Nagihan YILDIRIM, Meryem TEPE, Sabriye KUŞ, Büşra BİBEROĞLU

Kimyasal Denge Konusundaki Kavram Yanılgılarını Belirlemeye Yönelik Kavram Karikatürü Destekli İki Aşamalı Test Geliştirilmesi Ve Uygulanması

Kavram yanılgılarının belirlenmesinde mülakatlar, çizimler, tahmin-gözle-açıkla, kavram haritası, kelime ilişkilendirme testleri, iki aşamalı testler, kavram karikatürleri, kavramsal değişim metinleri vb. birçok yöntem kullanılmaktadır. Bu yöntemlerin birbirlerine göre avantaj ve dezavantajları bulunmaktadır. Çalışmanın amacı, öğrencilerin kimyasal denge konusundaki kavram yanılgılarını belirlemek için kavram karikatürü destekli iki aşamalı bir test geliştirmek ve etkililiğini belirlemektir. Çalışmanın örneklemini, Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Eğitim Fakültesi öğrenim gören, 41 öğretmen adayı oluşturmaktadır. Çalışmada araştırmacılar tarafından, 10 sorudan oluşan iki aşamalı “Kimyasal Denge Kavram Testi (KDKT)” geliştirilmiştir. Testin güvenirliğine Cronbach alfa güvenirlik katsayısı yöntemiyle bakılmıştır. Ayrıca öğrencilerin testte verdikleri cevaplardaki yanılgılı ifadelerin frekansları hesaplanarak tablolaştırılmıştır. Verilerin analizi sonrasında, testin Cronbach alfa güvenirlik katsayısı 0,878 olduğu ve öğrencilerin dengenin dinamik yapısı, dengedeki sisteme madde eklenmesi, hacim değişikliği, aktifleşme enerjisi ve dengedeki sisteme katalizör eklenmesi konularında kavram yanılgılarına sahip oldukları belirlenmiştir. Çalışmaya, alternatif kavramların belirlenmesinde, geleneksel testlerin dışında görsellerin de olduğu kavram karikatürü destekli iki aşamalı testlerin kullanılmasının avantajlı olacağı önerisiyle son verilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

-

PDF

___

Akkuş, H. (2000). Lise 2. sınıf öğrencilerinde kimyasal dengeyle ilgili yanlış kavramların tespiti ve giderilmesi. Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Alkan, M. ve Benlikaya R. (2004). Kimyasal reaksiyon ve denge kavramlarının anlaşılması için çarpışma teorisi gerekli mi?. VI. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi, Eylül, İstanbul.
Ayas, A. (1995). Lise 1 kimya öğrencilerinin maddenin tanecikli yapısı kavramını anlama seviyelerine ilişkin bir çalışma. II. Ulusal Fen Bilimleri Sempozyumu, Ankara.
Aykutlu, I. ve Şen, A.İ. (2012). Üç aşamalı test, kavram haritası ve analoji kullanılarak lise öğrencilerinin elektrik akımı konusundaki kavram yanılgılarının belirlenmesi. Eğitim ve Bilim, 37(166), 275-288.
Banerjee, A.C. (1991b). Misconceptions of students and teachers in chemical equilibrium. International Journal of Science Education, 13(4), 487-494. Banerjee, A.C.& Power, C.N. (1991a). The development of modules fort he teaching of chemical equilibrium. International Journal of Science Education, 13, (3), 355- 362.
Bergquest, W. & Heikkinen, H. (1990). Student ıdeas regarding chemical equilibrium. Journal of Chemical Education, 67, 1000-1003. Bilgin, İ. ve Geban, Ö. (2001). Benzeşim yöntemi kullanarak lise ikinci sınıf öğrencilerinin kimyasal denge konusundaki kavram yanılgılarının giderilmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 20, 26-32.
Caleon, I. & Subramaniam, R. (2010). Development and application of a threetier diagnostic test to assess secondary students' understanding of waves. International Journal of Science Education, 32(7), 939-961.
Camacho, M. & Good, R. (1989). Problem solving and chemical equilibrium successful versus unsuccessful performance. Journal of Research in Science Teaching, 26(3), 251–272.
Canpolat, N., Pınarbaşı, T. ve Sözbilir, M. (2003). Kimya öğretmen adaylarının bağ ve molekül yapıları ile ilgili kavram yanılgıları. Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(25), 66-72.
Chiu, M. (1993). Developing problem-solving skills in chemical equilibrium- a constructive model. Paper Presented at the Annual Meeting of the National Association for Research in Science Teaching, 66th, April, Atlanta.
Chiu, M. (2007). A national survey of students conceptions of chemistry in Taiwan. International Journal of Science Education, 29(4), 421-452. Coştu, B. (2006). Kavramsal değişimin gerçekleşme düzeyinin belirlenmesi: 'Buharlaşma, yoğunlaşma ve kaynama'. Doktora Tezi, KTÜ Fen Bilimleri Enstitüsü, Trabzon.
Çakır, M. ve Aldemir, B. (2011). İki aşamalı genetik kavramlar tanı testi geliştirme ve geçerlik çalışması. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(16), 335-353.
Çalık, M. (2006). Bütenleştirici öğrenme kuramına göre Lise 1 çözeltiler konusunda materyal geliştirilmesi ve uygulanması. Doktora Tezi, KTÜ Fen Bilimleri Enstitüsü, Trabzon. 546
Demirci, N. ve Efe, S. (2007). İlköğretim Öğrencilerinin Ses Konusundaki Kavram Yanılgılarının Belirlenmesi. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi (EFMED), 1(1), 23-56.
Doğan, D., Aydoğan, N., Işıkgil, Ö. ve Demirci, B. (2007). Kimya öğretmen adayları ve lise öğrencilerinin Le Chatelier prensibini kavramsal sorularla anlama düzeyleri ve yanılgılarının araştırılması. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(13), 17-32.
Driel, J.H., Vos, W., Verloop, N. & Dekkers, H.(1998). Developing secondary students' conceptions of chemical reactions: The ıntroduction of chemical equilibrium. International Journal of Science Education, 20(4), 379–392.
Elbistanlı, A. (2012). Probleme dayalı öğrenme yaklaşımının 11.sınıf öğrencilerinin kimyasal denge konusundaki başarı, tutum ve bilimsel süreç becerilerine etkisinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Hatay.
Griffard, P. B. (2001). "The two-tier instrument on photosynthesis: What does it diagnose?". International Journal Science Education, 23(10), 1039-1052.
Gussarsky, E. & Gorodetsky, M. (1990). On the concept 'chemical equilibrium': The associative framework. Journal of Research in Science Teaching, 27, 197-204.
Hacking, M. W. & Garnett, P.J. (1985). Misconceptions of chemical equilibrium. European Journal of Science Education, 7, 205-214.
Huddle, P.A. & Pillay, A. E. (1996). An in-depth study of misconceptions in stoichiometry and chemical equilibrium at South African University. Journal of Research in Science Teaching, 33, 65-77.
Jordan, F. (1993). Disturbing Le Chatelier's Principle. The Australian Journal of Chemical Education, 38, 9-15.
Karataş, F. Ö., Köse, S., ve Coştu, B. (2003). "Öğrenci yanılgılarını ve anlama düzeylerini belirlemede kullanılan iki aşamalı testler." Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 13(1), 54-69.
Kenan, O. ve Özmen, H. (2014). Maddenin tanecikli yapısına yönelik iki aşamalı çoktan seçmeli bir testin geliştirilmesi ve uygulanması. Journal of Research inEducation and Teaching, 3(3), 371-378.
Kılıç, D. & Sağlam, N. (2009). Development of a two-tier diagnostic test to determine students' understanding of concepts in genetics. Eurasian Journal of Educational Research, 36, 227-244.
Kousthana, M. & Tsaparlis, G. (2002). Students errors in solving numerical chemicalequilibrium problems. Chemistry Education: Research and Practice in Europe, 3(3), 5-17.
Kutluay, Y. (2005). Development of a three-tier test to assess ninth grade students' misconceptions about simple electric circuits.Yüksek Lisans Tezi, ODTÜ Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Musallam, R. (2010). The effects of screencasting as a multimedia pre-training tool to manage the intristic load of chemical equilibrium instruction for advanced high school chemistry students. Doktora Tezi, San Francisco Üniversitesi.
Özbayrak, Ö. ve Kartal, M. (2012). Ortaöğretim 9. sınıf kimya dersi "bileşikler" ünitesi ile ilgili kavram yanılgılarının iki aşamalı kavramsal anlama testi ile tayini. Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 32, 144-156
Özdemir, A., Geban, Ö. ve Uzuntiryaki, E. (2000), Freshman students' misconceptions in chemical equilibrium. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18,79-84.
Özen, D. (2002). Kimyasal denge konusundaki kavramların lise-ıı öğrencilerince anlaşılma düzeyleri ve karşılaşılan güçlükler. Yüksek Lisans Tezi, Yüzüncü Yıl Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Van.
Quilez, J. & Solaz, J.J. (1995). Students' and teachers' misapplication of Le Chatelier Principle: Implications for the teaching of chemical equilibrium. Journal of Research in Science Teaching, 32(9),939–957.
Quílez, J.(2004). Changes in concentration and in partial pressure in chemical equilibria: students and teachers misunderstandings. Chemistry Education: Research and Practice, 5(3), 281–300.
Sepet, A., Yılmaz, A. ve Morgil, İ. (2004). Lise ikinci sınıf öğrencilerinin kimyasal denge konusundaki kavramları anlama seviyeleri ve kavram yanılgıları. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 26, 148-154.
Solomonıdou, C. & Stavrıdou. H. (2001). Design and development of a computer learning environment on the basis of students' ınitial conceptions and learning difficulties about chemical equilibrium. Education and Information Technologies, 6, 1,5-27.
Şen, A.İ.,ve Aykutlu, I.(2008). Using concept maps as an alternative evaluation tool for students' conceptions of electric current. Eurasian Journal of Educational Research, 31,75-92.
Tekin, H. (2000). Eğitimde Ölçme ve Değerlendirme. Yargı Yayınevi, Ankara.
Thomas, P.L.& Schwenz, R.W. (1998). College physical chemistry students' conceptions of equilibrium and fundamental thermodynamic. Journal of Research in Science Teaching, 35, 1151-1160.
Treagust, D.F. (1988). Development ve use of diagnostics tests to evaluate students' misconceptions in science. International Journal of Science Education, 10(2), 159-169.
Tyson, L., Treagust, D. F.& Bucat.,R.B. (1999). The complexity of teaching and learning chemical equilibrium. Journal of Chemical Education, 76(4), 554-558.
Voska, K.W. & Heikkinen, H.W. (2000). Identification and analysis of student conceptions used to solve chemical equilibrium problems. Journal of Research in Science Teaching, 37(2), 160-176.
Wheeler, A.E. & Kass, H. (1978). Student misconceptions in chemical equilibrium. Science Education, 62, 223–232.
Yıldırım, A.(2000). Kimyasal denge konusundaki kavramların lise II öğrencilerince anlaşılma düzeyi ve karşılaşılan yanılgılar. Yüksek Lisans Tezi, KTÜ, Fen Bilimleri Enstitüsü, Trabzon.
Yıldırım, N. (2009). Kimyasal denge konusuyla ilgili materyal geliştirilmesi, uygulanması ve sonuçlarının değerlendirilmesi. Doktora Tezi, KTÜ Fen Bilimleri Enstitüsü, Trabzon.