FERİDUN FİKRİ DÜŞÜNSEL’İN TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ’NDEKİ FAALİYETLERİ (1939-1946)

ÖZET Feridun Fikri Düşünsel, Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde beş dönem milletvekilliği görevinde bulunmuş önemli şahsiyetlerden biridir. Fikri Bey, Meclisin 2. döneminde (1923-1927) Dersim (Tunceli) milletvekilliği yapmış ve belli bir süre siyasete ara vermiştir. Daha sonra 6. dönem (1939-1943), 7. dönem (1943-1946), 8. dönem (1946-1950) ve 9. dönem (1950-1954) Bingöl Milletvekili olarak görev almıştır. Kendisi aynı zamanda 8. dönem (1946-1950) TBMM Başkanvekili görevini yürütmüştür. Fikri Bey, TBMM’de birçok konuda fikirlerini dile getiren birisidir. Sadece seçim çevresiyle ilgili sorunları değil, ülkenin temel sorunlarını da gündeme getirmeye çalışmıştır. Bunların yanı sıra Bingöl’ün eğitim ve ulaşım gibi sorunlarını da meclis gündemine taşımıştır. Hem Bingöl’ün merkezini demiryoluna bağlayacak olan Murat Suyu üzerindeki köprünün yapımı ve tamamlanması, hem de Kiğı ilçesinin Bingöl merkezi ile Palu arasındaki ulaşımını sağlamak için Peri Suyu’nu takip edecek bir yolun yapılmasıyla ilgili soru önergesi vermiştir. Ayrıca dünyanın genel durumu ve Türkiye’nin milli birliği hakkında konuşmalar yapmış, Köy Enstitüleri Kanunu üzerinde durmuş ve kanunu hem Bingöl hem de Bingöl benzeri iller açısından değerlendirmeye çalışmıştır. Bu çalışmada, Bingöl’ü dört dönem TBMM’de temsil eden Feridun Fikri Düşünsel’in 6. ve 7. dönem Meclis faaliyetleri üzerinde durulmuştur. Bu faaliyetler Meclis tutanakları taranarak elde edilen bilgiler ışığında değerlendirilmiştir. Anahtar Kelimeler: TBMM, Bingöl, Köy Enstitüleri Kanunu, Feridun Fikri Düşünsel.

___

  • Aydın, M. K. (2019). “Milli Korunma Kanunu’nun Hayata Geçirilişi (1940) ve Tek Parti Dönemi Uygulamaları”, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, C. XXIX, Sayı: 1, s. 413-428. Binark, İ. (2004). Türk Parlamento Tarihi TBMM-VI. Dönem (3 Nisan 1939-15 Ocak 1945). C. II, Ankara: Türkiye Büyük Millet Meclisi Vakfı Yayınları.
  • Elmas, A. (2020). Köyü Canlandırma Hareketi Olarak Köy Enstitüleri. Ankara: İksad Yayınları.
  • Metinsoy, M. (2017). İkinci Dünya Savaşı’nda Türkiye Gündelik Yaşamda Devlet ve Toplum. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
  • Öztürk, K. (1995). Türk Parlamento Tarihi (TBMM-II. Dönem (1923-1927), C. III, Ankara: Türkiye Büyük Millet Meclisi Vakfı Yayınları.
  • Öztürk, K. (1998). Türk Parlamento Tarihi (TBMM-IX. Dönem (1950-1954), C. VII, Ankara: Türkiye Büyük Millet Meclisi Vakfı Yayınları.
  • Sertel, S. (Nisan 2016). “Bingöl Halkevi ve Faaliyetleri (1936-1951)”, Tarih ve Gelecek Uluslararası Hakemli Tarih Araştırmaları Dergisi. Yıl: 2, Sayı: 2, s. 50-81.
  • Soysal, İ. (2000). Türkiye’nin Siyasal Andlaşmaları (1920-1945). C. I, Ankara: Türk Tarh Kurumu Yayınları.
  • TBMM Albümü 1920-2010, (2010). I (1920-1950), (Ed. Sema Yıldırım, Behçet Kemal Zeynel), Ankara: TBMM Basın ve Halkla İlişkiler Müdürlüğü Yayınları.
  • Unat, K. (2015). “Tek Parti Döneminin Son Genel Seçimi: 1943 Seçimleri ve Cumhuriyet Halk Partisi’nin Seçim Propagandaları”, Ankara Üniversitesi Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü Atatürk Yolu Dergisi, Sayı: 56/Bahar, s. 209-548.
  • Uran, H. (2008). Meşrutiyet, Tek Parti, Çok Parti Hatıralarım (1908-1950). (Haz. Cem Çobanlı, Pınar Güven), (Ed. Emre Yalçın), İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
  • Yetkin, Ç. (2014). Karşı Devrim: 1945-1950. Ankara: Kilit Yayınları.