OSMANLI’DA YABANCI DİL ÖĞRETİMİ VE ROBERT KOLEJİ ÖRNEĞİ

Türkiye’de yabancı dil öğretiminin geçirdiği tarihi sürecin daha iyi anlaşılması yabancı dil öğretim uygulamalarının geliştirilmesi açısından önemlidir. Ayrıca Türk eğitim tarihinin daha iyi anlaşılması, gelecekteki eğitim-öğretim planlamalarının yapılmasını kolaylaştıracak ve bu planlamaları hatalardan uzak kılacaktır. 1863 yılında Amerikalılar tarafından Osmanlı topraklarında açılan ve Türkiye Cumhuriyeti’nde de eğitim-öğretim faaliyetlerine devam eden Robert Kolej’in uyguladığı yabancı dil öğretim yöntemlerini anlayabilmek için kolejin eğitime devam ettiği dönemin yabancı dil çalışmalarının incelenmesi gerekmektedir. Dolayısıyla bu çalışma Osmanlı Dönemi yabancı dil öğretimi ile ilgili yapılan uygulamalar, devlet yöneticilerinin yabancı dil ve öğretimine ilişkin düşünceleri ve yabancı dil öğretimi ile ilgili ihtiyaçlar neticesinde belirlenmiştir. Bu çalışmada yabancı dil öğretimi konusu, Osmanlı düşünce dünyasında önemli yere sahip olan Tanzimat’ın ilanının öncesi ve sonrası olarak iki dönem şeklinde incelenmiştir. Ayrıca çalışmada, Milli Mücadele Dönemi’ndeki ve Cumhuriyet’in ilk yıllarındaki durum da genel hatları ile değerlendirilmiştir. Robert Kolej ile ilgili yapılmış olan birçok çalışmanın Yabancı Okullar başlığı altında, kolejin misyonerlik faaliyetleri üzerine olduğu görülmüştür. Fakat bu çalışma böyle bir gerçekliği kabul etmekle beraber Robert Kolejinin yabancı dil öğretimi noktasındaki çalışmalarının Kolejin ilk kuruluş döneminden itibaren nasıl şekillendiği üzerine yapılmıştır. Ayrıca, Kolejde uygulanan yabancı dil öğretim yöntemlerinin; Kolej kurucu, yönetici ve öğretim elemanlarının yabancı dil öğretimine verdikleri önem ve benimsedikleri prensiplerin yabancı dil öğretimine olan etkileri incelenmiştir.

FOREIGN LANGUAGE TEACHING IN THE OTTOMAN EMPIRE AND ROBERT COLLEGE SAMPLE

Having a better understanding of the historic process of foreign language teaching in Turkey is important for developing foreign language teaching practices. Furthermore, having a better understanding of Turkish education history will simplify future teaching planning and eliminate mistakes. Robert College was opened by Americans in Ottoman land in 1863 and it continues teaching to this day in the Republic of Turkey. In order to understand the foreign language teaching methods employed by Robert College, it is necessary to review the foreign language practices of the college. Hence, this study has been based on the practices related to Ottoman Era foreign language education, thoughts of state officials related to foreign language and its education as well as the needs related to foreign language teaching. With the purpose of having a better understanding of the progress and needs related to foreign language teaching in Ottoman State, the study has been focused on two different eras: before and after the Tanzimat reform era, which had an important place in Ottoman world of thought. Furthermore, the National Independence War and the early years of the Republic have also been reviewed in general terms. Most of the studies related to Robert College are about the Foreign Schools and they focus on the missionary activities of the college. However, despite acknowledging this fact, the current study is on how the foreign language teaching methods of Robert College have been progressed over the years. Further to the foreign language teaching methods of the college, the importance and adopted principles of the founders, lecturers and directors of the college have been reviewed to see the impact on the foreign language teaching of the college.

PDF

___

Acun Fatma, Gürtunca Evrim Şencan (2016), “Osmanlı’dan Cumhuriyet’e Robert Kolej’de Eğitim”, Tarih İncelemeleri Dergisi, 31/1, 1-34.
Adıvar Halide Edip (2014), Türkiye’de Şark-Garp ve Amerikan Tesirleri, [Elektronik Sürüm], Can Yayınları, İstanbul.
Ahmet Cevdet Paşa (1302), Tarih-i Cevdet I, İstanbul.
Aksu Ayşe (2007), Robert Kolej’in İzinde Türkiye’de Amerikan Misyonerliğinin Eğitim Stratejisi, Dergâh Yayınları, İstanbul.
Akşin Sina (2007), Kısa Türkiye Tarihi [Elektronik Sürüm], Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul.
Akyüz Yahya (2012), Türk Eğitim Tarihi M.Ö. 1000 - M.S. 2012, Pegem Akademi Yayınları, 23. Baskı, Ankara.
Arığ Ayten Sezer (2014), Atatürk Döneminde Yabancı Okullar (1923-1938), Türk Tarih Kurumu Yayınları, 2. Baskı, Ankara.
Aşkın Deniz (2017), “Osmanlı Devleti’nin Son Dönemlerinde Medrese Eğitim Sistemi ve Türkiye Cumhuriyeti’nin İlk Yıllarında Eğitimin Konjonktürel Boyutu”, İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, Cilt 6, Sayı 2, İstanbul, 2017, 977-995.
Ay Mehtap (2007), Paris Mekteb-i Osmanisi ’nin Kuruluş, Amaç ve İşlevi, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi) Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yakınçağ Tarihi Anabilim Dalı, Ankara, 2007.
Aydın Mithat (2006). Amerikan Protestan Misyonerlerinin Ermeniler Arasındaki Faaliyetleri ve Bunun Osmanlı-Amerikan İlişkilerine Etkisi. Osmanlı Tarihi Araştırma ve Uygulama Merkezi Dergisi, Cilt 19, Sayı 19, 79-122.
Aydın Mithat (2008), Bulgarlar ve Ermeniler Arasında Amerikan Misyonerleri, Yeditepe Yayınevi, 2008.
Baker James (1877), Turkey.
Balcı Sezai (2013), Babıâli Tercüme Odası, Libra Yayıncılık, İstanbul.
Bilim Cahit (1990), “Tercüme Odası”, OTAM Dergisi, Ankara Üniversitesi Osmanlı Tarihi Araştırma ve Uygulama Merkezi, Yıl 1, Sayı 1 Ankara.
Cumhurbaşkanlığı Osmanlı Arşivi [BOA], HR. TO, Dosya 438, Gömlek 49, Belge 1.
Cumhurbaşkanlığı Osmanlı Arşivi [BOA], İ. MMS, Dosya 36, Gömlek 1488, Belge 5.
Cumhurbaşkanlığı Osmanlı Arşivi [BOA], ŞD, Dosya 2792, Gömlek 15, Belge 12.
CU-RBML, Columbia University, Rare Books and Manuscript Library, Robert College Records, Kutu 1, Dosya 8-9, Belge No 2.
CU-RBML, Columbia University, Rare Books and Manuscript Library, Robert College Records, Kutu 32, Dosya 22, Belge No 2.
Doğan İsmail (2010), Türk Eğitim Tarihinin Ana Evreleri, Nobel Yayınları, Ankara.
Doğan Recai (1997), “Osmanlı Eğitim Kurumları ve Eğitimde İlk Yenileşme Hareketlerinin Batılılaşma Açısından Tahlili”, Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, Cilt 37, Sayı 1, 407-442.
Dueñas Maria (2004), “The Whats, Whys, Hows and Whos of Content-Based Instruction in Second/Foreign Language Education”, International Journal of English Studies, Cilt 4, Sayı 1, 73-96.
Dupuy Beatrice C., (2000), “Content-Based Instruction: Can it Help Ease the Transition from Beginning to Advanced Foreign Language Classes?”, Foreign Language Annals, Cilt 33, Sayı 2, 205-223.
Düstur (1931), 3. Tertip, C. 5, Necmi İstiklal Matbaası, İstanbul.
Engin Emel, (2007), Galatasaray Lisesi (1923 - 1950 Dönemi), (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi) Marmara Üniversitesi, Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü, Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi Anabilim Dalı, İstanbul.
Ergin Osman Nuri (1977), Türkiye Maarif Tarihi, Cilt 4, İstanbul.
Esenkal Ebru, (2007), Yabancı Ülkeler Tarafından Osmanlı Coğrafyasında Açılan Yabancı Okullar, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Tarih Anabilim Dalı Yakınçağ Tarihi Bilim Dalı, Edirne.
Fincancı May N. (2001), The Story of Robert College Old and New, Revised Edition, İstanbul.
Findley Carter V. (1980), Bureaucratic Reform in the Ottoman Empire The Sublime Porte 1789-1922, Princeton University Press, Princeton.
Freely John (2000), A History of Robert College, Yapı Kredi, İstanbul.
Freely John (2013), A Bridge of Culture: Robert College-Boğaziçi University, How an American College Became A Turkish University, Boğaziçi Üniversitesi Yayınları, 4. Basım, İstanbul.
Gates Caleb Frank (1932), An Appreciation, Tsitouris Brothers, İstanbul.
Gates Caleb Frank (1940), Not To Me Only, Princeton University Press, Princeton.
Greenwood Keith M. (2003), Robert College: The American Founders, Boğaziçi University Press, İstanbul.
Guckert, John Cecil (1968), The Adaptation of Robert College to Its Turkish Environment, 1900-1927 (Yayımlanmamış Doktora Tezi) The Ohio State University.
Hamlin Cyrus (1893), My Life and Times, The Pilgrim Press, Boston.
Hamlin Cyrus (2015), Türkler Arasında Türkiye’deki Misyonerlik Faaliyetleri ve Robert Koleji, (Çev. Arzu Taşcan), Kahverengi Kitap Yayınları, İstanbul.
Hamlin Cyrus (2017), Robert Kolej Uğrunda Bir Ömür, (Çev. Ayşe Aksu), Dergâh Yayınları, 2. Baskı, İstanbul.
Haydaroğlu İlknur Polat (1993), Osmanlı İmparatorluğu’nda Yabancı Okullar, Ankara.
İnalcık Halil, Seyitdanlıoğlu Mehmet, (2006), Tanzimat / Değişim Sürecinde Osmanlı İmparatorluğu, Phoenix Yayınevi, Ankara.
Johnson Keith (2009), “Foreign Language Syllabus Design”, Karlfried Knapp & Barbara Seidlhofer with Henry Widdowson (Ed.), Handbook of Foreign Language Communication and Learning, Berlin, 309-340.
Karal Enver Ziya (1988), Osmanlı Tarihi 5. Cilt Nizam-ı Cedid ve Tanzimat Devirleri (1789-1856), Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara.
Kayadibi Fahri (2003), “Fatih Sultan Mehmet Döneminde Eğitim ve Bilim”, İstanbul Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, Sayı 8, 1-18.
Keklik Ebubekir (2009), Osmanlı Devleti’nde Sultan Abdülaziz Devri Anadolu Islahatları, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi )Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Tarih Anabilim Dalı, Ankara.
Keklik Ebubekir (2018), II. Meşrutiyet Döneminde Osmanlı Eğitimi: Problemler, Tartışmalar, Teklifler (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Tarih Anabilim Dalı, Ankara.
Kılıç Sezen (2005), “Cumhuriyet Döneminde Yabancı Okullar (1923-1938)”, Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, Cilt 21, Sayı 61, 259-280.
Kırpık Cevdet (2016), Osmanlı’da Şehzade Eğitimi, Ötüken Yayınları, İstanbul.
Kocamanoğlu Emine (2003), Yabancı Okullarda Din Eğitimi Robert Kolej Mekteb-i Sultani (Galatasaray Lisesi) Örneği, (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İlahiyat Anabilim Dalı Felsefe ve Din Bilimleri Bilim Dalı, İstanbul.
Kodamanoğlu Nuri (1964), Türkiye’de Eğitim ( 1923-1960), 2. Basım, Ankara.
Küçük Cevdet (1988), “Abdülmecid” Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, 1988.
Lewis Bernard (2018), Modern Türkiye’nin Doğuşu, 10. Baskı, Arkadaş Yayınevi, Ankara.
Lightbown Patsy M., Spada Nina, (2006), How Languages Are Learned, Oxford University Press, Third Edition.
Matteosian H. (1904), Missions of the A.B.C.F.M. in Turkey, İstanbul.
Memiş Muhammet Raşit, Erdem Mehmet Dursun, (2013), “Yabancı Dil Öğretiminde Kullanılan Yöntemler, Kullanım Özellikleri ve Eleştiriler.” Turkish Studies International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, Volume 8/9, 297-318.
Nutuk, C. II, 1920-1927, (1970), 10. Basım, İstanbul.
Özkan Selim Hilmi (2010), “Osmanlı Devleti’nde Yabancı Dil Eğitimi”, Turkish Studies, Cilt 5, Sayı 3, 1783-1800.
Padmaja D. (2013), “The Historical Perspectives of Language Teaching - A Brief Study” International Journal of Innovative Technology and Research, Cilt 1, Sayı 1, 110-114.
Qing-Xue Liu, Jin-Fang Shı (2007), “An Analysis of Language Teaching Approaches and Methods - Effectiveness and Weakness”, US-China Education Review, Cilt: 4, Sayı: 1, 69-71.
RCA (1872), Statements In Regard To Robert College Constantinople, İstanbul.
RCA (1878) Report of the President of Robert College of Constantinople, New York.
RCA (1897) Report of the President of Robert College of Constantinople for the 34th Year 1896-1897, New York.
RCA (1915) Report of The President and Faculty of Robert College At Constantinople For The Fifty Second Year.
Richards Jack C., Rodgers Theodore S. (2001), Approaches and Methods in Language Teaching, Cambridge University Press, Second Edition, USA.
Sabev Orlin (2014), Sipirutus Roberti: Shaping New Minds and Robert College in Late Ottoman Society (1863-1923), Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi, İstanbul.
Sâlnâme-i Nezaret-i Hariciye (1301), Haz. Galitekin A. N. (2003), İşaret Yayınları, İstanbul.
Sarıhan Zeki (2019), 1921 Maarif Kongresi, Tarihçi Kitabevi, İstanbul.
Savaş Ali İbrahim (2001), “Genel Hatlarıyla Osmanlı Diplomasisi”, Osmanlı Ansiklopedisi, Cilt 1, İstanbul, 643-659.
Sevinç Necdet (1975), Ajan okulları, Dede Korkut Yayınları, İstanbul.
Stone Frank Andrew (2006), Academies for Anatolia: A Study of the Rationale, Program and Impact of the Educational Institutions Sponsored by the American Board in Turkey 1830-2005, Caddo Gap Press, California.
Strong William E. (1910), The Story of the American Board: An Account of the First Hundred Years of the American Board of Commissioners for Foreign Affairs, The Pilgrim Press, Boston.
Sungu İhsan (1943), “Galatasaray Lisesinin Kuruluşu”, Belleten, Cilt 8, Sayı 28, Ekim, 315-347.
Şişman Adnan (2006), XX. Yüzyıl Başlarında Osmanlı Devleti’nde Yabancı Devletlerin Kültürel ve Sosyal Müesseseleri, Atatürk Araştırma Merkezi, Ankara.
Tanır Engin Deniz (2015), “Lozan Barış Antlaşması Sonrasında Türk Basınında Fransız Okulları Sorunu (1923-1924)”, Ankara Üniversitesi Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü Atatürk Yolu Dergisi, Sayı 56, Ankara, 177-208.
TBMM 3. Açılış Yılı Konuşmaları (1922), Millet Meclisi Tutanak Dergisi, 1 Mart, D. 1, C. 18.
Tevetoğlu Fethi (1987), “Mustafa Kemal Paşa – General Harbord Görüşmesi Tanık ve Tercümanı: Prof. Hulûsi Y. Hüseyin (Pektaş)” Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, Cilt 4, Sayı 10, 197-207.
Tozlu Necmettin (1991), Kültür ve Tarihimizde Yabancı Okullar, Kozan Ofset, Ankara.
Tozlu Necmettin (1992), Osmanlıdan Günümüze Azınlık ve Yabancı Okulları, İstanbul.
Vahapoğlu Hidayet (2005), Osmanlı’dan Günümüze Azınlık ve Yabancı Okulları, M.E.B. Yayınları, İstanbul.
Washburn George (1909), Fifty Years in Constantinople and Recollections of Robert College, Houghton Mifflin Company, Boston.
Washburn George (2012), Fifty Years in Constantinople and Recollections of Robert College, Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi, 3. Basım, İstanbul.
Widdowson Henry G. (2001), Teaching Language as Communication, Oxford University Press, Twelfth Impression, Hong Kong.

ISSN: 2146-4456
Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
Başlangıç: 2011
Yayıncı: Pamukkale Üniversitesi Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Araştırma ve Uygulama Merkezi