Öz Zonguldak kömür ocaklarında ve Tunçbilek linyit işletmesinde yeraltı çalışmalarında, yıllardan beri randıman pek gelişmemekte, buna karşılık işçilik gittikçe artmaktadır. Şayet kö­ mür fiatiarı bu derece artırılmamış olsaydı, iş­ çilik kömür fiatının yüzde ellisini çoktan aşmış olacaktı. Almanya'da, Ruhr havzasında, işçilik kömür maliyetinin % 40 ını aştığı ocaklarda mekanizasiyon kendini gerekli kılmaktadır. Bizim mem leketimizde de işçiliklerin, toplu sözleşmelerle her yıl artırılmasına karşılık, şimdiki insan gücüne dayanan üretim yollarımız, randıman bakımından kısır kalmaktadır. Esasen elektrik enerjisinden 20 kez, basınçlı hava enerjisinden 3 - 4 kez pahalı olan insan gücü yerine mümkün ise elektrikle çalışan, emniyet düşüncesile mümkün görülmüyorsa, elektrik yerine basınç­ lı hava ile çalışan makinelerin kullanılması yoluna gidilmesi artık zorunlu görülmektedir. Bu makineleşme, istihsalin çeşitli safhalarında yapılmalıdır. Bu safhalar da : Kömür kazı, yüklenme, iletilme gibi uzun ayaklarda yapılan işler yanında ihrazat {kömürde baca sürme) ve büyük hazırlıklar (taşta lağım sürme) işlerinde de yapılmalıdır. Bunların yanında yardımcı olarak, ayaklarda gerekli tahkimat işlerinin, klavuzlarda ve lağımlardaki tahkimatın bu makineleşmeye ayak uyduracak şekilde ucuz - sağlam - rahat yapılabilmesi, yatay ta­ şımalarla düşey taşımaların (haulage ve hoisting) da yeteri kapasitede makineleşmesi zorunludur. Havalandırma ve drenaj - pompajı iş­ lerinin de geliştirilmiş makinelerle ve sistem lerle yapılması gerekir. Biz bu yazımızda, uzun ayaklarda : alında yapılabilecek mekanizasiyonu, canlı bir örnek göstererek anlatmaya çalışacağız. Bu canlı örneğimiz de Tunçbilek yeraltı çalışmalarından tavan ayaklar olacaktır.