Endüstriyel Kazanlarda Yanma Veriminin Süreç Geliştirme Teknikleri Kullanılarak İyileştirilmesi

Öz Endüstriyel kazanlardaki en önemli verim kayıplarından bir tanesi de yanma kaybıdır. Bu çalışmada, kazan yanma veriminin azalmasına neden olan riskler, Hata Türleri ve Analizi (FMEA) tekniği kullanılarak sıralanmıştır. Yanma kaybına neden olan çok fazla faktör olduğu görülmüştür. Hem bu faktörler arasındaki ilişkileri tespit etmek hem de yanma kaybına neden olan ana etkeni belirlemek amacıyla süreç geliştirme araçlarından biri olan ilişkiler diyagramından yararlanılmıştır. Bu değerlendirme neticesinde yanma kaybına neden olan ana faktörün düzgün olmayan O2 / yakıt oranı olduğu sonucuna varılmıştır. Bu soruna bir çözüm bulmak amacıyla Poke- Yoke hatasızlaştırma tekniği uygulanarak, O2 /yakıt oranının sürekli optimize eden O/CO trimli yakma yönetim sistemi kullanılması önerilmiştir. Böylece; yanma kalitesi, iç ve dış şartlardan çok fazla etkilenmeden otomatik olarak optimum düzeyde tutulacaktır. Bu yatırımın getireceği yıllık enerji tasarruf miktarı hesaplanmış ve kendini yaklaşık 4 yıl içerisinde geri ödeyeceği belirlenmiştir. Bu çalışmanın endüstriyel kazan kullanan diğer sanayi kuruluşlarına da örnek teşkil edeceği düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler:

Yanma Kaybı, Enerji Verimliliği, FMEA, İlişkiler Diyagramı, Poka-Yoke

PDF

___

[1] Kaya, D. & Öztürk, H. (2014). Sanayide Enerji Yönetimi ve Enerji Verimliliği, Uygulamalı Örneklerle. Umuttepe Yayınları, Kocaeli, 524.
[2] Çakır, M. (2019). Baca Gazı Analizi. LM Elektrik, http://www.lmelektrik.com/baca-gazianalizi, 1,341#prettyPhoto, (07.05.2019).
[3] Ünlü, O. (2009). Sanayide Enerji Tasarrufu Çalışmalarının Önemi ve Buhar Sistemleri ile İlgili Uygulama Örnekleri. IX. Ulusal Tesisat Mühendisliği Kongresi, 6-9 Mayıs, İzmir, 67-80.
[4] Öztürk, E. (2012). Tekstil sektöründe enerji tasarrufu olanaklarının araştırılması ve uygulanması. Yüksek Lisans Tezi, Balıkesir Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Balıkesir.
[5] Bilgin, A. (2011). Kazanlarda enerji verimliliği ve emisyonlar. Tesisat Mühendisliği Dergisi, 122, 59-65.
[6] Çınar, T. (2008). Tekstil sanayisinde enerji yönetimi ve eneri verimlilik analizi. Yüksek Lisans Tezi, Pamukkale Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Denizli.
[7] Durukan, M. (1997). Yanma gaz analizleri ve doğalgaz uygulamalarındaki önemi. Tesisat Mühendisliği Dergisi, 18.
[8] Kanoğlu, M. (2010). Enerji Verimliliği Örnek Projeleri. Gaziantep Üniversitesi Makine Mühendisliği Bölümü, http://www.tskb.com.tr/i/content/486_1_mehmet-kanoglu-enerji-verimliligi-ornek-projeleri.pdf, (24.04.2019).
[9] Bilgiç M. (2004). Endüstri kazan dairelerinde enerjinin etkin kullanılması için; yakttan baca gazına kadar dikkate alınması gereken hususlar, Türk Tesisat Mühendisleri Derneği Dergisi, Dergi Eki 31, 8.
[10] Kaya, D. & Güngör, C. (2002). Sanayide Enerji Tasarruf Potansiyeli-II. Mühendis Makina, 515.
[11] Uylukçuoğlu, Ö. E. (2009). Otomotiv sanayinde enerji verimliliği ve enerji tasarruf olanaklarının belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi, Enerji Enstitüsü, İstanbul.
[12] Elektrik İsleri Etüt İdaresi (EİEİ). (1997). Sanayide Enerji Yönetimi Esaslar, Cilt III. EİEİ Yayınları, Ankara.
[13] Çanka Kılıç, F. (2017). Endüstriyel kazanlarda enerji verimliliği ve emisyon azalımı fırsatları. Gazi Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 5(2), 147-158.
[14] İlbaş, M. & Yılmaz, İ. (2002). Farklı ısıl güçlerdeki kazanlarda yanma ve emisyon davranışının araştırılması. Erciyes Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 18(1-2), 18-27.
[15] DÇD Baltur. (2010). Yeni Teknolojiler Eğitim Kitabı 4. https://www.dcdbaltur.com.tr/madmin/lib/images/dosyalar/603-servis-egitim-dokumani.pdf.
[16] ASQ. (2019). Relations Diagram, https://asq.org/quality-resources/relations-diagram, (01.09.2019).
[17] Anagün, A.S. & Soy, E. (1999). Toplam Verimli Bakıma Geçişte İlişki Diyagramının Kullanımı, IV. Ulusal Ekonometri ve İstatistik Sempozyumu, 14-16 Mayıs, 435-447.
[18] Tekin M. & Arslandere, M. (2017). Üretimde hata önleme aracı olarak poka-yoke sistemi ve bir uygulama örneği, Kesit Akademi Dergisi, 11, 339-350.
[19] Bay, M. & Çiçek, E. (2007). Tam zamaninda üretim sistemlerinde hata önleyiciler: Poka-Yokeler, Selçuk Üniversitesi Karaman İ.İ.B.F. Dergisi, Yerel Ekonomiler Özel Sayısı, 53-62.
[20] Yalçın, K. (2007). LAMTEC Karbonmonoksit denetimli oksijen (CO/02) trimli yakma yönetim sistemi, http://www.lamtecturkey.com/wp-content/uploads/2014/09/Lamtec-BMS-O2CO.rev0-.pdf, (19.06.2019).
[21] Çarkacı, E. (2014). EÜAŞ ambarlı fuel oil ve doğalgaz kombine çevrim santralinde kalite yönetim sisteminin uygulaması ve enerji verimliliği üzerine etkisinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi, Enerji Enstitüsü, İstanbul.