Alper KİRAZ, Nilay GENÇER, Mehmet TAŞ, Çağatay TEKE

Bulanık AHP ve Bulanık TOPSIS Yöntemleri ile Sakarya İlinin Yatırım Öncelikli Sektörlerinin Belirlenmesi

Belirli bir bölgede yapılacak olan yatırım için, yatırımın geri dönüş performansı gibi unsurlar üzerindeki etkileri nedeniyle öncelikli sektörün belirlenmesi önemli karar problemlerinden biridir. Bu kapsamda gerçekleştirilen çalışmanın temel amacı, Sakarya ili için sektörlerin öncelik sıralarının belirlenmesidir. Bu amaca yönelik yapılan çalışmada Bulanık AHP ve Bulanık TOPSIS yöntemleri kullanılmıştır. Öncelikli alanların belirlenmesinde etkili olan 19 kriterin ağırlıklarını belirlemek için Bulanık AHP yöntemi kullanılırken, belirlenen 16 adet alternatif arasında sıralama yapmak için Bulanık TOPSIS yöntemi kullanılmıştır. Buna göre yatırım öncelikli sektörlerin belirlenmesinde etkili olan en önemli üç kriter “pazar”, “teşvik ve destekler” ve “hammaddeye yakınlık” olarak belirlenirken “otomotiv ve yan sanayi”, “demir-çelik metal işleme” ve “ziraat-tarım ve hayvancılık” sektörleri Sakarya ili için öncelikli sektörler olarak belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Sektör seçimi, Bulanık AHP, Bulanık TOPSIS, Çok kriterli karar verme

PDF

___

[1] Ayhan, M., “Sakarya İhtiyaç Analizi Hedef Sektörler ve Öncelikler”, Doğu Marmara Kalkınma Ajansı, 2016.
[2] “Türkiye İstatistik Kurumu.” [Online]. Available: http://www.tuik.gov.tr. [Accessed: 15-Nov-2018].
[3] A. Mohaghar, M. Fathi, M. Zarchi and A. Omidian, “A Combined VIKOR – Fuzzy AHP Approach to Marketing Strategy Selection”, Business Management and Strategy, vol. 3, no. 1, 1969.
[4] İ. Ertuğrul and N. Karakaşoğlu, “Comparison of fuzzy AHP and fuzzy TOPSIS methods for facility location selection”, The International Journal of Advanced Manufacturing Technology, vol. 39, no. 7-8, pp. 783-795, 2007.
[5] F. Boran, “An Integrated Intuitionistic Fuzzy Multi Criteria Decision Making Method for Facility Location Selection”, Mathematical and Computational Applications, vol. 16, no. 2, pp. 487-496, 2011.
[6] Doğu Marmara Kalkınma Ajansı, “Doğu Marmara Bölge Planı Sakarya İli Çalışmaları”, Haziran, 2013.
[7] C. Wu, C. Lin and H. Chen, “Optimal selection of location for Taiwanese hospitals to ensure a competitive advantage by using the analytic hierarchy process and sensitivity analysis”, Building and Environment, vol. 42, no. 3, pp. 1431-1444, 2007.
[8] T. Erden and M.Z. Coşkun, “Coğrafi Bilgi Sistemleri ve Analitik Hiyerarşi Yöntemi Yardımıyla İtfaiye İstasyon Yer Seçimi”, TMMOB Harita ve Kadastro Mühendisleri Odası 13. Türkiye Harita Bilimsel ve Teknik Kurultayı, 18-22 Nisan, Ankara, 2011.
[9] M. Cengiz, “Türkiye’deki Mevcut Koşulların Bulanık Analitik Ağ Süreciyle Değerlendirilerek Uygun Tersane Yeri Seçimi”, Yıldız Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, 2007.
[10] L. Hong and Z. Xiaohua, “Study on location selection of multi-objective emergency logistics center based on AHP”, Procedia Engineering, vol. 15, pp. 2128-2132, 2011.
[11] G. Tzeng, M. Teng, J. Chen and S. Opricovic, “Multicriteria selection for a restaurant location in Taipei”, International Journal of Hospitality Management, vol. 21, no. 2, pp. 171-187, 2002.
[12] A. Eleren, “Kuruluş Yeri Seçiminin Analitik Hiyerarşi Yöntemi ile Belirlenmesi: Deri Sektörü Örneği”, Atatürk Üniversitesi İİBF Dergisi, vol. 20, no. 2, pp. 405-416, 2006.
[13] E. Burdurlu and E. Ejder, “Location choice for furniture ındustry firms by using AHP method”, Gazi Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, vol. 16, no. 2, pp. 369- 373, 2003.
[14] B. Tuğba Turğut, G. Taş, A. Herekoğlu, H. Tozan and O. Vayvay, “A fuzzy AHP based decision support system for disaster center location selection and a case study for Istanbul”, Disaster Prevention and Management: An International Journal, vol. 20, no. 5, pp. 499-520, 2011.
[15] N.T. Çınar, “Kuruluş Yeri Seçiminde Bulanık TOPSIS Yöntemi ve Bankacılık Sektöründe Bir Uygulama”, KMÜ Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, vol. 12, no. 18, pp. 37-45, 2010.
[16] M. Ashrafzadeh, F.M. Rafiei, N.M. Isfahani and Z. Zare, “Application of fuzzy TOPSIS method for the selection of Warehouse Location: A Case Study”, Interdisciplinary Journal of Contemporary Research in Business, vol. 3, no. 9, pp. 655-671, 2012.
[17] H. Safari, A. Faghih and M.R. Fathi, “Fuzzy Multi-Criteria Decision Making Method For Facility Location Selection”, African Journal of Business Management, vol. 6, no. 1, pp. 206-212, 2012.
[18] G. Kabir and R. Sumi, “Selection of Concrete Production Facility Location Integrating Fuzzy AHP with TOPSIS Method”, International Journal of Productivity Management and Assessment Technologies, vol. 1, no. 1, pp. 40-59, 2012.
[19] H. Söyler, L. Pirim, “Using fuzzy ahp and fuzzy topsis methods for the analysis of development agencies project evaluation criteria”, Social Sciences, vol. 9, no. 4, pp. 105-117, 2014.
[20] İ. Yacan, “Eğitim Kalitesinin Belirlenmesinde Etkili Olan Faktörlerin Bulanık AHP ve Bulanık TOPSIS Yöntemi İle Değerlendirilmesi”, Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2016.
[21] M. Amile, M. Sedaghat and M. Poorhossein, “Performance Evaluation of Banks using Fuzzy AHP and TOPSIS, Case study: State-owned Banks, Partially Private and Private Banks in Iran”, Caspian Journal of Applied Sciences Research, vol. 2, no. 3, pp. 128-138, 2013.
[22] D. Chang, “Applications of the extent analysis method on fuzzy AHP”, European Journal of Operational Research, vol. 95, no. 3, pp. 649-655, 1996.
[23] C. Chen, “Extensions of the TOPSIS for group decision-making under fuzzy environment”, Fuzzy Sets and Systems, vol. 114, no. 1, pp. 1-9, 2000.