KIRGIZİSTAN'IN CELAL-ABAD ŞEHRİNDE MEZARLIK VE ZİYARET YERLERİ İLE İLGİLİ HALK İNANÇLARI

Türkler arasında ziyaretgâhlara yönelik büyük saygının ve bu ziyaretgâhlar çerçevesinde var olan kültürel değerlerin kökeninde hiç şüphesiz Eski Türk inançları ve İslamiyet olgusunun yattığı söylenebilir. Bunda tabi ki; çeşitli zaman ve mekân dilimlerinde dâhil olan farklı dinî ve kültürel etkilerin de katkısı söz konusudur. Ancak ağırlıklı unsurun, Eski Türk inançlarının İslamlaşmasından geldiği muhakkaktır. Bu bağlamda büyük saygı duyulan ziyaretgâhların, Türk toplulukların tarihî süreç içerisinde etkileşimde bulunduğu halkların yaşadığı coğrafyalarda yer aldığı görülmektedir. Bunlara ilişkin tarihî ve menkıbevî bilgilerin toplanması, Orta Asya Türk kültürünün ortaya çıkarılması bakımından büyük önem taşımaktadır. Bu çalışmada; Kırgızistan'ın Celal-Abad şehrinde bulunan Eyyub Peygamber, Davut Pirim, ArıstanBab, Aktaylak-Ata ve Şemiş Kaptal-Ata türbe ve ziyaret yerleri ile ilgili halk inançları ortaya konulmaya çalışılmıştır

Folk Wisdoms for Places of Pilgrimage and "Tombs" in Celal-Abad City of Kyrgyzstan

It can be said that old Turkish beliefs and Islam are at the basis of the cultural va-lues and magnificent respect for the tombs and places of pilgrimage among the Turks. In addition to this, various religious and cultural effects that have been added in dif-ferent times and places can be estimated among its reasons. However, it is doubtless that mostly reason of it causes from being Islamised of old Turkish beliefs. Therefore, mostly famous places of pilgrimage are in the regions where Turks or the people who have been interacted with Turks lived. So, gathering related historical and legendary information is very significant for revealing the Central Asia Culture. In this article, it is informed about the visits for the tombs of Prophet Job, Davut Pirim, Arıstan-Bab, Aktaylak-Ata ve Şemiş Kaptal-Ata situated in Celal-Abad city of Kyrgyzstan.

PDF

___

ACIOROZOV, Dilmurat, Calal-Abad Paygambarlar Cayı, Calalabat 2006.
ASANOV, Y., Calal-Abad Oblusu Entsiklopediyası, Bişkek 2003.
ASILBEKOV, M. H., Kazakstan Tarihı, Almatı 1998.
BARTOLD, W., "Fergana", İ.A., İstanbul 1986.
BUYAR, Cengiz, Kırgız Efsaneleri, Bişkek 2008.
DİKMEN, Mehmet, Peygamberler Tarihi, İstanbul 2004.
GÜNAT, Üver ve Harun Güngör, Ziyaret Fenomeni Üzerine Bir Din Bilimi Araştır- ması Kayseri Örneği, Kayseri 2001.
Hell, J., "Bab", İ.A., Cilt 2, Eskişehir 1993, s. 163.
HUART, CL., "Bâb", İ.A., Cilt 2, Eskişehir 1993, s.163-165.
KOMİSYON, Kırgız Sovet Entsiklopediyası, Cilt 3, Frunze 1978.
KÖPRÜLÜ, M. F., "Baba", İ.A., Cilt 2, Eskişehir 1993, s.165-166.
KÜRKÇÜOĞLU, A. Çihat, Şanlı Urfa (İnançlar Diyarı Şanlı Urfa), Ankara 2000.
MIRZAYEV, A., "Turizm", Jalalabat Oblusu Entsiklopediya, Bişkek 2003.
MİRHALDARULI, Mirahmad, Ziyarat Orındarı, Şımkent 2004
SNESAREV, G.P, Relikti Domusulmanskih Verovaniy İ Obryadov U Uzbekov Horez- ma, İzdatelstvo "Nauka", Moskva 1969.
TOKTAR KIZI, Şuak, Arıstanbabtan Bastayık, Almatı 2006.
YAKUBOV, A. B., "Ruhiy madaniyatı", Jalalabat Oblusu Entsiklopediya, Bişkek 2003.
YAMAN, Ali, "Türk Dünyasında Ziyaret Kültürünün Ortak Bazı Unsurları Hakkın- da", Manas Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, S. 14, Bişkek 2005, s. 29-37.
YILDIRIM, Mustafa, ÇELİK, Sümeyye, "Peygamberlerin Sanatsal Faaliyetleri Üze- rine", Necmeddin Erbakan Üniversitesi İlahiyat Fakultesi Dergisi, S. 29, Konya 2010, s. 67-94.
Sözlü Kaynak
ABBASOV, Rüstem: Kurort İmamı.
ATAKOZIYEV, Asılbek: Arıstanbab'ın köylüsü.
ERGEŞOV, Turganbay: Aktaylak-Ata'nın mihmandarı.
RAHMANOV, Fatima: Arıstanbab köyünün yaşlılarından.
İBADULLAYEV, Rustem: Kurort bahçıvanı.
İnternet Kaynakçası
www.azattyk.org/Content/Article/1284627.html
YAMAN, Ali, "Türk Dünyasında Süreklilik Unsurları", http://www.cemvakfi.org.tr/ doc-dr-ali-yaman/turk-dunyasinda-sureklilik-unsurlari-1/.