Bal Arısı (Apis mellifera L.)’nın Polen Aktivitesi

Bu çalışma doğal florada, bal arıları için polen kaynağı olan çiçekli bitkileri belirlemek üzere Ordu İli Altınordu İlçesi Dedeli mevkiinde yürütülmüştür. İlkbahar döneminde bal arılarının uçuş aktivitelerine başladığı Mart, Nisan ve Mayıs aylarındaki çiçeklenme dönemlerinde 3 koloniye 07:00-15:00 saatleri arası polen tuzakları takılmıştır. Bu dönemde floradaki çiçeklerden referans preparatları hazırlanmıştır. Referans preparatlarla, kolonilerdeki tuzaklardan toplanan örnek polenlerin mikroskobik incelemesi yapılarak bal arılarının tercih ettiği bitki taksonları belirlenmiştir. Araştırma sahasında iki yıllık çalışma ile florada 54 familyaya ait 156 tür belirlenmiştir. Bal arılarının birinci yıl 24 familyaya ait 32 bitki taksonundan,  ikinci yıl ise 15 familya ve 17 bitki taksonundan polen aktivitesi gösterdiği tespit edilmiştir. Kolonilerin her iki yılda da Mart ayında sakarca (Ornithogalum sp.), Nisan ayında ceviz (Juglans regia L.), Mayıs ayında ise kara hurma (Diospyros lotus L.) bitkilerine ait polenleri sekonder (%16-45) düzeyde tercih ettikleri görülmüştür. Bu araştırmanın ortaya çıkardığı bulgularla daha önceki çalışmalardan, her floranın kendine özgü polenli bitki türlerinin olduğu, diğer yandan arılar tarafından polen tercih edilme düzeylerinin farklılık gösterdiği sonucu ortaya çıkmaktadır.
Anahtar Kelimeler:

Familya, Flora, Ordu, Takson

Pollen Activity of Honey Bee (Apis mellifera L.)

This study was conducted in order to determine the flowering plants having importance for pollen source in honey bees in the natural habitat of Ordu, Altınordu, Dedeli area.In the starting time of flight activity, in the flowering period of March, April and May, pollen traps were attached to 3 colonies between the time of 07:00-15:00. In this period, the reference preparations were prepared with pollens that were taken from flowers in the flora. Plant species of pollens collected from traps were determined with reference preparations via microscopic examination. 156 species belonging 54 families were determined with two-year study in the study area. It was determined that honey bees exhibited pollen activity from 24 plant taxa belonging to 24 families in the first year and 15 families and 17 plant taxa in the second year. Colonies prefered with secondary level (16-45%) the pollens of Ornithogalum sp. in March, Juglans regia L. in April, Diospyros lotus L. in May. The findings of this study reveal that pollen plant species of each flora are different from the previous studies and that pollen preference levels vary by bees.
Keywords:

Family, Flora, Ordu, Taxon,

___

  • Akyol, E., Yeninar, H., Şahinler, N., Yörük, A. 2007. Bal arısı (Apis mellifera L.) kolonilerinde polen tuzağı takmanın ve süresinin işçi arıların polen toplama aktiviteleri üzerine etkileri. V. Ulusal Zootekni Bilim Kongresi. 5-8 Eylül 2007,Van.
  • Anonim, 1979. Çerçeveli (Fenni) Arı Kovanları. Türk Standardları Enstitüsü, TS 3409, Ankara.
  • Anonim, 2005. Bal Arılarında Nosemosis’in Teşhisi. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, Koruma ve Kontrol Genel Müdürlüğü, P(11): 43-44.
  • Anonim, 2008. Türkiye’nin Çayır ve Mera Bitkileri. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Tarımsal Üretim ve Geliştirme Genel Müdürlüğü, Ankara, 468 s.
  • Anonim, 2013a. Türkiye Bitkileri Veri Servisi. TÜBİVES. http://turkherb.ibu.edu.tr- (Erişim Tarihi: 28.10.2013).
  • Anonim, 2013b. Ordu Valiliği Meteoroloji Müdürlüğü. Mart-Nisan-Mayıs Ayları Meteoroloji Verileri.
  • Anonim, 2014. Ordu Valiliği Meteoroloji Müdürlüğü. Mart-Nisan-Mayıs Ayları Meteoroloji Verileri.
  • Anonim, 2015. Ordu Valiliği Meteoroloji Müdürlüğü. Mart-Nisan-Mayıs Ayları Meteoroloji Verileri.
  • Baydar, H., Gürel, F. 1998. Antalya doğal florasında bal arısı (Apis mellifera)’ nın polen toplama aktivitesi, polen tercihi ve farklı polen tiplerinin morfolojik ve kalite özellikleri. Tr. J. of Agriculture and Forestry, 22(5): 475–482.
  • Davis, P.H., 1965-1985. Flora of Turkey and East Aegean Islands. Vol. 1-9, Edinburg University Press, Edinburg. UK.
  • Doğaroğlu, M., Doğaroğlu, O. K. 2012. Modern Arıcılık Teknikleri. Tekirdağ, 304 s.
  • Erdoğan, Y., Dodoloğlu, A. 2005. Bal arısı (Apis mellifera L.) kolonilerinin yaşamında polenin önemi. Uludağ Arıcılık Dergisi, 5(2): 79-84.
  • Genç, F., Dodoloğlu, A. 2011. Arıcılığın Temel Esasları. Atatürk Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Zootekni Bölümü, Yayın No: 931-341-88. 386 s. Erzurum
  • Güler, A. 2006. Bal Arısı (Apis mellifera). Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Ders Kitabı No:55, 574 s. Samsun.
  • Güner, A. 2012. Türkiye Bitkileri Listesi, Damarlı Bitkiler. ANG Vakfı. 610 s. İstanbul.
  • Güngör, İ., Atatoprak, A., Özer, F., Akdağ, N., Kandemir, N. İ., 2007. Bitkilerin Dünyası. Bitki Tanıtım Detayları ile Fidan Yetiştirme Esasları. Lazer Ofset Matbaa, Ankara, 384 s. Karaca, A., Köseoğlu, M., Boz, B. 2006. Aydın İli Çine-Karpuzlu Yöresinde bal arıları (Apis mellifera L.)’nın nektar ve poleninden faydalanabileceği bitkiler. Adnan Menderes Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Dergisi, 3(1):21-26.
  • Kaufman, P. B., 1989. Plants their Biology and Importance. Harper-Row Publishert, New York, 757 p.
  • Öder, E., 2006. Uygulamalı Arıcılık. Meta Basım Matbaacılık, İzmir, 642 s.
  • Özbucak, T. B., Kutbay, H. G., Özbucak, S. 2006. Ordu İli Boztepe piknik alanının florası, Ekoloji, 15(59): 37-42.
  • Öztürk, A. İ., Yalçın, L. İ., Tutgun, E., 2001. Arıcılık. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Teşkilatlanma ve Destekleme Genel Müdürlüğü, YAYÇEP, 33(1), Ankara, 146 s. Sawyer, R. 1988. Honey identification. Cardif Academic Press, Wales, 115 p.
  • Sorkun, K., 2008. Türkiye’nin Nektarlı Bitkileri, Polenleri ve Balları. Palme Yayınları: 462, Ankara, 341 s.
  • Sorkun, K., 2010. Türkiye ballı bitkileri ve bal çeşitleri. Türkiye-İsrail 1.Arıcılık Konferansı, 21-25 Şubat 2010, Antalya.
  • Sorkun, K., Yılmaz, B., Özkırım, A., Özkök, A., Gençay, Ö., 2012. Yaşam İçin Arılar. Türkiye Arı Yetiştiricileri Merkez Birliği Yay. No:5. Önder Matbaacılık, Ankara, 135 s. Tutkun, E. 2011. Arıcılık Tekniği. Önder Matbaacılık, 2. baskı, Ankara, 364 s.
  • Webby, R. 2004. Floral origin and seasonal variation of bee collected pollens from individual colonies in New Zealand, Journal of Apicultural Research, 43(3): 83–92.