus spp. (Nematoda: Tylenchida) from India. Z. Parasitkde., 21: 46-64. Siddiqi, M.R., 1971. Structure of the oesophagus in the classification of the superfamily Tylenchoidea (Nematoda). Indian J.Nematol., 1: 25-43. Siddiqi, M.R., 1972. On the genus Helicotylenchus Steiner 1945, (Nematoda: Tylenchida) with descriptions of nine new species. Nematologica, 18: 74-91. Siddiqi, M.R., 1974. Belonolaimus longicaudatus. C.I.H. Descriptions of Plant-parasitic Nematodes. Set 3, No: 40. Farnham Royal, UK: Commonwealth Agricultural Bureaux. Siddiqi, M.R., 1976. New plant nematode genare Plesiodorus (Dolichodorinae), Meidorus (Meidorinae Subfam.n.), Amplimerlinius (Merliniinae) an Gracilancea (Tylodoridae grad. n.). Nematologica, 22: 390-416.
- Siddiqi, M.R.,1980. Taxonomy of the plant nematode superfamily Hemicycliophoroidea, with a proposal for Criconematina, new suborder. Revue Nematol., 3(2): 179-199. Siddiqi, M.R., 1981. Six new species of Coslenchus Siddiqi, 1978 (Nematoda: Tylenchida). Nematologica, 26: 432-447. Siddiqi, M.R., 1986. Tylenchida parasites of plants and insects. Farnham Royal, UK: Commonwealth Agricultural Bureaux, 645 pp. Sultan, M.S., I.Singh and P.K.Sakhuja, 1995. Plant parasitic Nematodes of Punjab, India IV. Tylenchoihynchinde Eliava, 1964 with Quinisulcius domesticus n.sp. Pak. J. Nematol., 13(2): 69-76 Suryawanshi, M.V., 1971. On a new and a known species of the genus Sakia Khan, 1964 (Nematoda: Tylenchidae) from Poland. Opuscula Zoologica Budapest, 5: 159-170 Szczygiel, A., 1969. A new genus and four new species of the Subfamily Tylenchinae de Man, 1876 (Nematoda: Tylenchidae) from Poland. Opuscula Zoologia Budapest, IX (1): 159-170. Tarjan, A.C., 1958. Anew genus Pseudhalenchus (Tylenchinae:Nematoda) with description of two new species. Proc. Helminth. Soc. Wash., 25: 20-25. Thorne, G., 1961. Principles of Nematology. New York, 553 pp. Thorne, G. and R.B.Malek, 1968. Nematodes of Northern Great Plains, Part I. Tylenchida (Nematoda: Secernentea). Tech.Bull. S.Dak. Agric. Exp. Stn. No: 31. Tunçdemir, Ü., 1983. Samsun Bölge Zirai Mücadele Araştırma Enstitüsü bölgesi kenevir (Cannabis sativa L.)'lerinde zarar yapan önemli bitki paraziti nematodları, tanım¬ ları, zararları, bulaşma yolları, yayılışları ve konukçuları üzerinde araştırmalar. Samsun Böl. Zirai. Müç. Araş. Ens. Araştırma Eserleri Serisi, No: 29, 40 s. Yuen, P.H., 1964. Four new species of Helicotylenchus Steiner(Hoplolaiminae:Tylenchi- da) and a redescription of H.canadensis Waseem,1961. Nematologica,10:373-387. Yüksel, H.Ş., 1977. Pratylenchoides alkani n. sp. and P. erzurumensis n. sp. (Nematoda: Tylenchoidea ) from soil in Turkey. Proc. Helminth. Soc. Wash., 44(2): 185-188. Zeidan, A.B. and E. Geraert, 1991. The genera Filenchus Andrâssy, 1954, Sakia Khan, 1964, Boleodorus Thorne, 1941 and Basiria Siddiqi, 1959 (Nemata:Tylenchida) from Sudan. Nematologica, 37:185-212.
- ISSN: 0406-3597
- Yayın Aralığı: Yılda 4 Sayı
- Başlangıç: 1952
- Yayıncı: Zirai Mücadele Merkez Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü