198109

Okuma Tutum ve Alışkanlık Ölçeği Geliştirilmesi: Güvenirlik ve Geçerlik Çalışması

Okuma fiziksel ve zihinsel süreci içinde barındıran karmaşık bir süreçtir. Bireylerde okuma alışkanlığının gelişebilmesi için önce okumaya karşı olumlu tutumun gelişmesi gerekmektedir. Bu nedenle bireylerin küçük yaşlar kitaplarla tanışması önemlidir. Kitaba karşı olumlu tutum geliştikten sonra okuma alışkanlığı zamanla gelişecektir. Bu araştırmanın amacı öğrencilerin okuma tutum ve alışkanlık düzeylerine belirlemek için Okuma Tutum ve Alışkanlık Ölçeği (OTAÖ) geliştirilmektir. Ölçeğin açımlayıcı faktör analizi 628, test-tekrar test uygulaması 119, eş değer form uygulaması 189 ve doğrulayıcı faktör analizi 445 ortaokul öğrencisi üzerinden gerçekleştirilmiştir. Açımlayıcı faktör analizi sonucunda %40.41 toplam varyans değeriyle, 19 maddelik Okuma Tutum ve Alışkanlık Ölçeği’nin iki faktörlü yapısı doğrulayıcı faktör analiziyle doğrulanmıştır (x²=401.62, sd=266, RMSEA=.061, NFI=.94, NNFI=.96, GFI=.91, AGFI=.89, CFI=.96). Ölçeğin genelinin ve alt boyutlarının, Cronbach Alpha, Spearman Brown ve Guttman Split-Half değerlerinin iç tutarlılık katsayısının % 70’in üzerinde olduğu görülmüştür. Ölçeğin genelinde Cronbach Alpha .89, Spearman Brown .89 ve Guttman Split-Half .82’dir. Bu sebeple OTAÖ’nün güvenilir ve geçerli bir ölçek olduğunu söylemek mümkündür.

Anahtar Kelimeler:

okuma, tutum, alışkanlık, doğrulayıcı faktör analizi, geçerlik, güvenirlik

Development of The Reading Attitude and Habits Scale: Reliability and Validity Study

Reading is a complex process involving physical and mental processes. In order to develop reading habits in individuals, it is necessary to develop a positive attitude towards reading. Therefore, it is important for individuals to meet books at an early age. After the positive attitude towards the book has developed, the habit of reading will develop over time. The aim of this study is to develop the Reading Attitude and Habits Scale (RAHS) to measure students' reading attitudes and habits. Exploratory factor analysis has been performed on 628, test-retest procedure on 119, equivalent form application on 189 and confirmatory factor analysis on 445 secondary school students. As a result of exploratory factor analysis, the two-factor structure of the 19-item Reading Attitude and Habits Scale was confirmed by confirmatory factor analysis (x² = 401.62, sd = 266, RMSEA = .061, NFI = .94, NNFI = .96, GFI = .91, AGFI = .89, CFI = .96). The internal consistency coefficient of Cronbach’s Alpha, Spearman Brown and Guttman Split-Half values was over 70%. Cronbach’s Alpha was .89, Spearman Brown was .89 and Guttman Split-Half was .82. Therefore, it is possible to say that RAHS is a reliable and valid scale.

Keywords:

reading education attitude, habit, confirmatory, factor analysis, validity, reliability,

PDF

___

Balcı, A. (2013). Okuma ve Anlama Eğitimi, Pegem Akademi Yayınları, Ankara.
Balcı, A. (2009). İlköğretim 8. sınıf öğrencilerinin okuma alışkanlık ve ilgileri üzerine bir araştırma. Yayımlanmamış doktora tezi. Ankara: Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
Başaran, M. ve Ateş, S. (2009). İlköğretim beşinci sınıf öğrencilerinin okumaya ilişkin tutumlarının incelenmesi. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 29(1), 73-92.
Bircan, İ. ve Tekin, M. (1989). Türkiye’de Okuma Alışkanlıklarının Azalma Sorunu ve Çözüm Yolları, A.Ü. Eğitim Bilimleri Dergisi, 22(1), 393-410.
Can, A. (2014). SPSS ile Bilimsel Araştırma sürecinde Nicel Veri Analizi, Pegem Akademi, Ankara.
Çakıcı, D. (2007). Ön Örgütleyicilerin Okumaya Yönelik Tutum Üzerindeki Etkileri, İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(14), 65-82.
Çelik, E. ve Yılmaz, V. (2014). Lisrel 9.1 ile yapısal eşitlik modellemesi Temel kavramlar- uygulamalar- programlama. 3.baskı, Anı Yayıncılık, Ankara.
Demir, C. (2006). Türkçe / Edebiyat Eğitimi ve Kişisel Kelime Serveti, Milli Eğitim Dergisi.
Deniz, S. ve Tuna, S. (2006). İlköğretim Öğrencilerinin Türkçe Dersine Yönelik tutumları: Köyceğiz. Örneklemi, Milli Eğitim Dergisi, 170: 339.
Gömleksiz, M. N. (2004). Kitap okuma alışkanlığına ilişkin bir tutum ölçeğinin geçerlik ve güvenirliği. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 14(2), 185-195.
Gündüz, O. ve Şimşek, T. (2013). Uygulamalı Okuma Eğitimi El Kitabı, Grafiker Yayıncılık, Ankara.
Kurudayıoğlu, M. (2011). Türkçe Öğretmeni Adaylarının Sözlü Anlatımlarının Düşünceyi Geliştirme Teknikleri Açısından incelenmesi, TÜBAR, XXIX, 214-226.
Odabaş, H. vd. (2008). Üniversite Öğrencilerinin Okuma Alışkanlığı: Ankara Üniversitesi Örneği, Bilgi Dünyası Dergisi, 9(2):431-465.
Sallabaş, E. (2008). İlköğretim 8. Sınıf Öğrencilerinin Okumaya Yönelik Tutumları ve Okuduğunu Anlama Becerileri Arasındaki İlişki, İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(16), 141–155.
Sever, S. (2011). Türkçe Öğretimi ve Tam Öğrenme, Anı Yayıncılık, Ankara.
Solmaz, M. (2018). Üniversite Öğrencilerinin Okuma Alışkanlığı Üzerine Bir Araştırma: Yüzüncü Yıl Örneği, Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, s.604-622.
Sümer, N. (2000). Yapısal Eşitlik Modelleri: Temel Kavramlar ve Örnek Uygulamalar. Türk Psikoloji Yazıları, Cilt.3, Sayı.6, ss. 49-73.
Ünal, E. (2006). İlköğretim öğrencilerinin eleştirel okuma becerileri ile okuduğunu anlama ve okumaya ilişkin tutumları arasındaki ilişki. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Eskişehir.