Sosyal Bilgiler Dersi Çerçevesinde Ortaokul Öğrencilerinin Farklılıklara Saygı Düzeylerinin İncelenmesi

Bu çalışmanın amacı Sosyal Bilgiler dersi çerçevesinde ortaokul öğrencilerinin farklılıklara saygı durumlarını bazı değişkenler (cinsiyet, sınıf, anne eğitim durumu, baba eğitim durumu, aile ortalama gelir düzeyi) açısından incelemektir. Araştırma 2021-2022 eğitim öğretim bahar yarıyılında Ağrı ilinin Patnos ilçe sınırları içerisinde yer alan bir devlet ortaokulunun farklı sınıf düzeylerinde öğrenim gören 112 öğrenci ile gerçekleştirilmiştir. Araştırmada tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmada veri toplama aracı olarak Öksüz ve Güven (2012) tarafından geliştirilen “Farklılıklara Saygı Ölçeği” kullanılmıştır. Araştırmadan elde edilen veriler SPSS 22. istatistik programı kullanılarak analiz edilmiştir. Çalışmadan elde edilen bulgular incelendiğinde ortaokul öğrencilerinin farklılıklara saygı durumlarının “cinsiyet, sınıf, anne eğitim durumu, baba eğitim durumu, aile ortalama gelir düzeyi” değişkenlerine göre istatistiksel açıdan anlamlı bir farklılaşmaya yol açmadığı görülmüştür. Bununla birlikte ortaokul öğrencilerinin farklılıklara saygı düzeylerinin genel ortalamasının düşük olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Farklılıklar için saygı, sosyal bilgiler, ortaokul

Investigation of Secondary School Students' Respect for Differences in the Framework of Social Studies Lesson

The aim of this study is to examine secondary school students' respect for differences in terms of some variables (Gender, Class, Mother's Educational Status, Father's Educational Status, Family Average Income Level) within the framework of Social Studies course. The research was carried out with 112 students studying at different grade levels of a public secondary school located within the borders of Patnos district of Ağrı province in the 2021-2022 academic spring semester. Scanning model was used in the research. The “Respect for Differences Scale” developed by Öksüz and Güven (2012) was used as a data collection tool in the research. The data obtained from the research were analyzed using the SPSS 22 statistical program. When the findings obtained from the study were examined, it was seen that the secondary school students' respect for differences did not cause a statistically significant difference according to the variables of "Gender, Class, Mother Educational Status, Father Educational Status, Family Average Income Level". However, it was determined that the general average of the secondary school students' respect for differences level was low.

Keywords:

Respect for differences, social studies, middle school,

PDF

___

Başal, H. A., Sarı, B., Çelik, M., Şeker, T. & Şahin, M. (2019). Okul öncesi dönem çocuklarının farklılıklara saygı algılarının anne eğitim düzeyine göre incelenmesi. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 32 (1), 271-292.
Baştürk, A. & Yiğit, N. (2019). Temel eğitim bölümü öğretmen adaylarının farklılıklara saygı düzeylerinin belirlenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi (H. U. Journal of Education) 34(4), 888-900.
Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., Demirel, F. (2013). Bilimsel araştırma yöntemleri. Pegem Akademi Yayıncılık.
Ciges, A. (2001). Online learning new educational environments in order to respect cultural diversity through cooperative strategies. Intercultural Education,12, 135-147.
Dağı, İ. & Polat, N. (2004). Herkes için demokrasi ve insan hakları. Liberte Yayınları.
Derman-Sparks, L. & A.B.C Task Force (1989). Anti-Bias curriculum: Tools for empowering young children. NAEYC.
Derman-Sparks, L. (2010). Anti-Bias curriculum: Tools for empowering young children. (2th Ed). National association for the education of young children.
Divrengi, M. & Aktan, E. (2010). Erken çocukluk döneminde farklılık kavramı ve etkinlik örnekleri, farkındayım farklılıklara saygılıyım. Eğiten Kitap.
Güven, E. (2012). Sınıf öğretmeni adaylarının farklılıklara saygı düzeyleri ile özerklik düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. (Tez No. 311868) [Yüksek Lisans Tezi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi - Samsun] Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı Tez Merkezi.
Hubbard, E. E. (2004). The Manager’s pocket guide to diversity management. HRD Press.
İlğan, A., Karayiğit, D., & Çetin, B. (2013). Ortaokul öğrencilerinin demokratik değerlere sahip olma düzeylerinin çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11 (2), 97 – 118.
Kadın Emeğini Değerlendirme Vakfı. (2006). Erken çocuklukta farklılıklara saygı eğitimi el kitabı. Derin Yayınları.
Karasar, N. (2011). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Nobel Yayınları
Meydan, S., (2020). Analysis of the level of respect for differences of social work department students. Turkish Journal of Applied Social Work, 3(2): 147- 159.
Öksüz, Y. & Güven, E. (2012). Farklılıklara saygı ölçeği (FSÖ): Geçerlik ve güvenirlik çalışması. The Journal of Academic Social Science Studies. 5(5). 457-473.
Pekdoğan, S. (2018). Okul öncesi öğretmenlerinin farklılıklara saygı eğitimi konusundaki görüşlerinin incelenmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 17 (65), 90 – 12.
Ramsey, P. G. (1987). Teaching and learning in a diverse world – Multiculturel education for young children. Teachers College Pres.
Sürgevil, O. (2008). Farklılık ve işgücü farklılıklarının yönetimine analitik bir yaklaşım. (Tez No. 226825) [Doktora Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi - İzmir]. Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı Tez Merkezi.
Şimşek, Ü., Kılcan, B. (2021). Sosyal bilgiler dersi öğretim programında yer alan farklılıklara saygı konusuna ilişkin etkinlik önerisi, Üçüncü Sektör Sosyal Ekonomi Dergisi, 56(3), 1543-1558.
Topcubaşı, T. (2015). Farklılıklara saygı eğitim programının öğrencilerin farklılıklara saygı düzeyine etkisi. (Tez No. 393309) [Yüksek Lisans Tezi. Kocaeli Üniversitesi - Kocaeli]. Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı Tez Merkezi.
Üner, E. (2011). Okul öncesi eğitim programındaki 36-72 aylık çocuklara farklılıklara saygı eğitimi kazandırmanın öğretmen görüşleri doğrultusunda değerlendirilmesi. (Tez No. 274513). [Yüksek Lisans Tezi. Erciyes Üniversitesi - Kayseri]. Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı Tez Merkezi.
Wolpert, E. (2002). Redefining the norm: Early childhood anti-bias strategies. In E. Lee, D. Menkart & M. Okazawa-Rey (Eds), Beyond heroes and holidays: A practical guide to K-12 antiracist, multicultural education and staff development (pp. 1-26). Teaching of Change.
URL1: http:// www.tdk.gov.tr (Erişim Tarihi: 23.10.2022, Saat: 14:35).