Muhittin BAĞCI, Hüseyin MUTLU

124

Üç Macar Fiği (Vicia pannonica Crantz.) Çeşidinde Farklı Dozlarda Gama Işını Uygulamasının M2 generasyonunda Bazı Bitkisel Özellikleri Üzerine Etkileri

Bu çalışma, “Macar fiği (Vicia pannonica Crantz.) Bitkisinde Gama Işını Uygulaması ile Mutasyon Islahı” projesinin M2 generasyonunu kapsamaktadır. Araştırma, üç Macar fiği çeşidinde, gama ışını dozlarının M2 generasyonunda, bazı bitkisel özellikler üzerine etkilerini belirlemek ve kontrol doz (0 Gy) uygulaması ile karşılaştırmak amacıyla yürütülmüştür. Araştırmada, üç Macar fiği çeşidinin (Tarmbeyazı-98, Anadolupembesi-2002 ve Oğuz-2002) M1 bitkilerinin tohumları ekilmiştir. Elde edilen M2 bitkilerinde, morfolojik, biyolojik ve tarımsal karakterler incelenmiştir. Ankara/Haymana koşullarında, 2011 yılında yürütülen çalışmada, çıkış oranı, çiçeklenme süresi, bitki boyu, ana dal sayısı, bitki başına bakla sayısı, bakla başına dane sayısı ve bakla boyu belirlenmiştir. Araştırma sonuçları; farklı dozlarda gama ışını   uygulamasının M2 generasyonunda, çıkış oranı, bitki boyu, ana sap uzunluğu, ana dal sayısı ve bakla sayısında, özellikle 80 ve 100 Gy gama ışını dozlarında önemli farklılaşmaya yol açtığını tespit edilmiştir.
Anahtar Kelimeler:

Macar fiği; gama ışını; M2 bitkileri; tarımsal karakterler

Effect on Some Characteristics of M2 Generation of Three Hungarian Vetch (Vicia pannonica Crantz.) The Application of Different Doses of Gamma Irradiation

This study covers M2 generation of the mutation breeding Project with practice of gamma irradiation on Hungarian vetch (Vicia pannonica Crantz.). The study was counducted, with the purpose of determine and contrast control dose have effects on some properties of vegetational. In the study, M1 plant seeds of three Hungarian vetch cultivars (Tarmbeyazı-98, Anadolupembesi-2002 and Oğuz-2002) were planted. It was examined that morphological, biological and agricultural characteristics obtained M2 plants. In this study, which Ankara/Haymana in the conditions was counducted, in 2011; emergence rate, flowering period, langht of main branche, plant height, number of main branches per plant, thickness of main stem, number of pods per plant, height of pod and number of seeds per pod were recorded. The results of the study showed that were important of differentiation in the application of gamma irradiation by 80 and 100 Gy doses of gamma rays in M2 generation, emergence rate, plant height, height of main stem, number of main branches per plant, number of pods per plant and number of seeds per pod.
Keywords:

Hungarian vetch; gamma irradiation; M2 plants; agricultural characteristics,

PDF

___

  • Açıkgöz E. 2001. Yem Bitkileri. Yenilenmiş 3. Baskı. Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümü. Uludağ Üniversitesi Vakfı Yayın No: 182. 584 s., Bursa
  • Ahmedi. N. and I. Majd. 1988. Attemp to improve some yield component and shattering resistance in wheat cv. Azadi by induced mutations. Mutation Breeding Newsletter. 19: 1617
  • Asadbıklı A., 1992. Bodur fasulye (Phaseolus vulgaris L.) tohumlarına uygulanan farklı dozlarda gama ışınlarının M2 generasyonundaki etkileri. Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü (Basılmamış), Ankara
  • Anonim,2011.http://www.meteor.gov.tr., http://tarlabitkileri.gov.tr (Erişim tarihi: 14.04.2013)
  • Bağcı M., Mutlu H., 2011. Macar fiği (Vicia pannonica Crantz.)’nde Mutasyon Islahında Kullanılabilecek Gama (60Co) Dozunun Belirlenmesi. Biyoloji Bilimleri Araştırma Dergisi 4 (2): 145-149, 2011 ISSN: 1308 3961, E-ISSN:1308-0261,www.nobel.gen.tr
  • Balabanlı C., 2009. Baklagil Yembitkileri Cilt II. T.C. Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Yayınları İzmir. 417-420
  • Başer İ., Bilgin O., Korku, K.Z., Balkan A. 2007. Makarnalık buğdayda mutasyon ıslahı ile bazı kantitatif karakterlerin geliştirilmesi. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Bilimleri Dergisi, 13 (4) 346-353
  • Donini. B.. 1975. The use of radiation to induce useful mutations vegetatively propagated plants. Wageningen. IAEA. Vienna. pp 55-65
  • Filipetti A., Morzano C.F., 1984. New interesting mutants in Vicia faba L. after seed treatment with gamma rays and EMS. FABIS Newsletter, 19: 22-24
  • Filipetti A., Pace C.D.E., 1988. Improvement of seed yield in Vicia faba L. by using experimental mutagenesis. II. Comparison of gammaradiation and EMS in production of morphological mutations. P.B.A. 58 (5): 587
  • Hatipoğlu, R. 1999. İki Adi Fiğ (Vicia sativa L.) çeşidinde farklı dozlarda gama ışını uygulamasıyla elde edilen M1 bitkilerinin bazı özellikleri üzerinde araştırmalar. Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 1999, 14 (1): 61-70
  • Gülümser. A.. Bozoğlu. H.. Pekşen. E.. 2002. Araştırma ve Deneme Metotları. OMÜ Ziraat Fakültesi Yayınları No: 48. 264 s. Samsun
  • Khamankar. Y.G. 1989. Gamma ray irradiation and selection for yield components in bread wheat. PKV. Research Journal. 13: 1.15
  • Kubba. A.J. and F. Ibrahim. 1989. Semi dwarf mutants gama ışınlamasının M1 ve M2 dölünde bazı bitkisel özelliklere etkisi üzerine bir araştırma. Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Adana
  • Özbek. N. ve Atak. C.1984. Mutagenic efficiency of gamma irradiation in two soybeans Turkish Journal of Nuclear Science 11(1): 43-50
  • Peşkircioğlu H., 1996. Mutagenik radyasyon bitki ıslahında mutasyonların ortaya çıkarılması ve kullanılması. Kurs notları. ANAEM. Ankara
  • Prasad . G . 1997. Varietal effect on mutation frequency and specturum induced by gamma rays in barley. Department of Agriculture Botaniy.. D. J. raduate Collage. Chandesar.
  • Azamgarh 276128. U. P.Indıa Ramachandran, M. and Goud, J.V. 1983. Mutagenesis in safflower by using gamma rays, ethylmethane sulphonate, alone and in combination. Mysore J. Agri. Sci. 12(1): 178-179
  • Ranjan Tah. P.. 2006. Asian Journal of Plant Sciences. 5 (1):61-70. 2006 ISSN 1682-3974. Asian Network for Scientific Information
  • Sağel Z., 1988. Soya çeşitlerine uygulanan farklı radyasyon dozlarının M1 ve M2 bitkilerinin çeşitli karakterleri üzerine etkisi. Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara
  • Sarsu. F.. 2003. Kışlık Kolza (Brassica napus ssp. oleifera L.) Çeşitlerine Uygulanan Farklı Gama Işını Dozlarının M1 ve M2 Bitkilerinin Bazı Özellikleri Üzerine Etkileri. Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Doktora Tezi
  • Shaikh M.A.Q., Majid M.A., Begum S., Ahmed Z.U. and Bhuiya, A.D., 1980. Varietal improvement of pulse crops by the use of nuclear techniques induced mutation for improvement of grain legume production I. IAEATECDOC 234:69-72
  • Tekeoğlu M., 1991. Fasulye (Phaseolus vulgaris L. var. nanus Dekap) Tohumlarına uygulanan farklı dozlarda gama ışınlarının M1 bitkilerinin bazı özelliklerine etkileri. Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü (Basılmamış), Ankara
  • Wehr W.R., 1987. Principles of Cultivar Development Theory and Technique. Macmillian Pub. Co., 525, New York
  • Zannone L., 1965. Effect of mutagenic agents in Vicia sativa L. comparison between effects of rthyl methane sulphonate, ethylen imine and x-rays on induction of chlorophyll mutations. in: The Use Of Induced Mutations In Plant Breeding Supplement To Radiation Botany 5:205-213
Biotech Studies-Cover
  • ISSN: 2687-3761
  • Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
  • Başlangıç: 1992
  • Yayıncı: TAGEM Journals
Arşiv
Sayıdaki Diğer Makaleler

Üç Macar Fiği (Vicia pannonica Crantz.) Çeşidinde Farklı Dozlarda Gama Işını Uygulamasının M2 generasyonunda Bazı Bitkisel Özellikleri Üzerine Etkileri

Muhittin BAĞCI, Hüseyin MUTLU