Düşmek İmajı ve Şeyh Galib'in Düşüşü
"Düşüş", içinde bulunulan varlık alanından, istem-dışı bir inişi niteler. Sahip olunan bu varlık alanını kaybetmenin yanı sıra, düşenin de bir değersizlik duygusuna uğramasına neden olur. Düşüş, sahip olunan değerlerden uzaklaşma veya temelde onları kaybediş olmakla birlikte, istikamet olarak daha aşağıları göstermektedir. Ancak bununla birlikte düşmek, esasında uzaklaşmanın bir göstergesidir. Düşüşün olumsuz görünen bu yönlerinin yanında, onu olumlu kılan yönleri de vardır. Her şeyden önemlisi düşüş, kaybedilen varlık alanının önemini insanlara hatırlatır. Zira hemen yanında olan değerlerin önemi, ancak ondan uzaklaştıkça anlaşılır. Ayrıca kaybedilen bu düzeye tekrar nasıl çıkılacağı noktasında ipuçları verir. İnsanlığın Hz. Adem'le yaşadığı yüce düşüş, onların hepsinin bilinçaltında izler bırakmıştır. Bu düşüşün işlenen bir suça bağlı olması, değişik din ve kültürlerde farklı algılanagelmiştir. İslam dini, bu hususta, her şeyin ezelde böyle takdir edildiği düşüncesiyle, insanın "inişte"ki masumluğu anlayışını geliştirmiştir. Ancak bu düşüş bütün insanlıkta bir kırılganlığın da nedeni olmuştur. Bu çalışmada, yukarıdaki düşünceler ışığında, şiirleri'derin tasavvufi remizler içeren Şeyh Gâlib'in, özellikle bir gazeli ve tardiyyesinde "düşüş"ün izleri aranıp bulunmaya çalışılmıştır.
The Image of the Fall and the Fall of Sheikh Galib
"The Fall" describes an unwilled descent from a current higher-level position. It causes man not only to lose his present position but also to develop a feeling of worthlessness. The Fall suggests moving further away from values already possessed, and it also points towards a lower position. In addition to its negative sides, however, "falling" has positive qualities as well. Firstly, it reminds man of the value of his earlier position since the value of what is lost is almost always recognized after losing it. Experiencing a fall also gives a person hints as to how he can regain his previous position. The Fall of Adam has left its traces in the collective unconscious of humankind. The relationship between falling and sinning has been interpreted differently in different religions and cultures. Islam has developed the idea that the Fall of Man was predetermined, and it has therefore accepted the innocence of man in this descent. The Fall, however, has also been the source of vulnerability in all humankind. In the light of these ideas, this study looks at Sheikh Galib's poems, which include profound mystic symbols, and attempts to find out the traces of the Fall in a "gazel" and "tardiyye" by Sheikh Galib.
___
- ANDREWS, Walter G. (2001), Şiirin Sesi Toplumun Şarkısı (Çev. Tansel Güney), İletişim Yay., İstanbul.
- CHİTTİCK, William (1997); Varolmanın Boyutları (Çev. Turan Koç), İnsan Yay., İstanbul.
- DOĞAN, Ahmet (2005); "Hüsnü Aşk'ta Kuyu Sembolü", Milli Folklor, S.68, s. 180-189.
- FUZULÎ, Divan (1990), (Hzl. Kenan Akyüz vd.), Akçağ Yay., Ankara.
- HOLBROOK, Victoria (1998); Aşkın Okunmaz Kıyılan (Çev. Erol Köroğlu-Engin Kılıç), İletişim Yay., İstanbul
- İZUTSU, Toshihiko (1999), Fusus'ta Anahtar Kavramlar (Çev. Ahmet Yüksel Özemre), İnsan Yay., İstanbul.
- Kur'ân-ı Kerim ve İzahlı Meali, (Hzl. Ahmet Davudoğlu), Çile Yayınları, İstanbul.
- LİNGS, Martin (2003), Simge ve Kökenörnek, (Çev. Süleyman Sahra) Hece Yay., Ankara.
- MAHMUD, Zeki Necib (2002); "İbn Arabi'de Sembolizm", İbn Arabî Anısına (Makaleler), (Çev. TahirUluç), İnsan Yay., İstanbul.
- MEVLÂNÂ CELALEDDİN-İ RÛMÎ, Mesnevi ve Şerhi (1985); (Hzl. Abdülbaki Gölpınarh), MEB Yay., İstanbul.
- MEVLÂNÂ CELALEDDİN-İ RÛMÎ (2000); Divan-ı Kebir-Seçmeler G.I (Hzl. Şefik Can), Ötüken Yay., İstanbul.
- MURATA, Sachiko-CHİTTİCK, William (2000); İslam'ın Vizyonu (Çev. Turan Koç) İhsan Yay., İstanbul.
- NEŞÂTÎ, Divan (1996), (Hzl. Mahmut Kaplan), Akademi Ktp., İzmir.
- RIFAT, Mehmet (2000); Gösterge Avcıları, Om Yay., İstanbul.
- SEYYİD MUHAMMED NUR (1976); Niyazi Mısri-Divanı Şerhi (Hzl. Mahmut Saadettin Bilginer), Esma Yay., İstanbul.
- SCHİMMEL, Annemarie (2001); İslamm Mistik Boyutları (Çev. Ergun Kocabıyık), Kabalcı Yay., İstanbul.
- ŞEYH GALİB, Divan (1994), (Hzl. Muhsin Kalkışım), Akçağ Yay. Ankara.
- ŞEYH GALİB, Divan, Hüsn ü Aşk (1992), (Hzl. Orhan Okay-Hüseyin Ayan), Dergah Yay.İstanbul.
- ŞEYH GALİB, Divan, (1988); Şeyh Gâ/ib (Hzl. Ali Alparslan), Kültür Bakanlığı Yay., Ankara.
- TURA, M. Nusret (1997), O'nun Güzel İsimleri, (Hzl. M. Erol Kılıç), İnsan Yay., İstanbul.
- YUNUS EMRE, Divan (1990), (Hzl. Mustafa Tatçı), Kültür Bakanlığı Yay., Ankara.
- ISSN: 1301-0549
- Yayın Aralığı: Yılda 4 Sayı
- Başlangıç: 1996
- Yayıncı: Ahmet Yesevi Üniversitesi Mütevelli Heyet Başkanlığı