John Locke’da Mülkiyet Hakkının Sınırları: Doğal Hukuk Temelinde Bir Değerlendirme
Doğal hukuk, bir eylemin, akıllı ve toplumsal doğaya uygunluğu ya da aykırılığı bakımından, moral yönden gerekli olup olmadığını gösteren doğru aklın birtakım ilkeleridir. Locke’un toplum anlayışı doğa yasası ve doğa durumu temeli üzerine kurgulanmıştır. Ona göre, insanlar uygar toplumu oluşturmazdan önce hiçbir otoritenin bulunmadığı bir doğa durumunda yaşamaktaydılar. Doğa durumunda, yeryüzü tüm insanların ortak malı ve ortak kullanımına verilmiştir. Locke, doğa durumunda ortak olan mülkiyetin, insanların emeğini katarak özel mülk edinmelerinin bir doğal hak olduğunu düşünür. Ancak Locke, mülk edinmeyi yiyeceklerin çürümesi, diğer insanlara yetecek miktarın bırakılması ve kişinin kendi emeği olması koşullarıyla sınırlar. Mülkiyet üzerindeki sınırlamalar, insanların parayı kullanmaya başlamasıyla etkisizleşmiştir.
Anahtar Kelimeler:
Mülkiyet, doğal hukuk, hak, doğa durumu, eşitlik.
The Limits of Property Rights in John Locke: An Evaluation Based on Natural Law
Natural law is a set of principles that indicates whether an action is required according to morale in terms of compliance or violation to the intelligent and social nature. Locke's conception of society has been constructed on the basis of status of nature and the laws of nature. According to him, before the people creating a civilized society where there is no authority in the event of a natural lived. According to him, the people, before creating a civilized society, lived in the event of a nature where there was no authority. In the state of nature, the earth is the common property of all people and given to the common usage of all people. Lock thinks that, in the state of nature property which is common, it is a natural right of people to have private property by putting their labour. However Locke limits property acquisition in conditions of the decay of food, leaving a sufficient amount to the other people and to be one’s own labour. Restrictions on property are inactivated by people starting to use money.
Keywords:
Property, natural law, right, state of nature, equality.,
___
- Ağaoğulları, M. A. & Zabcı, F. Ç. & Ergün, R. (2009). Kral-Devletten Ulus- Devlete. Ankara: İmge Kitabevi.
- Bakırcı, F. (2004). John Locke’ta Mülkiyet Anlayışı. Ankara: Babil Yayıncılık.
- Erdoğan, M. (2006). Aydınlanma Modernlik ve Liberalizm. Ankara: Orion Yayınevi.
- Friedman, M. (2011). Kapitalizm ve Özgürlük (çev. D. Erberk & N. Himmetoğlu). İstanbul: Plato Film Yayınları.
- Grotius, H. (1967). Savaş ve Barış Hukuku (çev. S. L. Meray). Ankara: Ankara Üniversitesi Basımevi.
- Hobbes, T. (2010). Leviathan (çev. S. Lim). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
- Kranz, W. (1994). Antik Felsefe (çev: Suad Y. Baydur). İstanbul: Sosyal Yayınlar.
- Locke, J. (1999). Tabiat Kanunu Üzerine Denemeler. (çev. İ. Çetin). İstanbul: Paradigma Yayınları.
- Locke, J. (2002). Sivil Toplumda Devlet-Uygar Yönetim Üzerine İkinci İnceleme (çev. S. Taşçı & H. Akman). İstanbul: Metropol Yayınları.
- Locke, J. (2004). İnsan Anlığı Üzerine Bir Deneme (çev. V. Hacıkadiroğlu). İstanbul: Kabalcı Yayınevi.
- Locke, J. (2005). Hoşgörü Üstüne Bir Mektup (çev. M. Yürüşen). Ankara: Liberte Yayınları.
- Locke, J. (2007). Hükümet Üzerine Birinci İnceleme (çev. F. Bakırcı). Ankara: Kırlangıç Yayınevi.
- Machiavelli, N. (2010). Hükümdar (çev. N. Adabağ). İstanbul: Türkiye İş Bankası
- Kültür Yayınları. Mill, J. S. (2009). Hürriyet Üstüne (çev. M. O. Dostel). Ankara: Liberte Yayınları.
- Quinton, A. (1981). Karl Popper, Özler Olmadan Siyaset (çev. T. Eryılmaz). İstanbul: Remzi Kitabevi Yayınları.
- Rousseau, J.-J. (2010a). İnsanlar Arasındaki Eşitsizliğin Kaynağı (çev. R. N. İleri). Ankara: Say Yayınları.
- Rousseau, J.-J. (2010b). Toplum Sözleşmesi (çev. V. Günyol). İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
- Sabine, G. (1969). Siyasal Düşünceler Tarihi (çev. Alp Öktem). Ankara: Sevinç Mat113 baası.
- Scruton, R. (2007). The Palgrave Macmillan Dictionary of Political Thought. New York: Palgrave Macmillan Press.
- Strauss, L. (2011). Doğal Hak ve Tarih (çev. M. Erşen & P. Onur). Ankara: Say Yayınları.
- Şenel, A. (2008). Siyasal Düşünceler Tarihi. Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları.
- Timuçin, A. (2006). John Locke’un Siyaset Anlayışı. İstanbul: Bulut Yayınları.
- Torun, Y. (2005). Hugo Grotius’un Hukuk ve Siyaset Felsefesi. İstanbul: Kaknüs Yayınları. Öz: Doğal hukuk, bir eylemin, akıllı ve toplumsal doğaya uygunluğu ya da aykırılığı bakımından, moral yönden gerekli olup olmadığını gösteren doğru aklın birtakım ilkeleridir. Locke’un toplum anlayışı doğa yasası ve doğa durumu temeli üzerine kurgulanmıştır. Ona göre, insanlar uygar toplumu oluşturmazdan önce hiçbir otoritenin bulunmadığı bir doğa durumunda yaşamaktaydılar. Doğa durumunda, yeryüzü tüm insanların ortak malı ve ortak kullanımına verilmiştir. Locke, doğa durumunda ortak olan mülkiyetin, insanların emeğini katarak özel mülk edinmelerinin bir doğal hak olduğunu düşünür. Ancak Locke, mülk edinmeyi yiyeceklerin çürümesi, diğer insanlara yetecek miktarın bırakılması ve kişinin kendi emeği olması koşullarıyla sınırlar. Mülkiyet üzerindeki sınırlamalar, insanların parayı kullanmaya başlamasıyla etkisizleşmiştir. Anahtar Kelimeler: Mülkiyet, doğal hukuk, hak, doğa durumu, eşitlik.
- ISSN: 1303-8303
- Başlangıç: 2011
- Yayıncı: Mustafa Çevik
Sayıdaki Diğer Makaleler
Kategoriler Kitabı’nın Meşşâî Mantıktaki Mertebesi Üzerine Tartışmalar
Felix Olusanjo OLATUNJİ, & Philip Ogo UJOMU
Gündelik Dil Felsefesi ve Austin’in Söz Edimleri Kuramı
A. Coomaraswamy & R. Guenon & S. Dasgupta, "Doğu Bilgeliği"
John Locke’da Mülkiyet Hakkının Sınırları: Doğal Hukuk Temelinde Bir Değerlendirme