Hürrem ve Mihrümah Sultanların Polonya Kıralı II. Zigsmund'a Yazdıkları Mektuplar

1976 - 1978 yıllarında Varşova'da Elçi - Müsteşar olarak görev yaptığım sıralarda Polonya kitaplıklarında Osmanlı - Türk tarihini ilgilendiren belgeler üzerinde araştırmalar yaparken başkentin AGAD (Archivum Glowne AKT Dawnych - Eski belgeler ana arşivi) isimli kuruluşunda, Osmanlı padişahları ile devlet adamlarının Polonya krallarına yolladıkları ferman ve nameler arasında, Kanuni Sultan Süleyman'ın nikahlı eşi Hürrem Sultan ile Kızı Mihrümah Sultan'ın Lehistan Hükümdarı Zigsmund August'a yazdıkları ikişer mektubun orijinallerinin mevcut olduğunu müşahade ettim. Onaltıncı yüzyılda bir Osmanlı İmparatorunun zevcesinin yabancı bir kralla muhaberede bulunmasının önemini ve Hürrem Sultan'ın Osmanlı Hanedanının taht ananelerini değiştirebilecek ve dolayısiyle Cihan İmparatorluğunun kaderi üzerinde tesirli rol oynayacak ölçüde kocası üzerinde etkili olmasını gözönünde bulundurarak bu mektupların orijinallerinden çekilmiş fotokopilerini Türk kamuoyunun bilgisine sunmakta büyük fayda mülahaze ettim. Bu çalışma, bu arzunun bir mahsulüdür.

King John III of Poland and the Turkish Aspects of his Foreign Policy

King John III Sobieski is one of the best known and greastest Polish rulers. The great battle of Vienna in 1683, when united Polish and Austro - German armies under the command-in-chief of Sobieski crushed the Turkish army, brougth Poland and especially her king immortal fame. In historical consciousness of the Poles Sobieski is a national hero and at the same time conqueror of the Turks. But a question arises-was he always a foe of Turkey? Let us try to answer this question. He was like all Polish kings in 16-18th centuries especially after 1572, the year of the extinction of Jagiellonian dynasty, an elective monarch not a hereditary one. "This prince was descended of a noble and ancient family, the none of the most considerable nor richest in the kingdom" - wrote about his election the aulic physycian to him, Irishman Bernard O'Connor, the author of a very valuable and interesting book entitled "The History of Poland" published in London in 1698.