Adnan Bülent BALOĞLU, Son Hurafe Deizm (Ankara: DİB Yayınları, 2021)

Deizm, 16. Yüzyılda Avrupa’nın içinde bulunduğu siyasi ve dini ortam neticesinde ortaya çıkmaya başlamıştır. deizm kendilerine hür ve özgür düşünür olarak niteleyen aydın kesim tarafından kilise ve ruhban sınıfına bir başkaldırı şeklinde ortaya çıkmıştır. Kilise ve ruhban sınıfının halka uygulamış olduğu şiddet ve baskılar aydın kesimin dinden ve dini uygulamalardan uzaklaşmasına sebep olmuş ve kilisenin zorla benimsettiği din yerine kendi akıllarını kullanarak bulabilecekleri doğal din anlayışını oluşturmaya başlamışlardır. Rönesans ve Reform teknolojinin daha çok gelişmesini sağlayarak dine olan ihtiyacın azalmasına ve insanın kendi aklını kullanarak her şeyi yapabileceği düşüncesini oluşturdu. Modern dönem ile sermaye sahiplerinin elinde daha da güçlenen deizm kişilerin ve toplumların dini olmaya başlamıştır. İncelemesini yaptığımız Son Hurafe Deizm kitabı deizmin Orta çağdan başlayarak Modern döneme kadar nasıl tanımlandığını aktararak deizmin ne olup ne olmadığı hakkında bilgi vermekte ve toplum tarafından nasıl anlaşıldığını aktarmaktadır. Eser deizmin aydın zümre ve Avrupa’da nasıl bir yapıya sahip olduğunu ce deizme getirilen eleştirileri içermektedir.
Anahtar Kelimeler:

Avrupa, Rönesans, Reform, Kilise, Deizm

___

  • Baloğlu, Adnan Bülent. Son Hurafe Deizm. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, 2. baskı, 2021.