Büyük İslam filozofu Fârâbî, mantıktan felsefeye, fizikten metafiziğe felsefidüşünce alanında dikkat çekici görüşler ortaya koymuştur. Onun özellikle mantıkalanına yaptığı katkılar her zaman dikkate değer olmuştur. Bu ilimle ilgili yapmışolduğu çalışmalar nedeniyle Fârâbî’ye, “birinci öğretmen” olan Aristoteles’tensonra “ikinci öğretmen” anlamında “muallim-i sânî” denilmiştir. Çünkü Fârâbî,mantığı Arap dilinde kuran isimdir. O, bunu Yunanca mantık terimlerinin Arapçakarşılıklarını bularak yapmıştır. Bu karşılık bulma işi basit bir tercüme faaliyetideğil; mantığın Arap dilinde yeniden kavramsallaştırılmasıdır. Bu açıdan bir ilmibaşka bir dilde kurmak, o ilmi neredeyse başlı başına yeniden tesis etmekanlamına gelir. Bu kavramsallaştırma işlemini Fârâbî, bir bütün olarak mantığınher konusu için başarı ile uygulamıştır.Doğru düşünmenin aracı ve yöntemi olan mantık sistemli bir ilimdir. Builim Aristoteles’e atfedilen Organon külliyatına dayanır. Bir tanesi başka birmüellife ait olan Organon külliyatı dokuz kitaptan müteşekkildir ve bunlar aynızamanda mantığın ana konularını oluşturur. Bu külliyat birtakım küçükadlandırma ve tertip farklılıklarıyla klasik mantıkla uğraşan herkes tarafındankabul edilmiştir. Fârâbî de Organon külliyatını esas almıştır. Bu kitaplarda kesinispatın yapısı incelenir. Buna göre kavramlardan başlanarak bir yapı inşa edilir.Kavramlardan önermelere; önermelerden de çıkarımlara ulaşılır. Bu sistemdekavramlar binanın en küçük yapı taşlarını oluşturur. Bu açıdan mantıktakavramlar konusu oldukça önemlidir. Kavramlar içerisinde en büyük işleve sahipolanlar ise beş tümel kavramdır. Bu çalışmada Fârâbî’nin mantıktaki beş tümelkavramı nasıl ele aldığını ortaya koymaya çalışacağız.

Great Islamic philosopher Alfarabi has put forward remarkable views on philosophical thought from logic to philosophy, from physics to metaphysics. His contributions to the field of logic have always had a great impact. Fârâbî because of his studies about logic was called “al-mu‘allim al-thânî” in the sense of “second teacher” after Aristotle, who was the “first teacher”. Because Alfarabi established logic science into the Arabic language. He did this by finding the Arabic equivalents of Greek logic terms. This is not a simple translation activity; but re-conceptualization of logic in Arabic language. In that respect, establishing a science in another language means reestablishing that science in itself. Alfarabi successfully applied this conceptualization process for every subject of logic as a whole. Logic, the instrument and method of correct thinking, is a systematic science. Logic is based on the Organon corpus attributed to Aristotle. The Organon corpus one of which belongs to someone else, consists of nine books. The contents of those books also constitute the main topics of logic. That corpus has been accepted by all those who deal with classical logic except for some minor naming and order differences. Alfarabi is also based on Organon corpus in logic. In that books, the certain of definitive proof is examined. Accordingly, a structure is built starting from concepts. It can be reached from concepts to propositions, from propositions to inferences. In that system, the concepts form the smallest building blocks of the building. In this sense, concepts are very important in logic. The concepts that have the greatest function are the five universal concepts. In this study we will try to show how Alfarabi, treats the five universal concepts in logic.