Ayşegül YAVUZ, Ümmügülsüm ERDOĞAN

Organik Tıbbi ve Aromatik Bitkilerin Türkiye’de Üretim Miktarı ve Değerlendirilmesi

Tıbbi ve aromatik bitkileri insanlar gıda, sağlık, kozmetik, gibi birçok alanda kullanmaktadırlar. Günümüzde yapay ürünlerin artışının insan sağlığını tehdit edecek duruma gelmesiyle, ilaç, kimya ve modern tıbbın hızlı gelişmesine rağmen, organik tıbbi ve aromatik bitkilerin alternatif tedavi yöntemleri arsında tercih edilmesi kaçınılmaz olmuştur. Tıbbi ve aromatik bitkiler geniş bir bitki grubudur, doğada var olan veya kültürü yapılan bu bitkilerin çok sayıda türü bulunmaktadır. Dünya sağlık örgütü verilerine göre kullanılabilir tıbbi ve aromatik bitkilerin %80’lik bölümü doğadan alınmaktadır. Kaliteli droglar elde etmek adına bu bitkilerin organik tarım uygulamaları sürecine göre yetiştirilmeleri önemlidir. Dünya ihracatında tıbbi ve aromatik bitkilerin organik olarak üretiminin yapılması bu bitkilerin değerini arttırmaktadır. Türkiye birçok bitkinin gen merkezi olan aynı zamanda endemik türleri doğasında barındıran zengin bir bitki florasına sahiptir. Bu çalışmada, biyoçeşitlilik anlamında da önemli bir hazine olan tıbbi ve aromatik bitkilerin ülkemizde organik olarak üretimi ve değerlendirilmesindeki mevcut durumu üzerinde durulmuştur.

Anahtar Kelimeler:

Tıbbi ve aromatik bitkiler, Organik, Üretim, değerlendirme

PDF

___

[1] E. Sezik, “Tıbbi ve Aromatik Bitkiler ve Kalite”, İnönü Üniversitesi Tıbbi ve Aromatik Bitkilerin Eczacılık ve Ormancılıktaki Önemi Çalıştayı,2014[2] N.Arslan, “Genel Tıbbi Bitkiler Ders Notları” (Basılmamış),2007.[3] A. Kaya, “Tıbbi Bitkiler ve Entobotanik Çalışmalar”, Bitkilerde Tedavi Sempozyumu, 2010.[4] M. Javani, N. Arslan ve M. Taher, “Tıbbi Aromatik Bitkilerin Doğadan Toplanmasında İyi Toplama Uygulamaları”, Türkiye Tohumcular Birliği Dergisi,15(4): 28-33, 2015.[5] E.Faydaoğlu ve M. Sürücüoğlu, “Geçmişten Günümüze Tıbbi ve Aromatik Bitkilerin Kullanılması ve Ekonomik Önemi”, Kastamonu Üni., Orman Fakültesi Dergisi, 2011, 11 (1): 52 – 67.[6] X. Zhang(Edit), “WHO guidelines on goodagriculturalandcollectionpractices (GACP) formedicinalplants”, World HealthOrganization, Geneva, 2003 [7] N. Arslan, H. Baydar, S. Kızıl, Ü. Karık, N. Şekeroğlu ve A. Gümüşçü, “Tıbbi ve Aromatik Bitkiler Üretiminde Değişimler ve Yeni Arayışlar”, Türkiye Ziraat Mühendisliği 8. Teknik Kongresi, 2015.[8] N. Arslan, “Tıbbi ve Aromatik Bitkiler”, Türkiye Tohumcular Birliği Dergisi,17(5): 66-69,2016.[9] GTHB (Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı), Ulusal Eylem Planı 2013-2016,Bitkisel Üretim Genel Müdürlüğü, Ankara, 2013.[10] Y. Kan, “Türkiye’de Tıbbi Bitkilerin Üretilmesi ve Pazarlanması”, Bitkilerde Tedavi Sempozyumu,2010[11] Türkiye İstatistik Kurumu Verileri, http://www.tuik.gov.tr/PreTablo.do?alt_id=1001. [Erişim : 05-Aralık-2018][12] E. Yücel, “Tıbbi Bitki Islahı ve Yetiştiriciliği”, Bitkilerde Tedavi Sempozyumu,2010[13] Türkiye İstatistik Kurumu Verileri, http://www.tuik.gov.tr/PreTablo.do?alt_id=1001. [Erişim : 08-Aralık-2018] [14] E. Bayram, S. Kırıcı, S. Tansı, G. Yılmaz, O. Arabacı, S. Kızıl ve İ. Telci, “Tıbbi ve Aromatik Bitkiler Üretiminin Arttırılması Olanakları”, TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası 7. Teknik Kongresi,2010. [15] N. Arslan, “Türkiye’de Doğal Çiçek Soğanlarının Potansiyeli ve Geleceği”,1. Ulusal Süs Bitkileri Kongresi Bildiriler Kitabı, 209-215,2010 [16] R.B. Bağdat ve M. Pehluvan, “Tıbbi ve Aromatik Bitkilerin Organik Tarım ve Hayvancılıkta Kullanımları ve Toprak Islahındaki Rolleri”.[17] R. Çakmakçı ve Ü. Erdoğan “Organik Tarım”, 3. Baskı, Erzurum, Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Ofset Tesisi, 2012[18] Tarım ve Orman Bakanlığı Verileri, https://www.tarimorman.gov.tr/Konular/Bitkisel-Uretim/Organik-Tarim/Istatistikler [Erişim: 05-Aralık-2018] [19] Türkiye İstatistik Kurumu Verileri,http://www.tuik.gov.tr/UstMenu.do?metod=temelist [Erişim: 06-Aralık-2018]