Şehriyar’ın Şiirinde Gelenekçilik ve Nostaljiye Bakışı

Şehriyar mahlasını kullanan Seyyid Muhammed Hüseyn Behcet Tebrizî, İran’ın en ünlü çağdaş şairlerinden biri sayılır. Şehriyar’ın şiirlerinin en seçkin ve parlak içeriği, onun çocukluk döneminden köyde olan anılarının özlemi ve o günlerin nostaljisi oluşturmaktadır. Bu hususlar dikkate alınmadan onun şiirlerinin kritiğini yapmak mümkün değildir. Bu yazının amacı Şehriyar’ın şiirlerini bu açıdan araştırıp incelemektir. Bu incelemede takip edilen yöntem, köyde yaşadığı dönemde çocukluk hatıralarının ve deneyimlerinin, yanı sıra onun hayat tarzının, fikir ve hayal gücünün gelişmesinde ve bu olayların şiirinin içeriğine ve dış görünümüne olan etkisi temelinde şekillenmektedir. 

___

  • Alîzâde, Cemşîd, Nâlehâ-yi Şebâhengî, Bunyâd-i Hıfz-i Âsâr û Erzişhâ-yi Difâ’-i Moqeddes, Tebriz 1379 hş.
  • Âqâyârî, Xusrov, “Ferâyend-i Tovsî’e-i Mefhûm-i Kûdekî û Goftemân-i Neqd-i Edebi-yi Mu’âsır”, Mâhnâme-i Kitâb-i Mâh-i Kûdek û Nûcevân, Yıl: 14, Sayı: 11, Şehriver Ayı 1390 hş.
  • Âşûrî, Dâryûş, Ta’rîfhâ û Mefhûm-i Ferheng, Neşr-i Âgâh, Tahran, 1381 hş.
  • Ca’ferî, Mes’ûd, Seyr-i Romantîsm der Urûpâ, İntişârât-i Merkez, Tahran 1378 hş.
  • Dâd, Sîma, Ferheng-i Istılâhât-i Edebî, Neşr-i Murvârîd, Tahran 1387 hş.
  • Dehxodâ, Luğetnâme, Sazmân-i Luğetnâme, Tahran 1360 hş.
  • Exevân-i Sâlis, Mehdî, Şi’r-i Zemân-i Mâ, 1. Baskı, İntişârât-i Nigâh, Tahran 1370 hş.
  • Hâfız, Şemseddîn Muhammed, Dîvân-i Hâfız (Qâsım Ganî nüshası), İntişârât-i Pul, Tahran 1384 hş.
  • Molevî, Celâleddîn, Mesnevi-yi Me’nevî (seçki: Ustad Mehdî Musteşâr) Neşr-i Sa’dî, Tahran 1371 hş.
  • Mu’in, Muhammed, Ferheng-i Fârsi-yi Mu’in, Emîr Kebîr, Tahran 1378 hş.
  • Sa’di-yi Şîrâzî, Kulliyât, 3. Baskı, Neşr-i Dûstân, Tahran 1381 hş.
  • Seffârzâde, Tanîn-i Bîdârî, 1. Baskı, İntişârât-i Tekâ, Tahran 1387 hş.
  • Seyyid Huseynî, Rizâ, Mektebhâ-yi Edebî, Neşr-i âgâh, Tahran 1389 hş.
  • Şehriyâr, Seyyid Muhammed Huseyn, Heyder Bâbâya Selam, İntişârât-i Şems, Tebriz 1385 hş.
  • _______, Divân-i Şehriyâr, 15. Baskı, Zerrin û Nigâh, Tahran 1385 hş.
  • _______, Kulliyât-i Eş’âr-i Farsî, 43. Baskı, İntişârât-i Nigâh, Tahran 1389 hş.
  • Şerîfiyân, Mehdî, “Berresi-yi Ferâyend-i Nostâljî der Şi’r-i Mu’âsır-i Fârsî”,
  • Faslnâme-i Kâvuşnâme, Yıl: 7, Sayı: 12, 1369 hş.
  • Taqîzâde, Safder, Dâstânhâ-yi Kûtâh-i Îrân û Cihân, Neşr-i Tûs, Tahran 1380 hş.
  • Horen Boy, Ismith, Ferheng-i Oxford, İntişârât-i Dânişgâh-i Oxford, 1993.