Satı UZUN, Ali İLBAŞ, Arif İPEK, Erman BEYZİ, Serkan URANBEY, Neşet ARSLAN

Endemik Kaba Navruz Bitkisinin (Iris galatica Siehe) In Vitro Çoğaltımı

Bu çalışma kapsamında, endemik Iris galatica türünün in vitro çoğaltılması için bir protokol geliştirilmiştir. Bu amaçla Iris galatica türüne ait olgunlaşmamış embriyolar ve in vitro gelişen sürgünlerden elde edilen yapraklar farklı konsantrasyon ve kombinasyonlarda thidiazuron (TDZ), 6-benzilaminopurin (BAP) ve α–naftalenasetik asit (NAA) içeren Murashige ve Skoog (MS) besin ortamlarında kültüre alınmıştır. Eksplant başına olgunlaşmamış embriyolardan 4.85, yapraklardan ise 3.04 adet sürgün elde edilmiştir. Rejenere olan sürgünler 3-5 cm uzunluğa ulaştığı zaman köklendirmeye alınmıştır ve en iyi köklenme 1 mg/l IBA veya 1 mg/l NAA içeren ortamlardan elde edilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Iris galatica; doku kültürü; in vitro sürgün rejenerasyonu; olgunlaşmamış embriyo; köklenme

In vitro Propagation of Endemic “Kaba Navruz” Iris galatica Siehe

In this study, a protocol for in vitro propagation of endemic Iris galatica species was developed. For this purpose, immature embryo and leaf explants of I. galatica were cultured on Murashige ve Skoog (MS) media supplemented with various concentrations and combination of thidiazuron (TDZ), and α-naphthalenacetic acid (NAA). 4.85 shoot per embryo and 3.04 shoot per leaf explant were obtained. 3-5 cm rejenerated shoots were rooted and the best medium for rooting was obtained from 1 mg/l IBA or 1 mg/l NAA.

Keywords:

Iris galatica;tissue culture; in vitro shoot regeneration; immature embryo; rooting,

PDF

___

Akgündüz E., Karauz E.S., Özüdoğru E., Çekiç, A.O. ve Kalaycı K., 2012. Türkiye Biyolojik Çeşitliliğinin Coğrafi Bilgi Sistemleri Yardımıyla İzlenmesi: Nuh’un Gemisi Biyolojik Çeşitlilik Veritabanı. Biyoçeşitlilik Sempozyumu, 22-23 Mayıs 2012
Al-Gabbiesh A., Hassaei D.S. and Afifi F.U., 2006. In vitro propagaion of endangered Iris species. Journal of Biological Sciences, 6(6): 1035-1040
Ascough G.D., Erwin J.E. and Staden J.S., 2009. Micropropagation of iridaceae-a review. Plant Cell Tissue and Organ Culture, 97:1-19
Aslan S. ve Karataş A., 2012. Iris tuberosa var. longifolia (Iridaceae) üzerine sistematik notlar ve yeni bir yayılış alanı. In: Proceedings of the 21st Ulusal Biyoloji Kongresi, September, 2012; İzmir, Turkey (in Turkish)
Aşur F., 2006. Van ve yakın çevresindeki rizomlu irislerin (Iris spp.) peyzaj mimarlığı bitkilendirme çalısmalarında kullanım olanaklarının belirlenmesi, Yüksek Lisans Tezi, 100. Yıl Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü (Basılmamış), Van
Boltenkov E.V., Mironova N. and Zarembo, E.V., 2007. Effect of phytohormones on plant regeneration in callus culture of Iris ensata Thunb. Biology Bulletin, 34(5): 446-450
Boltenkov E.V. and Zarembo V., 2005. In vitro regeneration and callogenesis in tissue culture of floral organs of the genus Iris (Iridaceae). Biology Bulletin, 32(2): 174-179
Eker İ., Vural M. ve Aslan S., 2015. Ankara ilinin damarlı bitki çeşitliliği ve korumada öncelikli taksonları. Bağbahçe Bilim Dergisi, 2(3): 57-114
Erişen S., Atalay E. and Yorgancılar M., 2011. The effect of thidiazuron on the in vitro shoot development of Endemic Astragalus cariensis in Turkey, Turkish Journal of Botany, 35:521-526
Ertürk O., Gezici S., Karaduman A., Karagöz I.D., Erdoğan N., Özaslan M., Kılıç İ.H. ve Selvi B. 2014. Kaba navruz (Iris galatica) bitkisinin antioksidan ve DNA koruyucu aktivitesinin araştırılması. 22. Ulusal Biyoloji Kongresi, 23-27 Haziran 2014, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Eskişehir, Türkiye.
Fidalgo F., Santos A., Oliveira N., Santos I. and Salema R., 2005. Induction of somatic embryogenesis in Iris hollandica Hort. Cv. “Bronze Queen”. Journal of Horticultural Science & Biotechnology, 80: 135-138
Jevremovic S. and Radojevic L., 2002. Plant regeneration from suspension cultures of Iris pumila L. Proc. XX EUCARPIA symp. On New Ornamental II, Eds. J. Huylenbroeck et al. ISHS Acta Horticulturae 572
Jevremovic S., Calic D., Subotic A., Trifunovic M., Petric M. and Bohanec B., 2010. Ploidy variation and flowering of dwarf Iris derived from tissue culture. ISHS Acta Horticulturae 855: XXIII International EUCARPIA Symposium, Section Ornamentals, Colourful Breeding and Genetics-Part II
Keresa S., Mihovilovic A., Curkovic-Perica M., Mitic B., Baric M., Vrsek I. and Marchetti S., 2009. In vitro regeneration of the Croatian endemic species Iris adriatica Trinajstic ex Mitic. Acta Biologia Cracoviensia Series Botanica, 51(2):7-12
Meng L., Xiao K., Zhao M.L. and Zhang G.F., 2009. Technological system of tissue culture and rapid propagation of Iris lactea Pall. var. chinensis (Fisch.) Koidz. Bulletin of Botanical Research, 29(2): 193-197
Mirici S., Parmaksiz I., Ozcan S., Sancak C., Uranbey S., Sarıhan E.O., Gümüscü A., Gurbuz B. and Arslan N., 2005. Efficient in vitro bulblet regeneration from immature embryos of endangered Sternbergia fischeriana. Plant Cell Tissue and Organ Culture, 80: 239–246
Murashige T. and Skoog F., 1962. A revised for rapid growth and bioassays with tobacco cultures. Physiologia Plant, 15, 473-497
Nasırcılar A., Mirici S., Karagüzel Ö., Eren Ö. and Baktır I., 2011. In vitro propagation of endemic and endangered Muscari mirum from different explant types, Turkish Journal of Botany, 35: 37-43
Özhatay N., 2013. Türkiye’nin süs bitkileri potansiyeli: Doğal monokotil geofitler. V. Süs bitkileri kongresi, Cilt-I 06-09 Mayıs 2013, Yalova.
Randolph L.F., 1945. Embriyo cuture of Iris seed. Bull Am Soc., 98:33-45
Shibli R. and Ajlouni M.M., 2000. Somatic embryogenesis in the endemic black Iris. Plant Cell, Tissue and Organ Culture, 61: 15-21
Shimizu K., Nagaike H., Yabuya T. and Adachi T., 1997. Plant regeneration from suspension culture of Iris germanica. Plant Cell Tissue and Organ Culture, 50: 27-31
Snedecor G.W. and Cochran W.G., 1967. Statistical Methods. The Iowa State Univ Press, Iowa USA
Suzhen H., Mingyun X., Haiying T., Yulin H., Yin G. and Li J., 1999. The tissue culture of Iris xiphium L. var. hybridum. Journal of palnt resources and environment, 8(3): 48-52
Tubives,2015.http://www.tubives.com/index.php?sayfa=1&tax_id=9366,erişim tarihi, 05.01.2015.
Uranbey S., 2010. In vitro bulblet regeneration from immature embryos of Muscari azureum. African Journal of Biotechnology, 9(32): 5121-5125
Uzun S., 2012. Korunganın (Onobrychis viciifolia Scop.) hipokotil ve kotiledon eksplantlarından adventif sürgün rejenerasyonu. Türk Doğa ve Fen Dergisi, 1(2): 126-130
Uzun S., İlbaş A.İ., İpek A., Arslan N. and Barpete S., 2014. Efficient in vitro plant regeneration from immature embryos of endemic Iris sari and Iris schachtii. Turkish Journal of Agriculture & Forestry, 38: 348-353
Yabuya T., Ikeda Y. and Adachi T., 1991. In vitro propagation of Japanese garden iris. Iris ensata Thunb. Euphytica, 57:77-81
Wang Y., Jeknic Z., Ernst R.C. and Chen T.H.H., 1999a. Efficient plant regeneration from suspension-cultured cells of tall bearded Iris. HortScience, 34(4): 730-735
Wang Y., Jeknic Z., Ernst R.C. and Chen, T.H.H., 1999b. Improved plant regeneration from suspension-cultured cells of Iris germanica L. “Skating party”. HortScience, 34(7): 1271-1999
Zhang Y. and Yang J., 2009. Tissue culture and rapid propagation of Iris germanica cv Lovely Again. Journal of Hebei Agricultural Science, 05