Osmanlı - Prusya Münasebetleri Hakkında

Birinci makalemde ( Belleten sayı 37 sayfa 133) Osmanlı'lar ile Prusyall'Iar arasındaki münasebetlerin nasıl kurulduğunu, ne şekilde geliştiğini ve en hararetli anlarının hangi tarihe rastladığını belirtmeye çalışmış, bilhassa Mustafa III. ile Koca Ragıp paşanın, Osmanlı - Prusya münasebetlerinin kurulması yolunda ne şekilde gayret harcadıklarına işaret etmiştim. 1758 tarihinden 1761 yılı ortalarına kadar süren bu hararetli ve ciddi müzakerelerin sonunda türlü sebepler yüzünden ancak bir ticaret antlaşmasının yapılabildiğini, fakat ittifak maddesinden büsbütün vazgeçilmemiş bulunduğunu da ayrıca kaydetmiştim. Ancak Friedrich, umduğu sonuca henüz varamamış bulunduğu için bu antlaşmayı pek karlı saymıyordu. O, hemen Osmanlı'ları n fili yardımını görmek istediğinde idi. Bunun için antlaşmanın imzalanışından dolayı kendisini tebrik eyleyen Marquis d'Argens'a: antlaşmanın bana herhangi bir şey sağlayacağına inanmayınız diyordu Buna rağmen attığı adımları n boş olmadığını takdir etmiş ve elçisi Rexin'e, ittifak antlaşmasının elde edilmesi için gereken her çareye başvurmasını emretmişti