Bal Arılarının Tozlaşmadaki ve Bitkisel Üretimdeki Önemi
Ekonomik yönden önemli 200 civarında bitki türünün devamı için arılarla tozlaşmaya ihtiyaç vardır. Özellikle tarımsal üretimde aktif rol oynayan ülkeler balarılarını modern tarımın önemli bir unsuru olarak kabul etmektedirler. Balarılarının insanlar tarafından kolayca kontrol edilebilmeleri ve değişik iklim şartlarında yaşayabilmeleri, balarılarını bitkisel üretimin ve tarımın en önemli unsurlarından biri yapmıştır. Bilimsel araştırmalar, kendine döllenen bitki türlerinde bile balarıları ile tozlaşma sayesinde ürünün miktarı ve kalitesinde artış sağlandığını ortaya koymuştur. Bazı bitki türlerinde verimin % 100 balarıları ve diğer böceklere bağlı olması, bitkisel üretimde polinasyonun ne kadar önemli olduğunu göstermektedir. Balarıları, bitkisel üretimde çiçekli bitkilerin meyve ve tohum oluşturması için önemli rol oynamaktadır. Zira polinasyonla doğanın sürekliliği sağlanırken, bitkisel üretimde ürünün nitelik ve niceliği artmakta, daha erken ve üniform ürün elde edilmekte, meyvenin şekli düzgün oluşmakta, depolama ömrü artmakta, çimlenme kabiliyeti yüksek ve kaliteli melez tohum elde edilmektedir. Balarıları, diğer tozlayıcıların yokluğunda veya çok az olduğunda doğal bitkilerin tozlaşmasına yardım ederek, toprak erozyonun azalmasını ve aynı zamanda nesli tükenmekte olan bitki türlerinin korunmasını sağlamaktadır. Bu sayede doğal yaşamdaki biyolojik denge korunmaktadır. Bu derleme makalede, bal arılarının tozlaşmadaki öneminin yanı sıra verim açısından bitkisel üretime olan katkıları yerli ve yabancı literatür bilgileri ışığında sunulmuş ve arılarla tozlaşma sonucu oluşan birtakım kazanımlar üzerinde durulmuştur.
The Importance Of Honey Bees In The Pollination And Plant Production
There are 200 economically important plants that require bee pollination for reproduction. Particularly, the countries which have an active role in agricultural production accept honey bees as an important factor in modern agriculture. Honey bees have become an important factor of plant production and agriculture because they thrive in diverse climates, have been domesticated and can be manipulated by people. Scientific research has indicated that crop quality and quantity can be increased by using honey bees to facilitate crop pollination even in self pollinating plant species. For some plant species, crop yield depends on honey bees and insects in a 100 % rate and it shows how important the pollination is in the plant production. Honey bees are significantly important in agriculture for seed and crop production due to their role in the process of pollination. Since pollination ensures the continuity of nature, besides quality and quantity of the product are increased in agriculture, earlier and more uniform product is obtained, the shape of the product is properly formed, storage life is increased, and high quality hybrid seed that has a high germination quality is obtained. Honey bees use in environments where pollinators are absent or scarce will increase native plant set, which helps reduce soil erosion and prevent extinction of endangered plant species. By this means, biological balance is protected. In this review article, the role of honey bees in pollination, the contribution to the efficiency of plant production and some gains with bees through pollination result was presented according to the domestic and foreign literature.
___
- Anonymous, (2009a). Tozlaşma Nedir? Nasıl Gerçekleşir? 28.04.2009 tarihli web sitesi. (http://www.msxlabs.org/forum/botanik/246804-tozlasma-nedir-nasil-gerceklesir.html).
- Anonymous (2009b). Transgenik Bitkilerin Çevre Açısından Riskleri. Ekim 2009 tarihli web sitesi http://www.oocities.org/yesilanarsi/yazilar/transgenik_bitkilerin_etkileri.htm
- Anonymous, (2011). Arıcılığın Tarımsal Üretimdeki Yeri ve Önemi. 28.09.2011 tarihli web sitesi. (http://www.genbilim.com/fen-bilimleri/biyoloji/arycylydyn-tarymsal-uretimdeki-yeri-ve-onem/)
- Buchmann, S. L., Nabhan, G. P., 1996. Forgotten Pollinators. Island pres,Washington, D.C.
- Crane, E., 1975. Honey: A Comprehensive Survey. Heinemann, London.
- Çakmak, İ., 1999. Balarıları ve Tarım. May Agro-Tek. Yıl 3, sayı 7. Sayfa 7-9. Bursa.
- Delaplane, K.S., Mayer, D.F., 2000. Crop Pollination by Bees, CABI Publishing, University Press, Cambridge, 344 p.
- Doğaroğlu, M., 1985. Bitkisel Üretimde Verimliliği Artırmada Bal Arısının Yeri ve Önemi. Yem Sanayii Dergisi. Sayı 48. Sayfa 11-15. Ankara.
- Free, J. B., 1970. Insect Pollination of Crops. Academic pres Inc. London, 331 pp.
- Free, J. B., 1993. Insect Pollination of Crops, 2. Edition,Academic press, London, 684 pp.
- Genç, F., Dodoloğlu, A., 2002. Arıcılığın Temel Esasları. Atatürk Üniv. Zir. Fak. Yay. No: 166. 338 sayfa. Erzurum.
- Karadeniz, T., 2012. Meyve Yetiştiriciliğinde Polinasyonun Önemi, Verim ve Kaliteye Etkisi. 3. Uluslararası Muğla Arıcılık ve Çam Balı Kongresi (01-04 Kasım 2012) Bildiriler Kitabı. Sayfa 275-282. Muğla.
- Kesdek, M., 2012. Bal Arılarının Tozlaşmadaki Önemi. 3. Uluslararası Muğla Arıcılık ve Çam Balı Kongresi (01-04 Kasım 2012) Bildiriler Kitabı. Sayfa 299-306. Muğla.
- Korkmaz, A., Aydın, A., 1999. Sürdürebilir Tarımda Bal Arısı (Apis Mellifera L.)’nın Rolü. Ziraat Mühendisliği. Sayı 323. Sayfa 24-26. Ankara.
- Lampeitl, F., 2007. Arıcılık. (Editör: Prof. Dr.Türker Savaş). İstanbul.
- Levin, M. D., 1983. Value of bee pollination to U.S. Agriculture. Bulletin of the Entomological Society of America. 29, 50-51.
- McGregor, S. E., 1976. Insect Pollination of Cultivated Crop Plants, Agriculture Handbook 496. WashingtonDc.,U.S. Depart. of Agric., 411 pp.
- Morse, R.A., Calderone, N.W., 2000. The Value of Honey Bees as Pollinators of U.S. crops in 2000, Cornell University, Ithaca, New York.
- Özbilgin, N., 1999. Bitkisel Üretimde Tozlaşma ve Tozlaşmada Arıların Rolü ve Önemi. ETAE Polinasyon Projesi (16-18 Şubat 1999). Menemen- İzmir.
- Robinson, W.S., Nowogrodski, R., Morse, R.A., 1989. The Value of Honeybees as Pollinators of US Crops. American Bee Journal,128 (6), 411-423; 129 (7): 477-487.
- Svensson, B., 1991. The Importance of Honeybee-pollination for the Quality and Quantity of Strawberries in Central Sweden. The 6th International Symposium on Pollination.
- Tilburg. August 1990. Acta Horticulturae. 288: 260-264.
Traynor, J., 1999. Providing Subsidies for Beekeepers. Bee Culture. 127 (11): 14.
- Westwood, M. N., 1993. Temperete - Zone Pomology, Physiology and Culture. Third Edition. Timber Press, Inc. Portland, Oregen. Page 523.
- Yılmaz, K., 2016. Bal Arılarının Bitkisel Üretimdeki Önemi. Ordu’da Tarım. Yıl 20, sayı 118. Sayfa 1-2. Ordu.