Türkiye’de Devlet (!) Toplum Gerilimini Azaltıcı Bir Aktör: Milli Görüş

Öz Devlet ile toplum arasında yaşanan gerilimin, Türkiye siyasetinin önemli sorun alanlarından birisini oluşturduğu ileri sürülmektedir. Oysa, konuyla ilgili yapılacak analitik bir çözümleme, ülkede yaşananın devlet toplum gerilimden daha çok, kendisini devlet olarak sunma eğiliminde olan ve kamunun güç ve imkânıyla var olan seçkinci kesim ile toplum arasındaki gerilim olduğunu ortaya koyacaktır. Türkiye siyasetinde bu durumu en iyi analiz eden ve bu çerçevede politika geliştiren ve uygulayan siyasetçilerin başında Necmettin Erbakan gelmektedir. Devlet toplum ilişkisini adalet kavram ve düşüncesi üzerinden idealist bir yaklaşımla çözümleme ve kurgulama gayreti içerisinde olması, Erbakan’ı ve kurucusu olduğu Milli Görüş Hareketi’ni Türkiye siyasetinde özgün bir konuma yerleştirmiştir. Devletin güç ve imkânlarını kendi menfaatleri doğrultusunda kullanan, bu güç ve imkânların toplum tarafından veya toplumun menfaatleri için kullanılması hususunda ise olabildiğince cimri ve kıskanç davranan seçkinci kesime siyasal alandaki en önemli ve kapsamlı eleştiri Milli Görüş Hareketi’nden gelmiştir. Milli Görüş, bir taraftan seçkinci kesime ve anlayışa eleştiri getirirken, diğer yandan var olan düzen ve işleyişe alternatif düşünce ve politikalar geliştiren siyasi bir hareket olmuştur. Milli Görüş’ün geliştirdiği alternatif düşünce ve politikalar, devlet toplum ilişkisini olumlu yönde etkileyerek, bu ilişkinin farklı bir evreye girmesine zemin hazırlamıştır. Birçok bilimsel ve aktüel araştırmaya konu olan Milli Görüş Hareketi’nin devlet toplum ilişkisine etkisinin de, derinlikli bilimsel bir araştırma konusu yapılması, Türkiye ve İslam Dünyası açısından oldukça önemlidir. Yapılacak bu çalışmada, öncelikle Türkiye’de yaşanan devlet (!) toplum geriliminin aktör, unsur ve yansımaları belirlenecek, daha sonra Milli Görüş Hareketi’nin bu aktör ve unsurlara yönelik yaklaşımları değerlendirmeye tabi tutulacaktır. Milli Görüş Hareketi’nin ülkede yaşanan gerilimi azaltıcı çabalarının, devlet ve toplum açısından taşıdığı önem de, bu çalışmada farklı yönleriyle tartışma konusu yapılacaktır.

Anahtar Kelimeler:

Siyaset, Toplum, Devlet, Milli Görüş, Erbakan

PDF

___

ARPACI, Işıl (2012), Türk Siyasal Yaşamına Etkileri Bakımından İslamcılık ve Necmettin Erbakan, İnönü Üniversitesi SBE Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi ABD, Yayınlanmamış Doktora Tezi
ATACAN, Fulya (2005), “Explaining Religius Politics at the Crossroad:AKP- SP”, Turkish Studies, V.6, N.2
AYYILDIZ, Ebru (2009), “Türk Bütçe Sisteminde Ek Bütçe Uygulamaları (1995-2004)”, Sayıştay Dergisi, Sayı: 73, (s.69- 94)
BULAÇ, Ali (2009), Göçün ve Kentin Siyaseti (MNP’den SP’ye Milli Görüş Partileri), İstanbul: Çıra Yayınları
CAN, Burhanettin (2011), “Ölümünde Bile Sisteme İsyanını Sürdüren Adam: Mücahid Erbakan”, Umran Dergisi, Sayı: 200, (s.15- 29)
ERBAKAN Necmettin, (1973b), Milli Görüş ve 3. Beş Yıllık Plan, Ankara:Furkan Yayınları. ERBAKAN, Necmettin (1974), Üç Konferans,Sanayileşme Davamız İstanbul: Fetih Yayınevi
ERBAKAN, Necmettin (1975), Milli Görüş, İstanbul: Dergah Yayınları
ERBAKAN, Necmettin (1991), Tedavi- Adil Düzen, Ankara: Refah PartisiYayını
ERBAKAN Necmettin, (1992), TBMM Tutanak Dergisi, 23.09.1992,s. 294-311
ERBAKAN Necmettin, (2010a), Yeni Bir Dünya ve Adil Düzen, Ankara:ESAM Yayınları
GEDİZ, Burcu, Hakan YALÇINKAYA (2001), “Nasıl Bir Bütçe Politikası”,Yönetim ve Ekonomi Dergisi, C.7, S.1, (53- 72)
İNCEOĞLU, Efecan (2009), Türkiye’de İslamcılığın Evrimi, Anlara ÜniversitesiSBE Siyaset Bilimi Anabilim Dalı, Yayınlanmamış YüksekLisans Tezi
KEYDER, Çağlar; (2003), Türkiye’de Devlet ve Sınıflar, İstanbul: İletişim Yayınları
KONGAR, Emre (1979), Toplumsal Değişme Kuramları ve Türkiye Gerçeği, İstanbul: Bilgi Yayınevi
MARDİN, Şerif; (2004a), Türkiye’de Din ve Siyaset, İstanbul: İletişim Yayınları.
MECHAM, Quinn (2011), “Erbakan’ın Mirası”, Umran Dergisi, Sayı:200, (s.32-35) Milli Nizam Partisi Parti Programı (1970)
Refah Partisi Seçim Beyannamesi, (1995)
ROY, Oliver (2005), Siyasal İslamı’ın İflası, İstanbul: Metis Yayınları
SARIBAY, Ali Yaşar, (1985), Türkiye’de Modernleşme Din ve Parti Politikası MSP Örneği, İstanbul: Alan Yayıncılık
SARIBAY Ali Yaşar; (2004), Global Toplumda Din ve Türkiye, İstanbul: Everest Yayınları
SERTER, Fehmi Batur; (2007), “Türkiye’de Dinsel Politik Yapı ve Avrupa Birliği Süreci”, Yayınlanmamış Yüksel Lisans Tezi, İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü
ŞAYLAN, Gencay (1991), Türkiye’de İslamcı Siyaset, İstanbul: Verso
YAVUZ, Hakan M.; (2003), Islamic Political Identity in Turkey, USA: Oxford University Press.