BULANIK-MALAZGİRT HAVZASI (MUŞ)’NIN HİDROGRAFİK ÖZELLİKLERİ
Bulanık-Malazgirt (Muş) Havzası, Türkiye’nin Doğu Anadolu Bölgesi’nin “Yukarı Murat-Van Bölümü” içinde ve bu bölümün orta kesimlerinde yer alır. Bulanık-Malazgirt Havzası, hidrografik bakımdan Fırat Nehri akaçlama havzasına dahil olup, bu havzanın yukarı kısmında yer alan Murat Nehri alt havzasında yer alır. Yörenin suları Murat Nehri ve kolları tarafından Fırat Nehri’ne oradan da Basra Körfezi’ne boşaltılır. Havzanın hidrografik özellikleri, sahanın iklim, jeoloji ve jeomorfolojik faktörleri tarafından şekillendirilmiştir. Doğu Anadolu Bölgesi’nde önemli bir konumda bulunan Bulanık-Malazgirt (Muş) Havzası’nın hidrografik özelliklerini, Coğrafi bir bakışla ortaya koyan herhangi bir çalışma mevcut değildir. Bu çerçevede bu çalışmanın amacı, Bulanık-Malazgirt Havzası’nın hidrografik özelliklerini, Coğrafi bir bakışla ortaya koymaktır. Bu amaç doğrultusunda inceleme sahasına ait Sayısal Yükselti Modeli (DEM), sayısal topoğrafya haritaları, jeoloji haritaları ve sayısal hidrografik veriler Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) ile analiz edilmiştir. Ayrıca akarsuların akım miktarları ve rejimleri ile ilgili analizlerin yapılmasında, DSİ (Devlet Su İşleri Müdürlüğü)’nin akım gözlem istasyonları verileri; yeraltı suları ile ilgili analizler için ise DSİ’nin Malazgirt, Bulanık ve Patnos Ovaları Hidrolojik Etüt Raporu (1978) verilerinden yararlanılmıştır. Yapılan çalışma sonucunda Bulanık-Malazgirt Havzası’nda akarsu ağının sıklık derecesi bakımından her tarafta aynı özelliğe sahip olmadığı, drenaj tipleri bakımından zenginlik gösterdiği, akım-rejim koşulları üzerinde iklim şartlarının belirleyici olduğu, ova ve havza tabanlarının yeraltı suyu bakımından zengin olduğu görülmüştür.
Hydrographic Properties of Bulanık-Malazgirt Basin (Muş)
Bulanık-Malazgirt Basin (Muş) exists in the middle of this section and in the “Upper Murat-Van Department " of Eastern Anatolia Region. Bulanık-Malazgirt Basin (Muş) is included Euphrates River drainage basin hydrographically and it exists in downstream of Murat River at the top of this basin. Waters of the region are discharged to Euphrates River and from there to Persian Gulf by Murat River and its arms. Hydrographic properties of the basin were shaped by climate, geology and geomorphological factors of the field. The hydrographic properties of Bulanık-Malazgirt Basin (Muş) that exist in an important position in the Eastern Anatolia Region were’nt searced geographically. The purpose of this work in this framework, The hydrographic properties of Bulanık-Malazgirt Basin are to search geographically. In accordance with this purpose, Digital Elevation Model (DEM), digital topography maps, geological maps and numerical hydrographic data field of examination were analyzed with Geographical Information Systems (GIS). In addition to analyzes related to flow quantities and regimes of rivers were made with data of the flow monitoring stations of DSİ and analyzes of underground waters were made with Malazgirt, Bulanık and Patnos Plain Hydrological Survey Report (1978). At the end of your work frequency of streaming web in Bulanık-Malazgirt Basin is not the same everywhere. The basin is fertile in terms of drainage types and climate conditions are decisive on the flow-regime conditions. Plains and basin floors are fertile in terms of groundwater.
___
- AKYOL, İbrahim Hakkı, (1947), Türkiye’de Akarsu Sistemleri ve Rejimleri, Türk Coğrafya Dergisi, Sayı: IX-X, Sayfa: 1-36, Ankara.
- AKYOL, İbrahim Hakkı, (1944), Türkiye'de Basınç, Rüzgarlar ve Yağış Rejimi, Türk Coğrafya Dergisi, Sayı: 5-6, Sayfa: 1-22, Ankara.
- ARDOS, Mehmet, (1996), Türkiye’de Kuvaterner Jeomorfolojisi, Çantay Kitabevi, İstanbul.
- ARINÇ, Kenan, (1997), Süte Depresyonu’nda Bazı Coğrafi Gözlemler, Doğu Coğrafya Dergisi, Cilt: 3, Sayı: 2, Sayfa: 369-410.
- ATALAY, İbrahim, (1987), Türkiye Jeomorfolojisine Giriş, E. Ü. Edebiyat Fak. Yay. No 8, İzmir.
- ATALAY, İbrahim, (1986), Uygulamalı Hidrografya, Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları No: 38, İzmir
- ATALAY, İbrahim, (2010). Uygulamalı Klimatoloji, META Basım Matbaacılık Hizmetleri, Bornova /İzmir.
- ERİNÇ, Sırrı, (1953), Doğu Anadolu Coğrafyası, İ.Ü. Coğr. Ens. Yayını, No: 572, İstanbul.
- ERİNÇ, Sırrı, (1957), Türkiye’deki Akarsu Rejimlerine Toplu Bakış, Türk Coğrafya Dergisi, Sayı: 17, Sayfa: 93-117, İstanbul.
- ERİNÇ, Sırrı., (2010), Jeomorfoloji II, DER Yayınları, İstanbul.
- HOŞGÖREN, M. Y. 1992. Hidrografya'nın Ana Çizgileri I (3. Baskı), İstanbul Üniversitesi Yayınları No: 2619.
- ŞENGÜLER, İ., TOPRAK, S., (1991), Varto, Hınıs, Bulanık, Malazgirt yöresi linyitlerinin petrografik özellikleri, Türkiye Jeoloji Bülteni, C. 34, 15-22.
- ÖZTEKİN, Neriman, EROL, Oğuz, (1970), Türkiye Akarsu Rejimlerine Yağış, Yer Şekli ve Yapısının Etkisi, Türkiye Jeomorfoloji Dergisi, Sayı:2, Sayfa: 36-50.
- DEVLET METEOROLOJİ İŞLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ, (2014), Malazgirt, Bulanık, Muş, Hınıs, Varto, Ağrı, Erzurum İstasyonları Meteoroloji Veriler.
- DSİ. GENEL MÜD. JEOTEKNİK HİZMETLER VE YERALTI SULARI DAİRESİ BAŞKANLIĞI, (1978), Malazgirt, Bulanık ve Patnos Ovaları Hidrojeolojik Etüt Raporu, DSİ Matbaası, Ankara.
- DSİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ, (2016), Yıllık Ortalama Akarsu Akım Verileri.
- HARİTA GENEL KOMUTANLIĞI, (2015), 1/50.000 Ölçekli Topoğrafya Haritaları.
- MADEN TETKİK ve ARAMA ENSTİTÜSÜ MÜDÜRLÜĞÜ, (2015), 1/250.000 Ölçekli Diri Fay Haritaları, 1/25.000 ve 1/100.000 Ölçekli Jeoloji Haritaları
- ISSN: 1309-6672
- Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
- Başlangıç: 2011
- Yayıncı: Yusuf Aydoğdu