Bayburtlu Ağlar Baba'nın "İnnâ Enzelnâ Suresi Tefsiri"

Asıl adı İrşâdî olan Ağlar Baba, 1879-1958 yılları arasında Bayburt’ta yaşamış bir mutasavvıftır. Bayburt’un manevî mimarlarından olan Ağlar Baba’nın manzûm olarak te’lif ettiği dört eseri vardır. Onlar, “Dîvân”, “Kısas-ı Enbiyâ”, “Tasavvuf Mesnevîsi” ve “İnnâ Enzelnâ Suresi Tefsîri ve Şem’ûn Gâzî Mesnevîsi”dir. Onun bu sonuncu eserinin ilk bölümünde İnnâ Enzelnâ yani Kadir suresi manzûm olarak tefsir edilmiş, ikinci bölümünde ise o surenin esbâbı nüzûlü olduğu nakledilen Şem’ûn Gâzî’nin küffarla yaptığı savaşları ve kahramanlıkları anlatılmıştır. Ağlar Baba, o tefsirinde ayetlerden mülhem olarak zihnine gelen şeyleri nazmen kaleme almıştır. Bu tefsir üzerinde şimdiye kadar bir çalışma yapılmamıştır. Biz bu makalemizde o tefsiri günümüz alfabesine çevireceğiz, sonra da onun hakkındaki bazı mülahaza ve değerlendirmelerimize yer vereceğiz.

Anahtar Kelimeler:

Ağlar Baba, İnnâ Enzelnâ

Ağlar Baba’s Surat İnnâ Enzelnâ Commentary

Ağlar Baba whose real name is İrshâdî is a sufi who lived in Bayburt between 1879 and 1958. Ağlar Baba, one of Bayburt’s spiritual architects, has four books that he has written as manzum. They are “Dîvân”, “Kısas-ı Enbiyâ”, “Tasavvuf Mesnevîsi” and “İnnâ Enzelnâ Suresi Tefsîri ve Şem’ûn Gâzî Mesnevîsi”. In the first part of his last book, Sūrat Qadr was interpreted as manzum. In his second part, the battles and heroisms of Shem’un Gâzî with the disbelievers were explained. Ağlar Baba, inspired by the verses in that commentary, has written the things that come to his mind as manzum. No work has been done on this commentary. In this article, we will translate that commentary into today’s alphabet, and then we will explain some thoughts about it.

Keywords:

Ağlar Baba, İnnâ Enzelnâ,

PDF

___

Ağlar Baba, Ebyât, haz.: Ziya Açıkgöz, yy: Aktif Yay., 2016.
Ağlar Baba, Tasavvuf, haz.: Ziya Açıkgöz, yy: Aktif Yay., 2016.
Ağlar Baba, İnnâ Enzelnâ Sûresi Tefsiri, (El Yazması).
Aydın, Nevzat, “Çağdaş Kısas-ı Enbiya Literatüründe Peygamber Tasavvuru: İrşadî Bayburdî’nin Kısas-ı Enbiyası Özelinde”, Gümüşhane İlahiyat Fakültesi Dergisi, cilt: 5, sayı: 9, 2016, s. 163-194.
Beğavî, Muhyissünne Ebû Muhammed Hüseyin b. Mesud, Meâlimü’t-tenzîl, Riyâd: Dâru Taybe, 1998.
Cebecioğlu, Ethem, Tasavvuf Terimleri ve Deyimleri Sözlüğü, İstanbul: Anka Yay., 2004.
İbnü’l-Cevzî, Ebu’l-Ferec Cemalüddin Abdurrahman b. Ali b. Muhammed, Zâdu’l-mesîr fî ilmi’t-tefsîr, Beyrût: el-Mektebü’l-İslâmî, 3. bs., 1984.
İbn Ebu Hatim Râzî, Abdurrahman b. Muhammed b. İdris, Tefsîru’l-Kur’âni’l-Azîm, tahk: Es’ad Muhammed Tayyib, Mekke: Mektebetü Nizar Mustafa Bâz, 1997.
İbn Kesîr, Ebu’l-Fida İsmail b. Amr, Tefsîru’l-Kur’ân’i’l-Azîm, tahk: Sami b. Muhammed Selame, Riyâd: Dâru Taybe, 2. bs., 1999.
İrşâdî Baba-Ağlar Baba, Kısas-ı Enbiyâ, Bayburt: Bakütam, 2017.
Kurtubî, Muhammed b. Ahmed b. Ebubekir, el-Câmi‘ li ahkâmi’l-Kur’ân, tahk: Abdullah b. Abdulmuhsin Türkî, Beyrût: Müessesetü’r-Risâle, 2006.
Sa’lebî, Ebû İshak Ahmed b. Muhammed b. İbrahim, el-Keşf ve’l-Beyân, tahk: Ebû Muhammed b. Âşûr, Beyrût: Dâru İhyâi’t-Türâsi’l-Arabî, 2002.
Suyûtî, Ebu’l-Fazl Celaleddin Abdurrahman b. Ebu Bekr, ed-Dürrü’l-mensûr fi’t-Tefsîri’l-me’sûr, tahk: Abdussened Hasan Yemame, Kâhire: Merkezu Hicr li’l-buhus ve’d-dirâsâti’l-Arabiyye ve’l-İslâmî, 2003.
Taberî, Muhammed b. Cerîr, Câmiu’l-beyân an te’vîli âyi’l-Kur’ân, tahk: Abdullah b. Abdülmuhsin Türkî, Kâhire: Dâru Hicr, 2001.
Tozlu, Necdet, Yusuf ile Zeliha, Bayburt: Bakütam, 2014.
Uludağ, Süleyman, Tasavvuf Terimleri Sözlüğü, İstanbul: Kabalcı Yayınevi, 2001.
Vâhidî, Ebu’l-Hasan Ali b. Ahmed, el-Vasît fî Tefsîri’l-Kur’âni’l-Mecîd, Beyrût: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1994.
Vâhidî, Esbâbu’n-nüzûl, tahk: Kemâl Besyûnî Zağlûl, Beyrût: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1991.
Yılmaztürk, Mehmet Fahri, Bayburt’un Manevi Bekçileri, İstanbul: Bayburt Eğitim ve Kültür Yay., 2009.