Üretme-Satın Alma Karar Problemi için Otomotiv Yedek Parça Sektöründe Bütünleşik Bulanık DEMATEL ve Bulanık TOPSIS Uygulaması

Üretme-satın alma kararlarının verilmesinde karar vericilerin kolay karar verememesinin nedeni karar vericilerin değerlendirmesi gereken çok sayıda ana ve alt kriterin olmasıdır. Aynı zamanda bu kriterler farklı departmanların yorumlarının alınmasını gerektiren çok disiplinli bir sistematiğe ihtiyaç duymaktadır. Bu sebeple bu çalışma günümüzde işletmelerin en kritik karar verme konularından biri olan “Üretme-Satın Alma Kararları”nın verilmesinde karar vericilere bir rehber olması amacıyla hazırlanmıştır. Bu çalışmada üretme-satın alma kararlarının verilmesindeki sebepler ve üretme-satın alma kararlarının verilmesindeki teknikler üzerinden bir literatür araştırması yapılmıştır. Bu araştırmalar sonrasında da otomotiv yedek parça sektöründe örnek bir üretme-satın alma karar problemi çok kriterli karar verme yöntemlerinden Bulanık DEMATEL ve Bulanık TOPSIS yöntemleri ile bütünleşik bir çözüm önerisi sunulmuştur.

Integrated Fuzzy DEMATEL and Fuzzy TOPSIS Application in Automotive Spare Parts Industry for Make-or-Buy Decision Problem

The reason why decision makers can not make easy decisions in make-or-buy decisions is that there are lots of main and sub-criteria that decision makers need to evaluate. At the same time these criteria require a multidisciplinary systematic that requires the interpretation of different departments. For that reason, this study has been prepared as a guide for decision makers in the “Make-or-Buy Decisions” of companies which is one of the most critical decision making issues. In this study, a literature research has been made for finding the reasons and for the techniques behind make-or-buy decisions. After these investigations, a solution proposal integrated with Fuzzy DEMATEL and Fuzzy TOPSIS methods has been presented for an exemplary make-or-buy decision problem in automotive spare parts industry.

PDF

___

[1] Arslan, A.E., & Acar, M.Ş., & Arslan, O. (2019). O-Tipi Orc-Bınary Jeotermal Güç Santralı Optimizasyonu: Eatwos Analizi, Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, Prof. Dr. Fuat SEZGİN Bilim Yılı Özel Sayısı, 6, 222-236.
[2] Bergen, S.A. (1977). The make or buy decision. R&D Management, 8, 1, 39-42.
[3] Bigelow, L.S., & Argyres, N. (2008). Cengel, Y. A., & Boles, M. A. (2002). Transaction costs, industry experience and make-or-buy decisions in the population of early U.S. auto firms. Journal of Economic Behavior&Organization, Vol.66, 791-807.
[4] Büyüközkan, G., & Çiftçi, G. (2012). A Novel Hybrid MCDM Approach Based On Fuzzy DEMATEL, Fuzzy ANP And Fuzzy TOPSIS To Evaluate Green Suppliers. Expert Systems with Applications, 39, 3000- 3011.
[5] Canez, L.E., & Platts, K.W., & Probert, D.R. (2000). Developing a framework for make-or-buy decisions. International Journal of Operations&Production Management, Vol. 20, No. 11, 1313-1330.
[6] Coase, R.H. (1937). The Nature of the Firm. Economica, Vol.4, 386-405.
[7] Chen, C.T. (2000). Extensions of the TOPSIS for group decision making under fuzzy environment. Fuzzy Set and Systems, 114, 1-9.
[8] Cheshmberah, M., & Makui, A., & Seyedhoseini, S.M. (2010). Manufacturing outsourcing decision making based on screening core activities and Fuzzy multi-criteria approach. Journal of Applied Sciences, X, 19, 2276-2282.
[9] Dalalah, D.& Hayajneh, M., & Batieha, F. (2011). A Fuzzy Multi-Criteria Decision Making Model for Supplier Selection, Expert Systems with Applications, 38(7), 8384-8391.
[10] Ford, W.H., & Porter H.F. (1915). Deciding whether to buy or to make, Library Factory Management Supply, 3, 45-52.
[11] Ford, D., & Farmer, D. (1986). Make or buy—a key strategic issue, Long Range Planning, XIX, 5, 54-62.
[12] Hwang, H.S., & Ko, W-H., & Goan, M-J. (2007). Web-based multi-attribute analysis model for make-orbuy decisions, Mathematical and Computer Modelling, XLVI, 7, 1081-1090.
[13] Kahraman, C., & Engin, O., & Kabak, Ö., & Kaya, İ. (2008). Information systems outsourcing decisions using a group decision-making approach, Engineering Applications of Artificial Intelligence 22, 832-841.
[14] Karakuzu, C., & Makhaila, A.A. (2017). Veriye Dayalı Bulanık Mantık Tabanlı Dinamik Sistem Modelleme, Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 4, 9-29.
[15] Li, R.J. (1999). Fuzzy Method in Group Decision Making. Computers and Mathematics with Applications, 38(1), 91-101.
[16] Lin, C.J., & Wu, W.W. (2008). A Causal Analytical Method For Group Decision-Making Under Fuzzy Environment, Expert Systems with Applications, Volume 34, Issue 1, 205-213.
[17] Minh, N.D. (2011). Empirical make-or-buy decision making model in the Japanese Automobile Industry, Proceedings of the 2011 Winter Simulation Conference, 647-658.
[18] Moschuris, S. (2007). Triggering Mechanisms in Make-or-Buy Decisions: An Empirical Analysis, Journal of Supply Chain Management, XLIII, 1, 40-49.
[19] Öncü, A.A., & Öner, M.A., & Başoğlu, N. (2006). Make or Buy Analysis for Local Manufacture or Import Decisions in Defense System Procurements Using AHP: The Case of Turkey, Yapı Kredi Economic Review, XVII, 1, 39-59.
[20] Özbıyık, G. (2010). Çok kriterli karar verme yöntemleri ile Isısan A.Ş.’de üret veya satın al kararlarının uygulanması, Yüksek Lisans Tezi, Kayseri Erciyes Üniversitesi, Fen Bilimleri Fakültesi, Kayseri.
[21] Padillo, J.M., & Diaby, M. (1999). A multiple-criteria decision methodology for the make-or-buy problem, International Journal of Production Research, XXXVII, 14, 3203-3229.
[22] Platts, K.W., & Probert, D.R., & Canez, L. (2002). Make vs. buy decisions: A process incorporating multiattribute decision-making, International Journal of Production Economics, LXXVII, 3, 247-257.
[23] Probert, D.R. (1996). The practical development of a make or buy strategy: the issue of process positioning, Integrated Manufacturing Systems, 7 (2), 44–51.
[24] Şentan, M.A. 2013. Üret veya satın al karar sürecine yönelik çözüm önerisi: Savunma sanayi uygulaması, Yüksek Lisans Tezi, Kara Harp Okulu, Savunma Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
[25] Van de Water, H., & Van Peet, H.P. (2007). A decision support model based on the Analytic Hierarchy Process for the Make or Buy decision in manufacturing, Journal of Purchasing and Supply Management,12, 258-271.
[26] Wang, J., & Yang, D. (2007). Using a hybrid multi-criteria decision aid method for information systems outsourcing, Computers & Operations Research, XXXIV, 12, 3691-3700.
[27] Yoon, K.P., & Naadimuthu, G. (1994). A make-or-buy decision analysis involving imprecise data, International Journal of Operations & Production Management XIV, 2, 62-69.
[28] Zadeh, L.A. (1965). Fuzzy sets, Information Control, 8, 338–353.
[29] Williamson, O.E. (1975). Markets and Hierarchies, New York, 26-30.