Yunus SERİN, Mustafa TAN, H.Basri ÇELEBİ

ERZURUM YÖRESİNE UYGUN BURÇAK (Vicia ervilia (L.) Willd.) HATLARININ BELİRLENMESİ(1)

Erzurum kıraç şartlarında 1993, 1994 ve 1995 yıllarında yürütülen bu çalışmada, değişik bölgelerimizden toplanan 21 burçak hattının adaptasyonu incelenmiştir. Hatların tohum ve ot verimine ait özellikleri büyük farklılıklar göstermiştir.Burçak hatlarının tohum verimleri 80.1-136.6 kg/da; sap verimleri 139.1-208.4 kg/da arasında değişmiştir. Tohumdaki ham protein (HP) oranlan fazla değişim göstermezken tohumun HP verimi 17.4-30.0 kg/da arasında bulunmuştur. En yüksek alt bakla yüksekliği (16.8 cm) E-8, bitkide en fazla bakla sayısı (12.6 adet) E-9 hattında belirlenirken, baklada tohum sayısı bakımından (2.83) D-261, baklada tohum ağırlığında (134.5 mg) ise D-404 hatlı birinci olmuştur. D-404 nolu hat en yüksek 1000-tane ağırlığına da sahip olmuştur (55.1 g).Kuru ot verimi 199.3-282.0 kg/da. otun HP oranı ise % 13.70-16.34 arasında değişmiştir. E-2, E-9 ve E-8 en yüksek ot HP verimine sahip olurken, E-9 en uzun boylu hat olmuştur.

Anahtar Kelimeler:

Burçak; Vicia ervilia L. Willd.; kuru ot verimi

THE DETERMINATION OF BITTER VETCH (Vicia ervilia (L.) Willd.) LINES ADAPTED IN ERZURUM

Twenty one bitter vetch lines collected from different regions were investigated on dry-land area of Erzurum in 1993, 1994 and 1995. The seed, hay yield and their characteristics showed very differences in the lines.The seed and straw yields of lines ranged between 80.1 kg/da and 136.6 kg/da, and 139.1 kg/da and 208.4 kg/da respectively. While the differences of crude protein (CP) content in seed of lines were no significant, the CP yield of seeds was found between 17.4 kg/da and 30.0 kg/da. The highest hight to the lowest pod (16.8 cm) was recorded in E-8 and the highest pod per plant (12.6 number) was found in E-9, while D-261 and D-404 lines were the better lines depend on seed number of per pod (2.83) and seed weight of per pod (134.5 mg), respectively. The highest 1000-seed weight (55.1 g) has been found in D-404. The hay yields of lines and CP content of hay ranged between 199.3-282.0 kg/da and 13.70-16.34 %, respectively. E-2, E-9 and E-8 have the highest CP yield of hay while E-9 has been the highest plant length.

Keywords:

Bitter vetch; Vicia ervilia (L.) Willd.; hay yield,

PDF

___

AÇIKGÖZ.E.. 1991. Yembitkileri Uludağ Üniv Yay No: 633.2. 78-79. Bursa.
AKYILDIZ.A R.. 1983. Yemler bilgisi ve teknolojisi. Ankara Üniv. Zir. Fak. Yay. No: 868. Ders Kitabı No: 234. 41 I s. Ankara.
ANONYMOUS. 1989. Forage and livestock program-annual report. ICARDA-Syria.
ANONYMOUS. 1990. Tarımsal yapı ve üretim. T.C. Başbakanlık Devlet İstatistik Enst. Yay..Ankara.
ANONYMOUS. 1991. Ülkesel çayır mer'a ve yem bitkileri araştırma projesi, 1990-1991 gelişme raporu. GATAE. Diyarbakır.
ANONYMOUS. 1992a. Ülkesel çayır mer'a ve yem bitkileri araştırma projesi. 1991-1992 gelişine raporu, GATAE. Diyarbakır.
ANONYMOUS. 1992b. Tarımsal yapı ve üretim. T.C. Başbakanlık Devlet İstatistik Enst. Yay.. Ankara.
AYHAN. E. 1989. Burçak (vida ervilia (I ) willd.)'ta bazı tarımsal özellikler üzerine araştırmalar. Yüksek Lisans Tezi. Ankara Üniv. Fen Bil Enst., Ankara.
ÇELİK,N., 1980, Erzurum kıraç koşullarında farklı sıra aralıkları ve biçim çağları ile kimyevi gübrelerin adi fiğin (vicia sativa 1.) kuru ot ve tane verimleri ile otunun kalitesine etkileri üzerine araştırmalar. Doktora tezi. Atatürk Üniv. Zir. Fak., Tarla Bit. Böl. Erzurum.
EKİZ, H., 1988, Burçak (vicia ervilia (1.) willd.) hatlarında bazı tarımsal özelliklerin karşılaştırılması. Ankara Üniv. Zir. Fak. Yay. No: 1098. Bilimsel araştırma ve incelemeler: 196.
EKİZ.H. ve İÖZKAYNAK, 1984. Türkiye'de yetiştirilen bazı burçak (vicia ervilia (I.) willd.) çeşitlerinin önemli morfolojik, biyolojik ve tarımsal karakterleri üzerinde araş¬tırmalar. Ankara Üniv. Fen Bil. Enst. Yay. No: TB.5.
EV, B.K., H.EKİZ. 1994, Burçak (vida ervilia (I.) willd.)'ta ekim sıklığının verim ve verim öğeleri üzerine etkisi. TARM Derg. 3(1-2): 35-43.
GENÇKAN, S., 1983, Yembitkileri tarımı, Ege Üniv, Zir. Fak. Yay. No: 467. 212-215, İzmir.
HORN, V ve I.ESAT-KADESTER. 1944, Burçak bitkisinin yeşil, yeşil silo, kuru ot, saman ve tane halinde yem değeri. Ankara Yüksek Zir. Enst. Derg.. 1(2). 487-537.
-
KEAT1NGE. J.D.H., A.ASGHAR, B. R. KHAN, A.MANEIM, and A. M. AHMAD, 1991. Germoplasm evaluation of annual sown forage legumes under environmental conditions marginal for crop growth in the highlands of West Asia. Herbage Abst., 61,489, 3393.
SAĞLAMTİMUR, T.. H.GÜLCAN,
T.TÜKEL, V.TANSI, A.E.
ANLARSAL, ve R. HATİPOĞLÜ, 1986, Çukurova koşullarında yem bitkileri adaptasyon denemeleri. Çukurova Üniv. Zir. Fak. Derg., 1, 37-51.
TAN.M. ve Y.SERİN. 1995. Erzurum sulu
şartlarında rhizobium aşılaması ve
değişik dozlarda azotla
gübrelemenin adi fiğ (vicia sativa l.)'de ot. tohum, sap ve ham protein verimi ile otun hanı protein oranına ve nodul sayısına etkileri üzerinde bir araştırma. Türk Tar. ve Orm. Derg., 19:137-144.
TOSUN,F.. 1974. Baklagil ve buğdaygil yem bitkileri kültürü. Atatürk Üniv. Zir. Fak. Yay. No: 123. 152-168, Erzurum.
ZHUKOVSKY. P.M., 1951, Türkiye'nin zirai bünyesi (Anadolu). Türkiye Şeker Fabrikaları AŞ. Neşriyatı, 20, 877