Eskiçağ'da cihan devleti mesabesinde olan Roma İmparatorluğu'nun yıkılışındaki başlıca âmillerden birini eyaletlerin, imparatorluk içinde işgal ettiği siyasi, askeri ve iktisadi mevkiin teşkil etmiş olması, Roma tarihinin en alâka çekici bir tarafıdır. Bizzat Romalılar tarafından girişilen hareketlerin ve güdülen politikanın bir eseri olarak eyaletlerin imparatorluk içinde mühim rol oynayabilmeleri ise, ayrıca dikkate değer bir noktadır.