Sultan II. Abdülhamid Döneminde Koleraya Karşı İlaç Geliştirme Çalışmaları

Sultan II. Abdülhamid döneminde sağlık alanında pek çok yenileşme çalışması gerçekleştirilmiştir. Bu çalışmalar arasında yeni sağlık kurumlarının açılması, başta hekim ve eczacı olmak üzere sağlık çalışanları yetiştirmeye önem verilmesi, tıp alanındaki yeni keşif ve gelişmelerin en kısa sürede Osmanlı topraklarında da uygulanmaya başlaması yer almaktadır. Halk sağlığını tehdit eden salgın ve bulaşıcı hastalıklarla bilimsel mücadelenin temelleri de yine Sultan II. Abdülhamid döneminde atılmıştır. Bu makalede, Sultan II. Abdülhamid döneminde sağlık alanında yapılan yenilikler arasında, bugüne kadar bilinmeyen önemli bir adım olarak, koleraya karşı ilaç geliştirme çalışmalarının da yer aldığı ortaya konulmuştur.

Studies on the Development of a Medication for the Treatment of Cholera during the Reign of Sultan Abdulhamid II

During the reign of Sultan Abdulhamid II, many innovations in the field of healthcare were carried out. The opening of new health facilities, giving importance to increase the number of healthcare workers, especially physicians and pharmacists, and the implementing of the discoveries and developments immediately to the field of healthcare in the Ottoman territories were among these innovations. The basis of basis of scientific struggle with the epidemic and infectious diseases threatening public health was also laid during the reign of Sultan Abdulhamid II. In this article, drug development studies for the treatment of cholera that was among the innovations carried out in the field of healthcare during the reign of Sultan Abdulhamid II was revealed as an important and unknown step still now.

___

Başbakanlık Osmanlı Arşivi (BOA). DH.MKT 199/25.

Başbakanlık Osmanlı Arşivi (BOA). DH.MKT 1780/54.

Başbakanlık Osmanlı Arşivi (BOA). DH.MKT 1783/128.

Başbakanlık Osmanlı Arşivi (BOA). DH.MKT 1787/74.

Başbakanlık Osmanlı Arşivi (BOA). DH.MKT 1802/113.

Başbakanlık Osmanlı Arşivi (BOA). DH.MKT 1883/62.

Başbakanlık Osmanlı Arşivi (BOA). DH.MKT 1889/63.

Başbakanlık Osmanlı Arşivi (BOA). DH.MKT 1889/72.

Başbakanlık Osmanlı Arşivi (BOA). DH.MKT 1898/54.

Başbakanlık Osmanlı Arşivi (BOA). DH.MKT 1952/1.

Başbakanlık Osmanlı Arşivi (BOA). DH.MKT 1955/5.

Başbakanlık Osmanlı Arşivi (BOA). DH.MKT 1960/41.

Başbakanlık Osmanlı Arşivi (BOA). DH.MKT 1968/88.

Başbakanlık Osmanlı Arşivi (BOA). DH.MKT 1993/7.

Başbakanlık Osmanlı Arşivi (BOA). DH.MKT 1998/25.

Başbakanlık Osmanlı Arşivi (BOA). DH.MKT 2000/102.

Başbakanlık Osmanlı Arşivi (BOA). DH.MKT 1984/77.

Başbakanlık Osmanlı Arşivi (BOA). DH.MKT 1985/71.

Başbakanlık Osmanlı Arşivi (BOA). DH.MKT 1991/84.

Başbakanlık Osmanlı Arşivi (BOA). DH.MKT 148/12.

Başbakanlık Osmanlı Arşivi (BOA). DH.MKT 2066/12.

Başbakanlık Osmanlı Arşivi (BOA). İ.DH. 1150/89634.

Başbakanlık Osmanlı Arşivi (BOA). İ.DH 1238/96993.

Başbakanlık Osmanlı Arşivi (BOA). İ.HUS 3/81.

Başbakanlık Osmanlı Arşivi (BOA). Y.A.HUS 206/29.

Başbakanlık Osmanlı Arşivi (BOA). Y.A.HUS 228/76.

Başbakanlık Osmanlı Arşivi (BOA). Y.MTV 47/36.

Başbakanlık Osmanlı Arşivi (BOA). Y.MTV 64/26.

Başbakanlık Osmanlı Arşivi (BOA). Y.MTV 88/30.

Baytop, Turhan (1999). Türkiyede Bitkiler ile Tedavi. İstanbul: Nobel Yay.

Howard-Jones, Norman (1972). “Cholera Therapy in the Nineteenth Century”. Journal of the History of Medicine and Allied Science 27 (1): 373-395.

Hüseyin Sabri (1874). Düstur’ul-Edviye. İstanbul: Mekteb-i Tıbbiye Matbaası.

Sarı, Nil vd. (2014). II. Abdülhamid Devrinde Kurulan ve Geliştirilen Hastaneler. İstanbul: Nobel Tıp Kitabevi.

Yıldırım, Nuran (2011). “Sağlıkta Devr-i Hamidi”. II. Abdülhamid: Modernleşme Sürecinde İstanbul. Ed. Coşkun Yılmaz. İstanbul: Avrupa Kültür Başkenti Yay. 245-263.