SUYÛTÎ'NİN NAHİVDEKİ YÖNTEMİ

B u makalede Suyûtî'nin nahiv ilmindeki yöntemi ele alınmıştır. Burada, Nahvin tespit edilmesinde kullanılan metotlar incelenecektir. Yine bu çalışmada Nahiv usûlünün kural ve kaideleri tespit edilirken kullanılan yöntemler ve kısaca tarihi seyri ele alınacaktır. Ardından da Suyûtî'nin, Nahvin kaide ve kurallarına ait görüşleri gözden geçirilecektir. Suyûtî'nin bu alanda kullanılan kıyas, semâ' ve icmâ' metotlarına bakışı, muttarid-şâz rivayetler hakkındaki tutumu, illetlere, Arap Dili ve Edebiyatındaki istişhâd meselesine yaklaşımı ele alınacaktır.

Suyûtî's Method in Syntax

I n this article, Suyuti's method in his syntax studies is discussed. Here, the methods establishing syntax will be examined. The methods that are used in the process of establishing the rules and the system of syntax and its course are examined. Then his views on the system and the rules of syntax are reviewed. His views on qiyas (comparison), sem'a (hearing) and icma'a (consensus) and his attitude on muttaridshaz (regular-irregular) narratives, irregularities and bringing evidence to the Arabic language and Arab literature is dealed.

PDF

___

Kur'an-ı Kerîm ve Meâli, DİB Yayınları, Ankara, 2011.
ALÎ Yâsîn, M. Hüseyin, ed-Dirâsâtu'l-lugaviyye 'inde'l-'Arab ilâ nihâyeti'l- karni's-sâlis, Beyrut 1980.
EL-BAĞDÂDÎ, Abdulkâdir b. Ömer, Hizânetu'l-edeb, I-XIII, nşr. Abdusselâm Muhammed Hârûn, Kahire 1997.
BAKIRCI, Selami - Demirayak, Kenan, Arap Dili Grameri Tarihi, Erzurum 2001.
BİRIŞIK, Abdulhamit, "İrâbu'l-Kur'an", DİA (Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedi- si), İstanbul 2000, XXII, 376-379.
BOLELLİ, Nusrettin, "Nahivde Hadisle İstişhad Meselesi", Maramara Üniver- sitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, sy. 5-6, (1987-1988), İstanbul 1993, ss. 165-175.
BROCKELMANN, Carl, Gesehichte Der Arabischen Literatur (GAL), I-II, Le- iden 1943-1949.
___________, Gesehichte Der Arabischen Literatur supplementband, I-III, Le- iden 1937-1942.
ÇETİN, Nihad M., Eski Arap Şiiri, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Ya- yınları, İstanbul 1973.
ÇIKAR, M. Şirin, Nahivciler ile Mantıkçılar Arasındaki Tartışmalar, İstanbul 2009.
DAĞ, Mehmet, Tarihsel Perspektif ve Problematik Sorgulaması Bağlamında Kıraat İlminde İhticâc Olgusu, (Yayınlanmamış Doktora Tezi), Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Temel İslam Bilimleri Anabilim Dalı, Erzurum 2005.
Ebu'l-Ferec el-İsfehânî, el-Aganî, I-XXIV, nşr. Semîr Câbir, Beyrut, t.y.
Ebu'l-Mekârim, 'Alî, Usûlu't-tefkîri'n-nahvî, Kahire 2006.
Ebu't-tayyib el-Lugavî, Merâtibu'n-nahviyyîn, nşr. M. Ebu'l-Fadl İbrâhîm, Ka- hire 1375/1955.
FÜCK, Johann, el-Arabiyye dirâsât fi'l-luga ve'l-lehecât ve'l-esâlîb, (çev.: Ra- mazan Abdu't-Tevvâb), Kahire 1980.
İBN CİNNÎ, Ebu'l-Feth 'Osmân, el-Hasâ'is, I-III, nşr. M. 'Alî en-Neccâr, Bey- rut 1372/1952.
İBN MANZÛR, Cemâluddîn Muhammed, Lisânu'l-'Arab, I-VI, Dâru'l-Ma'arif, Kahire, t.y.
İBN SERRÂC, Kitâbu'l-usûl, nşr. el-Fetelî, I-II, Necef 1970-1973.
İBNU'L-ENBÂRÎ, Ebu'l-Berekât 'Abdurrahmân b. Muhammed, el-İnsâf fî mesâ'li'l-hilâf beyne'l-Basriyyîn ve'l-Kûfiyyîn, nşr. Cevdet Mebrûk Muhammed, Ka- hire 2002.
___________, Luma' el-edille, nşr. Sa'id el-Afgânî, Dımaşk 1957.
___________, Nuzhetu'l-elibbâ', nşr. İbrâhîm es-Sâmerrâ'î, Ürdün 1405/1985.
İBRÂHÎM Refîde, en-Nahv ve kutubu't-tefsîr, Trablus 1980.
EL-KIFTÎ, Cemâluddîn 'Alî b. Yûsuf, İnbâhu'r-ruvât 'alâ enbâhi'n-nuhât, I-IV, nşr. M. Ebu'l-Fadl İbrâhîm, Beyrut 1406/1986.
EL-LEBDÎ, Muhammed Semîr Necîb, Eseru'l-Kur'ân ve'l-kırâ'ât fi'n-nahvi'l- 'Arabî, Kuveyt 1978.
EL-MAHZÛMÎ, Mehdî, Medresetu'l-Kûfe, Kahire 1377/1958.
MUHAMMED 'Îd, Usûlu'n-nahvi'l-'Arabî, Kahire 1989, s. 68.
MUHAMMED b. Yezîd İbn Mâce, Sünenu İbn Mâce, Dâru ihyâi'l-kutubi'l- Arabiyye, t.y.
ÖZBALIKÇI, Mehmet Reşit, Arap gramerinde Kur'ân ve Hadisle İstişhâd, İz- mir 2001.
RUDİ Paret, "İstihsan", İA (İslam Ansiklopedisi), Milli Eğitim Basımevi, İstan- bul 1987, V/2, 1217-1219.
SA'ÎD el-Afgânî, fî Usûli'n-nahv, Dımaşk 1994.
SEZGİN, Fuat, Geschichte Des Arabicshen Schrifttum (GAS), Frankfurt 2010.
SÎBEVEYHİ, Ebû Bişr 'Amr, el-Kitâb, nşr. Abdusselâm Muhammed Hârun, Ka- hire 1988-1996.
ES-SUYÛTÎ, Celâluddîn 'Abdurrahmân b. Ebî Bekr, Bugyetu'l-vu'ât fi tabakâti'l-luğaviyyîn ve'n-nuhât, I-II, nşr. M. Ebu'l-Fadl İbrâhîm, Beyrut 1399/1979.
___________, el-Eşbâh ve'n-Nezâir fi'n-Nahv, nşr. 'Abdu'l-'Âl Sâlim Mekrem, I-IX, Beyrut 1985.
___________, Hem'u'l-hevâmi' fî şerhi Cem'i'l-cevâmi', I-III, nşr. Ahmed Şemsuddîn, Dâru'l-kutubi'l-'ilmiyye, 1. Baskı, Beyrut 1998.
___________, el-İktirâh fî 'ilmi usûli'n-nahv, nşr. Ahmet Subhi Furat, İstanbul 1975-1978.
___________, el-İtkân fî 'ulûmi'l-Kur'ân, I-VII, Medine 1426.
___________, el-Müzhir fî 'ulûmi'l-luğa ve envâ'ihâ, I-II, nşr. Muhammed Ah- med Câde'l-Mevlâ v.dğr., Dâru ihyâi'l-kutubi'l-'Arabiyye, Kahire, t.y.
YÂKÛT el-Hamevî, Mu'cemu'l-udebâ', I-XX, nşr. Ahmed Ferîd Rifâ'î, Mekte- betu 'İsâ el-Bâbî, Mısır, t.y.
EZ-ZEMAHŞERÎ, Ebu'l-Kasım Cârullâh Mahmûd, el-Keşşâf 'an-hakaiki't- Tenzîl, I-VI, Riyad 1998.
ZEYDÂN, Abdulkerîm, el-vecîz fî usûli'l-fıkh, Müessesetu Kurtubâ, t.y.
ZEYDAN, Corci, Târihu âdâbi'l-lugati'l-'Arabiye, Beyrut 2011.
EZ-ZUBEYDÎ, Ebû Bekr Muhammed b. Hasan, Tabakâtu'n-nahviyyîn ve'l- lugaviyyîn, nşr. Muhammed Ebu'l-Fadl İbrâhîm, 2. baskı, Kahire 1984.