İbn Şâhin’in Tabakât Türü Eserleri Özelinde Bir İnceleme
Hicrî dördüncü asırda yaşayan ve hadisçi kimliği ile şöhret bulan İbn Şâhin dönemin önemli isimlerinden biridir. Yetiştiği ilmî çevre sebebiyle küçük yaşta ilimle iştigal eden söz konusu âlim bazı özellikleri sebebiyle tenkit edilmiş olsa da genel kabul, onun güvenilir bir kişi olduğu yönündedir. İlim tahsili için pek çok harcama yapan İbn Şâhin önemli eserler telif etmiştir. Bu çalışmada tabakât türünde telif ettiği üç eseri üzerinde durulmuştur. Çalışmada öncelikle İbn Şâhin’in hayatı ve ilmi kişiliği ele alınmış ardından ilgili eserler muvacehesinde müellifin telif metodu ve hadisçiliği incelenmiştir.
Anahtar Kelimeler:
İbn Şâhin, Hadis, Tabakât, Râvi, Cerh ve Ta'dil
___
- Aşıkkutlu, Emin. “Cerh Ta‘dil”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. 7/394-401. İstanbul: TDV Yayınları, 1993.
- Aşıkkutlu, Emin. “İclî Ebü’l-Hasan”, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. 21/417. İstanbul: TDV Yayınları, 2000.
- Aydınlı, Abdullah. Hadis Istılahları Sözlüğü. İstanbul: İFAV, 2013.
- Buhârî, Ebû Abdillâh Muhammed b. İsmâîl. Târîhu’l-kebîr. thk. Haşim en-Nedvî vd. Haydarâbâd: Dairatü’l-Mearifi’l-Osmaniyye. ts.
- Buhârî, ed-Du’afâ’ü’s-sağir. thk. Mahmûd İbrâhim Zâyed. Beyrut: Dâru’l-marife, 1406/1986.
- Cezerî, Ebü’l-Hayr Şemsüddin Muhammed b. Alî b. Yûsuf. Ğâyetü’n-Nihâye fî tabakâti’l-ķurrâ. thk. Gotthelf Bergstraesser. Beyrut: Dâru’l-kütübi’l-ilmiyye, 1427/2006.
- İbn Adî, Ebû Ahmed Abdullah. el-Kâmil fi du’afâ’i’r-ricâl. thk. Adil Ahmet Abdulmevcud-Ali Muhammed Muavvid. Beyrut: Dâru’l-kütübi’l-ilmiyye, ts.
- Ebü'l-Meati, Nuri. Mevsuatu ekvâli’d-Dârekutnî, thk. Muhammed Mehdi Meslemî vd. Beyrut: Alemü’l-Kütüb, ts.
- Hatîb el-Bağdâdî, Ebû Bekr Ahmed b. Alî b. Sâbit. Târîhu Bağdat. thk. Mustafa Abdulkadir Atâ. Beyrut: Dâru’l-kütübi’l-ilmiyye, 1425/2003.
- Hatipoğlu, İbrahim. “Rihle”, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. 35/106-108. İstanbul: TDV Yayınları, 2008.
- İbn Asâkir, Ebü’l-Kāsım Alî b. el-Hasen. Târîhu Dımeşk. thk. Ğarame el-Amrevî. Beyrut: Dâru’l-fikr, 1415/1995.
- İbn Ebî Hâtim, Ebû Muhammed Abdurrahmân er-Râzî. el-Cerh ve’t-ta‘dil, thk. Abdurrahman b. Yahya el-Yemânî. Beyrut: Dâru’l-kütübi’l-ilmiyye, 1372/1953.
- İbn Hacer, Ebü’l-Fazl Şihâbüddîn el-Askalânî. Tehzîbü’t-tehzîb. Beyrut: Dâru’l-fikr, 1404/1984.
- İbn Şâhin, Ebû Hafs Ömer b. Ahmed. Târîhu esmâi’s-sikât min men nukile ‘anhümü’l-‘ilm. thk. Subhi es-Samerrai, Kuveyt: Dâru’s-selefiyye, 1404/1984.
- İbn Şâhin. et-Terğib fî fezâ’ili’l-a‘mâl ve sevâbi zâlik. thk. Salih Ahmed Muslih el-Vail. Suud: Dâru ibni’l-cevziyye, 1415/1995.
- İbn Şâhin. Târîhu esmâi’d-duafâ ve’l-kezzâbîn. thk. Abdurrahim Muhammed Ahmed el-Kâşgârî. Medine. 1409/1989.
- İbn Şâhin. Zikru men ihtelefe’l-‘ulemâ’ ve nükkâdü’l-hadîs fîhi. thk. Ebû Muaz Tarık b. Avdallah Muhammed. Kahire: İhyaü’t-türâsi’l-İslâmî, 1412/1992.
- İbnü’l-Cevzi. Ebû’l Ferec Cemâlüddîn Abdurrahmân b. Alî. el-Muntazam fî târîhi’l-mülûk ve’l-ümem. Beyrut: Dâru Sadır, 1358.
- İbnü’l-Esîr. İzzüddîn Alî b. Muhammed eş-Şeybânî el-Cezerî. el-Kâmil fi’t-târîh. thk. Ömer Abdusselam Tedmurî. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-Arabî, 2012.
- İclî, Ebü’l-Hasen Ahmed b. Abdillâh b. Sâlih. Târîhu’s-siķât. nşr. Abdülmu‘tî Kal‘acî. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1405/1984.
- Karagözoğlu, Mustafa Macit. Zayıf Râviler. İstanbul: İFAV, 2014.
- Koçkuzu, Ali Osman. Hadiste Nâsih-Mensûh Meselesi. İstanbul: İFAV, 2016.
- Koçkuzu. “İbn Şâhin”, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. 20/367-369. İstanbul: TDV Yayınları, 1999.
- Koçyiğit, Talat. Hadis Tarihi. Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 2014.
- Leknevî, Ebü’l-Hasenât Muhammed Abdülhay. er-Ref ve’t-tekmîl fi’l-cerh ve’t-ta‘dil. Abdulfettah Ebû Gudde. Haleb: Mektebetül Matbuâtil İslamiyye, 1407.
- Mizzî, Yûsuf b. Abdurrahman. Tehzibü’l-kemâl fi esmâ’i’r-ricâl. thk. Beşşar Avvad Maruf. Beyrut: Müessesetür-risale,1400/1980.
- Müslim b. Haccâc. Sahihi Müslim (Mukaddime). thk. Ebû Kuteybe Nazer Muhammed el-Fariyabi. Riyâd: Dâru Taybe, 1427/2006.
- Nesâî, Ebû Abdirrahmân Ahmed. ed-Du’afâ’ ve’l-metrûkûn. thk. Bûrân ed-Dannâvî - Kemal Yûsuf el-Hût, Beyrut: Müessesetü’l-kütübi’s-sikafiye, 1405/1985.
- Sa’di el-Haşimî. Nusus sakıta min tabakâti esmai’s-sikât li’bni Şâhin. Medine: Mektebetü’d-dâr, 1407/1987.
- Safedî, Ebü’s-Safâ Salâhuddîn Halîl b Abdillâh. el-Vâfî bi’l-vefeyât. thk. Ahmed el-Arnaût ve Türkî Mustafa. Beyrut: Dâru ihyai’t-türâs, 1420/2000.
- Sehâvî, Ebü’l-Hayr Şemsüddîn Muhammed. Fethü’l-müğîs bi şerhi elfiyeti’l-hadis li Irâkî. thk. Ali hüseyin. Mısır: Mektebetü’s-sünne, 1424/2003.
- Ukaylî, Ebû Ca‘fer Muhammed. ed-Du’afâ’ü’l-kebîr. thk. Abdülmu‘tî Emîn Kal‘acî. Beyrut: Daru’l-kütübi’l-ilmiyye, 1404/1984.
- Zehebî. Ebû Abdillâh Şemsüddîn Muhammed b. Ahmed. Siyeru a’lâmi’n-nübelâ’. thk.vŞuayb el-Arnaût. Beyrut: Müessesetü’r-risâle, ts.
- Zehebî. Tezkiratü’l-huffâz. thk. Zekeriya Umeyrat. Beyrut: Dâru’l-kütübi’l-ilmiyye, 1419/1998.
- Zehebî. Tarihu’l-İslâm, thk. Ömer Abdusselâm. Beyrut: Dâru’l-kitabi’l-Arabî, 1407/1987.
- ISSN: 2148-6700
- Yayın Aralığı: Aylık
- Yayıncı: Bayburt Üniversitesi