Peter L. Berger'in yabancılaşma anlayışı: Diyalektik bilincin kaybı

Bu makale Peter L. Bergerin yabancılaşma anlayışına odaklanmaktadır. Bergerin yabancılaşma anlayışı, onun temel sosyolojik yaklaşımı olan fenomenolojik sosyolojiyle yakından ilgilidir. Bu bakımdan yabancılaşmaya dair görüşleri bu konuyla ilgilenmiş olan birçok sosyologunkinden farklı bir niteliğe sahiptir. Bergere göre yabancılaşma, insanın toplumsallığında verilidir, yani antropolojik açıdan kaçınılmazdır. Bir başka deyişle yabancılaşma, birey ile onun dünyası arasındaki diyalektik ilişkinin bilinçte kaybolduğu bir süreçtir. Çünkü birey, sosyal gerçekliğin kendisi tarafından ortaklaşaüretilmesi ve sürdürülmesi gerektiğini unutur. Dolayısıyla yabancılaşan bilinç diyalektik olmayan bir bilinçtir. Berger, insan ile sosyokültürel dünya arasındaki doğru ilişkinin bilinçte altüst olduğunu ve aktörün sırf kendisine etki edilen bir nesne haline geldiğini, üretenin ise sadece bir ürün olarak algılandığını vurgular. Ona göre yabancılaşmadan kurtulmanın yolu yabancılaşmaya yol açan sosyokültürel dünyanın doğal bir olgu olmaktan çıkarılarak onun, insanın kendi aktivitesinin ürünü olduğunu hatırlamak suretiyle yeniden uyumu sağlamaktır.

Peter L. Bergers understanding of alienation: Loss of dialectical consciousness

This study is focused on the understanding of alienation in Peter L. Berger. It should be noted that Bergers view on alienation is highly connected with his phenomenological sociology. In this respect, his ideas regarding alienation are generally different from the other sociologists, who deal with the same subject. According to Berger, alienation is given in the socialization process of the individuals, so it is anthropologically obligatory. In other words, alienation is a process in which the dialectical relationship among individual and his world is lost in the minds. In a sense, people could forget that the world mentioned above are cooperatively produced and maintained. In this respect, an alienated consciousness is a consciousness, which is not dialectical. Finally, Berger emphasizes that the true relationship among human and world is disordered on the mind and while the procreator is recognized as only a product, actor becomes a subject that is just affected externally. For Berger, the only way to avoid from alienation is to recognize the socio-cultural world as a consequence of humans own activity and so providing the cohesiveness instead of understanding socio-cultural world as natural facts.

PDF

___

Berger, P. L. & Berger, B. & Kellner, H. (2000). Modernleşme ve Bilinç (çev. C. Cerit). İstanbul: Pınar Yayınları.

Berger, P. L. & Luckmann, T. (1995). Modernity, Pluralism and the Crisis of Meaning. Gütersloh: Bertelsmann Foundation Publishers.

Berger, P. L. & Luckmann, T. (2008) Gerçekliğin Sosyal İnşası: Bir Bilgi Sosyolojisi İncelemesi (çev. V. S. Öğütle). İstanbul: Paradigma Yayınları.

Berger, P. L. & Pullberg, S. (1965). Reification and the Sociological Critique of Consciousness. History and Theory, 4 (2), 196-211.

Berger, P. L. (2011). Kutsal Şemsiye: Dinin Sosyolojik Teorisinin Ana Unsurları (çev. A. Coşkun). İstanbul: Rağbet Yayınları.

Coşkun, A. (2011). Peter Ludwig Bergerin Din Sosyolojisindeki Yeri ve Önemi. Kutsal Şemsiye (çev. A. Coşkun). İstanbul: Rağbet Yayınları, 7-45.

Durkheim, E. (2013). İntihar (çev. Z. İlkgelen). İstanbul: Pozitif Yayınları.

Marcuse, H. (1997). Tek Boyutlu İnsan (çev. A. Yardımlı). İstanbul: İdea Yayınevi.

Marx, K. (2011). 1844 El Yazmaları: Ekonomi Politik ve Felsefe (çev. K. Somer). Ankara: Sol Yayınları.

Mills, C. W. (2007). Toplumbilimsel Düşün (çev. Ü. Oskay). İstanbul: Der Yayınları.

Pappenheim, F. (2002). Modern İnsanın Yabancılaşması: Marxa ve Tönniesye Dayalı Bir Yorum (çev. S. Ak). Ankara: Phoenix Yayınevi.

Polama, M. M. (1993). Çağdaş Sosyoloji Kuramları (çev. H. Erbaş). Ankara: Gündo- ğan Yayınları.

Ritzer, G. (2000). Büyüsü Bozulmuş Dünyayı Büyülemek (çev. Ş. S. Kaya). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.

Seeman, M. (1959). On the Meaning of Alienation. American Sociological Review, 24 (6), 783-791.

Simmel, G. (2012). Modern Kültürde Çatışma (çev. T. Bora & N. Kalaycı & E. Gen). İstanbul: İletişim Yayınları.

Slattery, M. (2014). Sosyolojide Temel Fikirler (çev. Ö. Balkız & al). Bursa Sentez Yayıncılık.

Swingewood, A. (2010). Sosyolojik Düşüncenin Kısa Tarihi (çev. O. Akınhay). İstanbul: Agora Yayınları.