BEZELYE (Pisum sativum L.)'DE FARKLI AZOT DOZLARI VE EKİM SIKLIĞININ VERİM VE VERİM ÖĞELERİNE ETKİLERİ

Bu araştırma 1998 yılında A.Ü. Ziraat Fakültesi Araştırma ve Uygulama Çiftliği'nde yürütülmüştür Araştırmada; Karina bezelye çeşidinde, üç farklı sıra aralığının (20, 30 ve 40 cm) ve üç farklı azot (0,2 ve 4 kg/da) dozunun, bitki boyu, bitki ağırlığı, bitkide bakla sayısı, bitkide tane sayısı, bitki tane verimi, hasat indeksi, 100 tane ağırlığı ve verim üzerine etkilerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Ekim, ilkbaharda tesadüf bloklarında bölünmüş parseller deneme desenine göre üç tekrarlamalı olarak, 2,5 x 2,4 m boyutlarındaki parsellere 6 kg P205/da gübreleme ve tohumlara aşılama yapılarak gerçekleştirilmiştir. Araştırma sonuçlarına göre, bitki boyu, bitkide bakla sayısı ve verim üzerine uygulanan azot dozları ve sıra aralıkları istatistiki yönden önemli farklılıklar oluşturmuş, hasat indeksinde sadece sıra aralıkları arasındaki farklılıklar önemli iken, 100 tane ağırlığında her iki faktörde önemsiz bulunmuştur. Bitki ağırlığı, bitkide tane sayısı ve bitki tane veriminde; azot dozları ve sıra aralıkları arasındaki farklılıklar ile azot dozları x sıra aralıkları interaksiyonu istatistiki yönden önemli olarak saptanmıştır. Araştırmada faktör olarak ele alınmayan bakteri aşılamasının da etkisiyle 2 kg N/da uygulaması ve 40 cm sıra aralığında bitkiler daha iyi gelişerek verim ve verim öğelerinde olumlu ve önemli farklılıklar oluşturmuştur.

Anahtar Kelimeler:

Bezelye; bakteri aşılaması;verim; verim öğeleri

THE EFFECTS OF DIFFERENT ROW SPACING AND NITROGEN DOSES ON YIELD AND YIELD COMPONENTS IN PEA (Pisum sativum L)

The research was conducted at Applying and Research Farm, Faculty of Agriculture, University of Ankara in 1998. The aim of this research was to determine the effect of three different row spacing (20, 30, 40 cm) and three different nitrogen doses (0, 2, 4 kg/da) on plant height, plant weight, number of pod per plant, number of seed per plant, seed yield per plant, harvest index, one hundred seed weight and seed yield per decar of Pea cv Karina. The experiment was established according to split plots of randomized blocks with three replications in the winter and spring sowing times. 6 kg/da P2O5 and inoculation were applied in the sowing time and the plot size was 2.5 m x 2.4 m. According to the results of this research; Different doses and row spacing have caused significant differences in plant height, number of pod per plant and yield. Row spacing only affected harvest index, the effect of both factors were non-significant on 100 seed weight. The differences among nitrogen doses and row spacing with N doses X row spacing interaction are determined to be statistically significant in plant weight, number of seed per plant and seed yield per plant. Inoculation, which was not a factor in the experiment but was effective. Positive and significant differences in development of plant, yield and yield components were seen in 40 cm row spacing using with 2 kg/da nitrogen applications.

Keywords:

Pea; inoculation; yield; yield components,

PDF

___

Anonim, 1997 A. Tarım İstatistikleri Özeti. T. C. Başbakanlık Die Yayınları, Yayın No:2137, • Ankara, S: 49. 1997.
Anonim, 1997 B. Tohumculuk Komisyon Raporu. Türk Ziraat Yüksek Müh. Birliği Ve Vakfı, Çalışma Komisyonu Raporları Dizisi 1, Ankara, 49 S ., 1997.
Azız, F.M. and Abdul, K.S., 1989. The Response Of Leafless Pea To Northern Iraqi Conditions. 1. Effect Of Dates Of Sowing And Densities. Zanco., 2:1, 31-48. 1989.
Baykan, Y., Çiftçi, C.Y., 1995. Farklı Ekim Zamanı Ve Ekim Sıklıklarının Fasulye (Phaseolus vulgaris L.)'De Verim Ve Verim Öğelerine Etkileri. A.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, S:44, (Basılmamış), 1995.
Demirci, G. ve Ünver, S., 1999. Ankara Koşullarında Bezelye (Pisum sativum L.)'de Farklı Ekim Zamanlarının Verim Ve Verim Öğelerine Etkileri. Ege Tarımsal Araştırma Enstitüsü, Anadolu Dergisi (Baskıda), 1999.
Düzgüneş, O., Kesici, T., Kavuncu, O., Gürbüz, F., 1987. Araştırma Ve Deneme Metodları (İstatistik Metodları II). Ankara Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Yayınlan: 1021, Ders Kitabı, 295, 1987.
Eser, D., 1981. Yemeklik Tane Baklagiller. A. Ü. Ziraat Fak., Teksir No : 59, Ankara, S: 98, 23:1,35-51,1981.
Gülümser, A., 1975. Erzurum Ekolojik Koşullarında Yetiştirilen Bazı Bezelye (Pisum sativum L.) Çeşitlerinde Bitki Sıklığının Tane Ve Sap Verimi Üzerine Etkileri. Atatürk Üniv. Fen Bilimleri Ens. Doktora Tezi (Basılmamış), 1975.
Gülümser, A., Seyis, F., Bozoğlu, H., 1994. Samsun Ekolojik Şartlarında Kışlık Ve Yazlık Olarak Ekilen Bezelye Çeşitlerinin Konservecilik Özellikleri İle Tane Veriminin Tespiti. E.Ü.Z.F. Tarla Bitkileri Kongresi, Cilt-1, İzmir, 87 S., 25-29 Nisan 1994.
Meral, N., Çiftçi, C. Y. ve Ünver, S., 1998. Bakteri Aşılaması Ve Değişik Azot Dozlarının Nohut (Cicer arietinum L,)'un Verim Ve Verim Öğelerine Etkileri. Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Ens. Dergisi 7: (1), S. 44-49. 1998.
Naık, L.B., 1995. Drymatter Production And Distribution In Pea (Pisum sativum L.) in Relation To Nutrition And Plant Spacing. Annual Of Agricultural Research, 16:1, 108-110, 1995.
Sencar, Ö., Geçit, H.H., Çiftçi, C.Y., Ünver, S., Kaya, M., 1997. Tarla Bitkileri Tohumculuğu, Türkiye II, Tarla Bitkileri Kongresi, Ondokuz Mayıs Üniv. Ziraat Fak. Çağrılı Bildiri. Samsun, S: XI- Xlv. 1997.
Shekhar, J. and Sharma, S.P., 1991. Effect Of Row Spacing And Fertility Levels On Pod Characteristics And Yield Of Temperate Hill-Grown Garden Pea (Pisum sativum L.). Indian Jour. Of Agricultural Sci. 61:6, 427-428. 1991.
Şehirali, S., 1988. Yemeklik Tane Baklagiller Ders Kitabı. A. Ü. Ziraat Fakültesi Yayınları, Yayın No : 1089, 314, Ankara, 435s., 1988.
Ünver. S.. Kaya, M., Atak, M., 1999. Geçmişten Günümüze Yemeklik Baklagiller Tarımı. Türk Koop. Ekin Dergisi, Yıl : 3, Sayı : 7, Ankara, S : 40-44, 1999.
Yadav, R.P. and Chauhan, D.V.S., 1997. Effect Of Irrigation, Phosphorus And Row Spacing On Nutrient Uptake And Protein Production By Pea. Indian Journal Of Agricultural Research, 31:2, 105-109, 1997.