Göç Yollarında; Kafkaslardan Anadolu'ya Göç Hareketleri

İnsanın yer değiştirmesi çok eski ve halen devam eden bir süreçtir. Bu sürecin siyasi, ekonomik, sosyal, kültürel çeşitli nedenleri vardır. Osmanlı Devleti’ni 19. yüzyılda derinden sarsan çok büyük bir kitlesel göç dalgası meydana geldi. Siyasi nedenlerden kaynaklanan bu hareket sonucu akın akın insan grupları Anadolu’nun çeşitli bölgelerinde iskan edildiler. Büyük umutlarla geldikleri yeni topraklar onlara “vatan” edasıyla çoğu zaman kucak açmıştır. Kaf-kas muhacirlerinin yeni hayatlarında gerek devlet gerek Osmanlı halkı çeşitli yardımlarda bulunmuşlardır. Göçler sonucunda yeni yerleşim mekanları oluşturulmuş, nüfus dengeleri değişmiş, bu da şimdiki Türkiye Cumhuriyeti’ne toplumsal miras olarak kalmıştır.

Migration Movements from Caucasia to Anatolia

Migrating from one place to another is a very ancient phenomenon that still continues today. Migration may have a variety of political, economic, social and cultural reasons. In the 19th century the Ottoman Empire was severely influenced by a huge wave of mass migration, which had political reasons. As a result of this, masses of people were made to settle in various parts of Anatolia. This new land which they migrated to with great expectations often welcomed them as a mother land. Both the State and the Ottoman public helped these Caucasus immigrants to adapt to their new lives. As a result of such migrations new settlements were formed, and the population balance changed, which was all passed on to the Turkish Republic as a social inheritance.

___

  • Avagyan, Arsen, Osmanlı İmparatorluğu ve Kemalist Türkiye’nin Devlet-İktidar Sisteminde Çerkesler, Belge Yayınları, İstanbul, 2004.
  • Barkan, Ö.Lütfi, “Osmanlı İmparatorluğu’nda Bir İskan ve Kolonizasyon Metodu Olarak Sürgünler”, İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Mecmuası (İÜİFM), XI/4, 1949-50.
  • Bala, Mirza, “Çerkesler”, İslam Ansiklopedisi (İA)/3, MEB Yayınları. İstanbul, 1993.
  • Budak, Mustafa, “1853-1856 Kırım Savaşı’nda Osmanlı Devleti İle Şeyh Şamil Arasındaki İlişkiler”, İ.Ü. Tarih Araştırma Merkezi, Tarih Boyunca Balkanlardan Kafkaslara Türk Dünyası Semineri, 29-31 Mayıs 1995, İstanbul, 1996.
  • Erdem, Y. Hakan, Osmanlı’da Köleliğin Sonu, Kitap Yayınevi, İstanbul, 2004.
  • İpek, Nedim, Rumeli’den Anadolu’ya Türk Göçleri (1877-1890), TTK Yayınları. Ankara, 1994.
  • Karpat, Kemal H., Osmanlı Nüfusu (1830-1914) Demografik ve Sosyal Özellikleri, Çeviren: Bahar Tırnakçı, Tarih Vakfı Yurt Yayınları. İstanbul, 2003.
  • Saydam, Abdullah, Kırım ve Kafkas Göçleri (1856-1876), TTK Yayınları. Ankara, 1997.