GLENDA ABRAMSON, Soldiers’ Tales: Two Palestinian Jewish Soldiers in the Ottoman Army during the First World War (London & Portland, OR: Vallentine Mitchell, 2013) 283 s. [Kitap Tanıtımı]

Öz Glenda Abramson’un çalışması Birinci Dünya Savaşı sırasında Osmanlı ordusunda askerlik hizmetlerini yapmış olan iki Filistinli Musevinin günlükleri hakkındadır. Bu Osmanlı Musevileri, Yehuda Amon ve Haim Nahmias’tır. Yehuda Amon, hem Filistin’de hem de Anadolu’da askerlik yapmıştır. Haim Nahmias ise sadece Anadolu’da bulunmuştur. Abramson, Amon ve Nahmias’ın günlüklerini İbraniceden İngilizceye tercüme etmiş ve kritik edisyon (edition critique) olarak yayınlamıştır. Abramson, iki günlükten yola çıkarak Birinci Dünya Savaşı’nın, Filistinli Musevileri nasıl etkilediğini anlamaya çalışmaktadır. Bu çalışma, savaş sırasında Osmanlı ordusunda görev yapan gayrimüslimlerin serüvenlerinin anlaşılması açısından da tarihçiye bir fikir vermektedir. Her iki günlükten anlaşılan Osmanlı ordusuna çok katı bir disiplin anlayışının hâkim olduğudur. Günlükleri kaleme alanların anlattıklarına göre hem Müslüman askerler hem de gayrimüslim erler, zaman zaman kötü muameleye maruz kalmışlardır. Burada dikkati çeken husus kötü muamele söz konusu olduğunda Müslim - gayrimüslim ayrımının olmayışıdır.

Anahtar Kelimeler:

Birinci Dünya Savaşı, Osmanlı Ordusu, Askerlik Hizmeti

PDF

___

Abdüvehhâb bin Yûsuf ibn-i Ahmed el-Mârdânî, Kitâbu’l-Müntehab fî’t-Tıb (823-1420), İnceleme-Metin-Dizin-Sadeleştirme-Tıpkıbasım, hazırlayan: Ali Haydar Bayat, Merkezefendi Geleneksel Tıp Derneği, Mart Matbaacılık Sanatları, İstanbul 2005.
Acıduman, Ahmet - Belen, Deniz, “The earliest document regarding the history of cranioplasty from the Ottoman Era,” Surgical Neurology LXVIII/3 (2007), ss. 349-353.
Acıduman, Ahmet - Arda, Berna, “Alâ’im-i Cerrâhîn ve Kitâb-ı Hulâsa-i Tıbb üzerine bazı çalışmalar ve bulgular: İstanbul Üniversitesi TY 7147 ve Fatih 3550 [Recent studies and findings on Alâ’im-i Cerrâhîn and Kitâb-i Hulâsa-i Tıbb: İstanbul Üniversitesi TY 7147 and Fatih 3550],” İçinde: Demirhan Erdemir A, Öncel Ö, Küçükdağ Y, Okka B ve Erer S (eds.). 1. Uluslararası Türk Tıp Tarihi Kongresi, 10. Ulusal Türk Tıp Tarihi Kongresi Bildiri Kitabı [1st International Congress on the Turkish History of Medicine, 10th National Congress on the Turkish History of Medicine Proceedings Book]. Konya, 20-24 Mayıs 2008 [20-24 May 2008]; Cilt 2 [Vol.2], ss. 1406-1419.
Adıvar, A. Adnan, Osmanlı Türklerinde İlim, Remzi Kitabevi, İstanbul 2000.
Bayram, Mikail, “Anadolu’da telif edilen ilk Türkçe eser meselesi,” Selçuk Üniversitesi Selçuklu Araştırmaları Merkezi, V. Millî Selçuklu Kültür ve Medeniyeti Semineri Bildirileri (25-26 Nisan 1995). Selçuklu Araştırmaları Merkezi Yayınları, Selçuk Üniversitesi Basımevi, Konya 1996, ss. 95-100.
Beksan, Fuat Kamil, “Avrupada frengi tarihini alakadar eden Türkçe bir vesika,” Türk Tıb Tarihi Arkivi III/10 (1938) 49-51.
Cerrâh İbrâhîm, Alâ’im-i Cerrâhîn, Hekimoğlu Ali Paşa Koleksiyonu, No: 568, İstanbul Süleymaniye Yazma Eserler Kütüphanesi, 911 H./1505.
Kâtib Çelebi, Keşf-el-Zunun, Birinci cilt, Maarif Matbaası, [Bas. yer yok] 1941.
Kâtip Çelebi, Keşfü’z-Zunûn An Esâmi’l-Kütübi ve’l-Fünûn, 2. Cilt, Arapçadan tercüme eden Rüştü Balcı, Tarih Vakfı Yurt Yayınları, İstanbul 2007.
Koman, Mahmud Mes’ud, “Tuhfe-i Mübârizî (Lübab-ün Nuhab tercümesi),” İstanbul Tıp Fakültesi Mecmuası, XVIII/3 (1955), ss. 689-719.
Koman, Mahmud Mes’ud, Abdülkahir, Müntehab, Çelebi Sultan Mehmed’e İthaf Olunan Türkçe Tıp Kitabı, İstanbul Üniversitesi Tıb Tarihi Enstitüsü, Kemal Matbaası, İstanbul 1949.
Kumbaracılar, Sedat, “Beşbuçuk asır önce yazılmış iki önemli tıb kitabı,” Dirim, XXIV/10 (1949), ss. 250-257.
Majno, Guido, The Healing Hand, Man and Wound in the Ancient World, Harvard University Press 1991.
Süveren, Kenan-Uzel, İlter, “İlk Türkçe yazmalarına genel bir bakış,” Tıp Tarihi Araştırmaları, II (1988), ss. 126-142.
Şeşen, Ramazan, “On beşinci üzyılda Türkçeye tercümeler,” XI. Türk Tarih Kongresi, Ankara: 5-9 Eylül 1990, Kongreye Sunulan Bildiriler, III. Cilt. Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Türk Tarih Kurumu Yayınları-Türk Tarih Kurumu Basımevi, Ankara 1994, ss. 899-919.
Tekindağ, M.C. Şehabeddin, “İzzet Koyunoğlu Kütüphânesinde bulunan Türkçe yazmalar üzerinde çalışmalar I,” Türkiyat Mecmuası, XVI (1971), ss. 133-162.
Türk Ansiklopedisi, “Cerrahname,” Cilt X, Milli Eğitim Basımevi, Ankara 1960.
Ünver, A. Süheyl, Selçuk Tababeti XI-XIV üncü Asırlar, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara 1940.
Ünver, A. Süheyl, “Abdülvahâb’ın Çelebi Sultan Mehmed’e Müntahabı,” İstanbul Tıp Fakültesi Mecmuası XIII/2 (1950), ss. 105-116.
Yıldırım, Nuran, “Alâ’im-i Cerrâhîn üzerine bazı yeni bilgiler,” I. Uluslar arası Türk-İslam-Bilim ve Teknoloji Tarihi Kongresi 14-18 Eylül 1981 [I. International Congress on the History of Turkish-Islamic Science and Technology 14-18 September 1981], Tıp-Diş Hekimliği-Eczacılık Tarihi [History of Medicine-Pharmacy-Dental Medicine], Bildiriler, Cilt II [Proceedings, Volume II], İ.T.Ü. Mimarlık Fakültesi Baskı Atölyesi, İstanbul 1981, ss. 169-181.
Yıldırım, Nuran, “Alâim-i Cerrâhîn’in bilinmeyen bir özeti: Fi nebzeti’n min el-cerrâhîn,” Tıp Tarihi Araştırmaları I (1986), ss. 100-104.
Yıldırım, Nuran, “Alâ’im-i Cerrâhîn’de (1505) Frengi,” İstanbul Tıp Fakültesi Mecmuası LIV/2 (1991), ss. 353-360.
Yıldırım, Nuran, “İbrâhim b. Abdullah, Alâim-i Cerrâhîn adlı Türkçe eseriyle tanınan Osmanlı cerrahı,” Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi, Cilt XXI, Türkiye Diyanet Vakfı, İstanbul 2000, ss. 284-285.