Mehmet Güvenç NEGİZ, Kadir ÇINAR, Esra Özge AYGÜL

Karaçam (Pinus nigra) Türünün Verimlilik Ve Dağılım Özellikleri Üzerine Ekolojik Değerlendirmeler: Isparta-Yenişarbademli Örneği

Bu çalışma Yenişarbademli Yöresi’nde önemli bir asli orman ağacı türümüz olan Karaçam’ın verimliliği ve dağılımı ile yetişme ortamı özellikleri arasındaki ilişkileri ekolojik anlamda ortaya koyabilmek amacıyla gerçekleştirilmiştir. Çalışmaya ait veriler, yörede karaçam türünün doğal olarak bulunduğu alanlardan seçilen 70 örnek alandan elde edilmiştir. Karaçamın verimliliği ile yetişme ortamı özellikleri arasındaki ikili ilişkiler Pearson ve Spearman korelasyon analizleri ile irdelenmiştir. Türün verimliliğinin modellenmesi aşamasında çoklu regresyon analizinden faydalanılmıştır. Korelasyon analizleri sonucunda yükselti, alt yamaç ve düz arazi değişkenleri ile pozitif, eğim ve engebelilik değişkenleri ile negatif yönde ilişkiler belirlenmiştir. Modelleme aşamasında korelasyon analizlerinde olduğu gibi türe ait verimlilik modelini yükselti, alt yamaç ve düz arazi değişkenlerinin oluşturduğu sonucuna ulaşılmıştır.Çalışmadan elde edilen sonuçlar, başta Yenişarbademli yöresi ormanlık alanları olmak üzere tüm ülke ve dünya ölçeğinde karaçam türüne ait yapılacak ekolojik çalışmalara, gelecekte yapılacak ağaçlandırma ve koruma planlarının uygulanmasına katkı sağlayacaktır

Ecological Evaluations on The Productivity and Distribution Characteristics of Black Pine (Pinus nigra Arnold) Species: Example of Isparta-Yenişarbademli

In this study was carried out in Yenişarbademli region in order to determine the relationship between Black Pine productivity and distribution and the environmental factors. The data of the study were obtained from 70 sample areas selected from the areas where Black Pine species is naturally found in the region. The relationships between the productivity of Black Pine and environmental factors were investigated by Pearson and Spearman Correlation analysis. Multiple regression analysis was used in the modeling of the efficiency of Black Pine species. Correlation analysis showed a positive correlation between elevation, lower slope, and flat ground. A negative correlation was found with slope and ruggedness variables. Similarly, the productivity model of the species, elevation, lower slope, and flat terrain were formed. The results obtained from the study will contribute to the ecological studies to be carried out in the whole country and in the world-wide Black Pine species, especially in the forest areas of Yenişarbademli, and to implement the future plantation and conservation plans.

Keywords:

Anadolu Karaçamı verimlilik, Yetişme Ortamı Özellikleri, Modelleme,

PDF

___

Acatay, A. (1956). Erhami karaçam (Pinus nigra var. pyramidata). İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 6(2).
Aertsen, W., Kint, V., Van Orshoven, J., Özkan, K., Muys, B. (2010). Comparison and ranking of different modelling techniques for prediction of site index in Mediterranean mountain forests. Ecological Modelling, 221, 1119-1130.
Alptekin, Ü. (1986). Anadolu karaçamı (Pinus nigra Arn. ssp. pallasiana(Lamb.) Holmboe) ’nın coğrafik varyasyonları. İstanbul Üniversitesi. Orman Fakültesi. Dergisi.
Austrheim, G., Gunilla, E., Olsson, A., Grontvedt, E. (1999). Land-use impact on plant communities in semi-natural sub-alpine grasslands of Budalen, Central Norway. Biological Conservation, 87, 369-379.
Bağcı İ. (2010). Kurucaova-Gölyaka (Beyşehir / Konya) ve Yenişarbademli (Isparta) arasında kalan bölgenin florası. Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 139s, Konya.
Beissner, L., Fıtschen, J. (1930). Nadelholzkunde, III. Aufl, 395s., Berlin.
Brown Jr., S., R., Ahl, R., S. (2011). The Region 1 Existing Vegetation Mapping Program (VMap) Beaverhead-Deerlodge Methodology. Region One Vegetation Classification, Mapping, Inventory and Analysis Report, 11,1-18.
Can, T. (ed). (2013). Ormanın Kitabı. WWF-Türkiye, İstanbul.
Corona, P., Scotti, R., Tarchiani, N. (1998). Relationship between environmental factors and site index in Douglas-fir plantations in central Italy. Forest Ecology and Management, 110, 195-207.
Çepel, N. (1995). Orman Ekolojisi, İ.Ü. Orm. Fak. Yayınları, 433 s., İstanbul.
Çılğın Z. (2015). Dedegöl Dağı kuvaterner buzullaşmaları, Türk Coğrafya Dergisi, 64, 19-37.
Çınar T. (2017). Demirci (Manisa) yöresinde Anadolu Karaçamı (Pinus nigra arn. subsp. pallasiana (lamb.) holmboe) meşçerelerinde verimlilik çevre ilişkileri. Süleyman Demirel Üniversitesi, Yüksek Lisans Tezi, 96 s, Isparta.
Davis, P. H. (1965). Flora of Turkey and The East Aegean Islands, Coode University Press,590s, Edinburgh.
Davraz, A., Sezer, E. (2007). Anamasdağı (Yenişarbademli Kuzeyi/ Isparta) karst kaynaklarının hidrojeokimyasal özellikleri. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 11(1), 64-74.
Fırat, F. (1972). Orman hasılat bilgisi. İstanbul Üniversitesi, Orman Fakültesi Yayınları, 166, 245s, İstanbul.
Field, A. (2005). Discovering statistics using SPSS. SAGE Publications Ltd, London, 781 s.
Gülsoy, S., Çınar, T. (2019). The relationships between environmental factors and site index of Anatolian black pine (Pinus nigra Arn. subsp. pallasiana (Lamb.) Holmboe) stands in Demirci (Manisa) district, Turkey. Applied Ecology and Environmental Research, 17(1), 1235-1246.
Hijmans, R. J., Cameron S. E., Parra J. L., Jones P. G., Jarvis A. (2005). Very high resolution interpolated climate surfaces for global land areas. International Journal of Climatology, 25, 1965-1978.
Irmak, A. (1970). Orman Ekolojisi. İstanbul Üniversitesi, Orman Fakültesi Yayın No: 149, Taş Matbaası, İstanbul.
Işık, K. (2014). Biyolojik çeşitlilik. ANG Vakfı Yayın No: 2, ISBN: 978-975-01176-0-2, İstanbul, 224 s.Jenness, J. (2006). Topographic Position Index Extension for ArcView 3.x, v. 1.2. Jenness Enterprises. Erişim Tarihi: 04.08.2017. http://www.jennessent.com/arcview/tpi.htm
Kalıpsız, A. (1963). Türkiye’de Karaçam (Pinus nigra Arnold) mesçerelerinin tabii bünyesi ve verim kudreti üzerine arastırmalar. T. C. Tarım Bakanlıgı Orman Genel Müdürlügü Yayınları, Sıra No: 349, Seri No: 8, 48-57, İstanbul.
Kalıpsız, A. (1984). Dendrometri, İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Yayın No: 354, 152s., İstanbul.
Moisen, G., G., Frescino, T., S. (2002). Comparing five modelling techniques for predicting forest characteristics. Ecological Modelling. 157, 209-225.
Negiz, M.G., Aygül, T.İ. (2019). Kurucuova Yöresi’nde odunsu tür zenginliğinin yetişme ortamı faktörlerine göre dağılımı. Turkish Journal of Forestry, 20(2): 123-132.OGM, (2012a). Forest of Turkey. T.C. Orman Ve Su İşleri Bakanlığı Orman Genel Müdürlüğü, 219s, Ankara.
OGM, (2012b). Türkiye Orman Varlığı-2012. T.C. Orman Ve Su İşleri Bakanlığı Orman Genel Müdürlüğü, 36s, Ankara.
OGM, (2015). Türkiye Orman Varlığı–2015. Orman ve Su İşleri Bakanlığı, Orman Genel Müdürlüğü, Orman İdaresi ve Planlama Dairesi Başkanlığı, 32 s., Ankara.
Oğuzoğlu Ş. (2015). Eskişehir Türkmen dağında Anadolu karaçamı (Pinus nigra J.F. Arnold subsp.pallasiana (Lamb.) Holmboe var. pallasiana)'nın verimlilik dağılım modellemesi. Süleyman Demirel Üniversitesi, Yüksek Lisans Tezi, 96 s, Isparta.
Olsson, P.A., Martensson, L.M., Bruun, H.H. (2009). Acidification of sandy grasslands–consequences for plant diversity. Applied Vegetation Science, 12, 350-361.Özdamar, K. (2002). Paket programlar ile istatistiksel veri analizi-1. 4. Baskı, Kaan Kitabevi, Eskişehir, 686 s.
Özkan, K. (2004a). Beyşehir Gölü Havzası’nda Anadolu Karaçamının (Pinus Nigra Arnold) yayılışı ile fizyografik yetişme ortamı faktörleri arasındaki ilişkiler. Süleyman Demirel Üniversitesi, Orman Fakültesi Dergisi, 2, 30-47.
Özkan, K. (2004b). Prof. Dr. Bekir Sıtkı Evcimen Sedir koruma ormanında Toros Sediri’nin (Cedrus Libani A. Rich.) gelişimi ile yetişme ortamı arasındaki ilişkiler. Aanadolu Üniversitesi Bilim ve Teknoloji Dergisi, 5(2), 327-331.
Özkan, K. (2012). Sınıflandırma ve regresyon ağacı tekniği (SRAT) ile ekolojik verinin modellenmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 13: 1-4.
Özkan, K. (2013). Modeling productivity of black pine by using fuzzy logic applications. Eurasian Journal of Forest Science, 1(1): 52-60.
Özkan, K., Gülsoy, S. (2009). Effect of environmental factors on the productivity of Black Pine (Pinus nigra subsp. pallasiana) in Sutculer, Turkey. Journal of Environmental Biology, 30(6), 965-970.
Özkan, K., Gülsoy, S., Mert, A. (2008). Interrelations between height growth and site characteristics of Pinus nigra Arn. subsp. pallasiana (Lamb.) Holmboe. Journal The Malaysian Forester, 71: 9-16.
Özkan, K., Kuzugüdenli, E. (2010). Akdeniz bölgesi Sütçüler yöresi’nde kızılçamın (Pinus brutia Ten.) verimliliği ile yetişme ortamı özellikleri arasındaki ilişkiler. Süleyman Demirel Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 1, 16-29.
Parker, K. C. (1988). Environmental relationships and vegetation associates of columnar cacti in the Northern Sonoran Desert. Vegetatio, 78(3), 125-140.Roushfort, K. (2000). Photo-guide des Arbres d’Europe. Delachaux et Niéstle, S.A.Paris.
Saatçioğlu, F. (1976). Silvikültür I. silvikültürün biyolojik esasları ve prensipleri. İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Yayın No: 222.
Ural, A., Kılıç, İ. (2005). Bilimsel araştırma süreci ve SPSS ile veri analizi. Detay Yayıncılık, Ankara, 339 s.
Ünsal A., Mert A., Cengiz O. (2004). Lansat 7 TM uydu verileri kullanılarak Dedegöl dağı ve çevresinin (Yenişarbademli-Isparta) çizgisellik ve jeolojik özelliklerinin belirlenmesi, 3.Coğrafi Bilgi Sistemleri Bilişim Günleri(6-9 Ekim 2004)459-466s. İstanbul.
Wei, X.Z., Jiang, M.X., Huang, H.D., Yang, J.Y., Yu, J. (2010). Relationships between environment and mountain riparian plant communities associated with two rare tertiary-relict tree species, Euptelea pleiospermum (Eupteleaceae) and Cercidiphyllum japonicum (Cercidiphyllaceae). Flora, 205, 841-852.
Yaltırık, F., Akkemik, Ü. (2011). Türkiye’nin doğal gymnospermleri (açık tohumlular). Orman Genel Müdürlüğü Yayınları. Ankara.
Zeleny, D., Chytry, M. (2007). Environmental control of the vegetation pattern in deep river valleys of the bohemian massif. Preslia, 79, 205-222.