Mehmet Şafi BİLİK

KISASU’L-KUR’ÂN’DA SU

Kur’ân-i Kerim’de söz konusu edilen kıssalar bir hikâye ve masaldan ibaret değil, daha çok Hz. Muhammed (s.a.s)’in risaletine delil getirmek, Peygamber, sahabe ve daha sonra gelecekler için teselli vermek, felaket ve sıkıntılara karşı dayanma gücünü artırmak, bazı kıssaların sonunda bildirildiği üzere ibret ve ders alınmasını sağlamak kıssaların amacı ve hikmetleri arasında sayılabilir. Bunlarla birlikte, bütün peygamberlerin Allah katında makbul olan tevhit inancını yani İslam dinini tebliğ ettikleri, Allah’ın birliğini, ahiret inancı ve iyiliği emir, kötülükten nehy ettikleri de kıssaların amaç ve hikmetlerindendir. Belki de en önemli hikmetlerinden biriside, kıssalar Allah’ın hoşnut olacağı insan tipini oluşturmak içindir. Kur’ân’da pek çok kıssa anlatılmaktadır. Kur’ân kıssaları değişik sûrelerde serpilmiş bir şekilde aktarılırken Yusuf kıssası Yusuf Sûresinde tek parça olarak anlatılır. Araştırmacılar tarafından kıssalar değişik yönleri ile incelenmiş, makale ve tezler yazılmıştır. Bu makalemizde kıssalarda su konusu işlenecektir. Kıssaların bir kısmında su, rahmet sebebi iken bir kısmında helak sebebi, başka bir kısmında şifa sebebi olduğu görülmektedir.

Anahtar Kelimeler:

Kur’ân, Kıssa, Su, İmtihan, Helak

PDF

___

Kur’ân-i KerimAkalın-Toparlı-Argunşah-Demir, vdğ,. Türkçe Sözlük, 11. Bs. (Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları, 2011).Alusi, Şihabuddin es-Seyyit Mahmut,el-Bağdadi, Ruhu’l-Meani, (Beyrut: İdaretu’t-Tabaati’l-Muniriyye,bty).Ateş, Süleyman, Yüce Kur’ân’ın Çağdaş Tefsiri, (İstanbul: Yeni Ufuklar Neşriyat, bty).Buharî, Muhammed b. İsmail, Sahihu’l-Buharî, , 1. Bs. (Kahire: Matbaatü’s-Selefiyye ve Mektebetuha 1400h).Buhl, FR. “Bedir”, Milli Eğitim Bakanlığı İslam Ansiklopedisi, İA, 1978, II.Çimen, Abdullah Emin, Niçin Helak Oldular, (İstanbul: Işık Akademi Yayınları, 2008).Demirci, Muhsin Tefsir Usûlü, 28. Baskı, (İstanbul: M.Ü. İlahiyat Fakültesi Vakfı Yayınları, 2013).Duman, Mehmet Zeki, Beyanu’l-hak Kur’3an-ı Kerim’in Nüzul Sırasına göre Tefsiri, (Kayseri: Kayseri Gündem Yayınları-özel baskı-, 2014)Esed, Muhammed, Kur’an Mesajı (meal-Tefsir), trc. Cahit Koytak-Ahmet Ertürk, İstanbul: İşaret Yayınları, 1996).Fayda, Mustafa, “Bedir”, Türkiye Diyanet Vakfı İslam ansiklopedisi, DİA, 1992, V.Fuad Abdulbaki, Muhammed, Mu’cemu’l-Mufehres Li Elfazi’l-Kur’ân, (kahire: Matbaatu Dari’l-Kütübi’l-İslamiyye, 1364h.).Güç, Ahmet, “Sâlih”, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, (DİA), 2006, XXXVI.Güneş, Hüseyin, Nûh Tufanı ve Cudi Dağı, 2. Bs. (Ankara: İlâhiyât Yayınları, 2014).Gürkan, Salime Leyla, “Sebt”, Türkiye Diyanet Vakfı İslam ansiklopedisi, DİA, 2009, XXXVI.Habenneke, Abdurrahman Hasan el-Meydani, Mearcu’t-Tefsir ve Dekaiku’t-Tedebbür, 1.Bs. (Dimeşk: Daru’l-Kalem, 2000).Harman, Ömer Faruk, “Musa”, Türkiye Diyanet vakfı İslam ansiklopedisi, DİA, 2012, XXXI.Harman, Ömer Faruk, “Eyyûb”, Türkiye Diyanet vakfı İslam ansiklopedisi, DİA, 1995, XII.Harman, Ömer Faruk, “Nûh”, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, (DİA), 2012, XXXIII.Harman, Ömer Faruk, “Tufan”, Türkiye Diyanet vakfı İslam ansiklopedisi, (DİA), 2006, XXXXIİbn Kesir, İmaduddinEbu’l-Feda İsmail b. Ömer ed-Dimeşki, Tefsiru’l-Kur’âni’l-Azim, 1. Bs. (Beyrut: Daru’l-Kutubi’l-İlmiyye, 1998). İslamoğlu, Mustafa, Hayat Kitabı Kur’ân Gerekçeli Meal-Tefsir, 2. Bs. (İstanbul: Düşün Yayınları, 2008).Karaman-Çağrıcı-Dönmez-Gümüş, Kur’ân Yolu Türkçe Meal Tefsir, (Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı yayınları, 2006).Kırca, Celal, “Macma’u’l-Bahreyn”,Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, DİA, 2006, XXVIII.Kitabı Mukaddes, (İstanbul: Kitabı Mukaddes Şirketi, 1993).Kurt, Ali Osman, “Talut”, Türkiye Diyanet Vakfı İslam ansiklopedisi, DİA, 2010, XXXIX.Kurtubi, Ebu Abdullah Muhammed b. Ahmed el-Ensari, el-Câmi’uliAhkâmi’l-Kur’ân, (Kahire: Dâru’l-Kutub,1964).Küçük, Abdurrahman, “Ahid Sandığı”, Türkiye Diyanet Vakfı İslam ansiklopedisi, DİA, 1988, I.Mehmet Görmez-Mehmet Emin Özafşar-İsmail Hakkı Ünal-Yavuz Ünal-Bünyamin Erul-vdğ.(Akademik Heyet), Hadislerle İslam, 1. Bs. (Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, 2014).Mevdudi, Ebu’lA’lâ, Tefhimu’l Kur’ân, 2. Bs. (İstanbul: İnsan Yayınları, 1991).Neccar, Abdulvehap, Kısasu’l-Enbiya, (Lübnan: Daruİhyi’t-Türasi’l-Arabi, trs).Ocak, Ahmet Yaşar, “Ab-ı Hayat”, Türkiye Diyanet Vakfı İslam ansiklopedisi, DİA, 1988, I.Öztürk, Mustafa, Kur’ân-ı Kerim Meali Anlam ve Yorum Merkezli Çeviri, 2. Bs. (Ankara: Ankara Okulu Yayınları, 2016).Öztürk, Mustafa, Tefsir Tarihinde Ehl-i Kur’an Ekolu, Çukurova Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, C.III, Sayı 1, Ocak-Haziran 2003.Palache, J. L. “Sebt”, Milli Eğitim Bakanlığı İslam Ansiklopedisi, (İA), İstanbul 1978, X.Râğıb, İsfahânî, el-Müfredât, 6. Bs. (Beyrut: Dâru’l-Maarif, 2010).Razi, Muhammed Fahruddin b. Diyau’d-din Ömer, Mefâtihu’l-Ğayb, 1.bs. (byy: Dâru’l-Fikr, 1981).Sarıçam, İbrahim, Hz. Muhammed ve Evrensel Mesajı, 2. Bs. (Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı yayınları, 2004).Sarıkçıoğlu, Ekrem, “Kur’ân ve Arkeoloji Işığında Hz. Nûh ve Tufan Olayına Yeni Bir Bakış”, İslami Araştırmalar, Cilt IX, sayı 1-2-3-4, 1996.Soligsohn, M., “Eyyûb”, Milli Eğitim Bakanlığı İslam Ansiklopedisi, İA, 1978, IV.Şengül, İdris, “Kıssa”, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, (DİA), 2002, XXV.Şimşek, Mehmet Sait, Hayat Kaynağı Kur’ân Tefsiri, (İstanbul: Beyan Yayınları, 2012).Taberi, Ebu Cafer Muhammed b. Cerir, Câmi’u’l-Beyân an Te’vîliAyi’l-Kur’ân, 1. Bs. (Kahire: Hecrlit-Tabaati ve’n-Neşri ve’t-Tevziive’l-İ’lan, 2001)Tabersi, el-Fadıl b. Hasan, Mecmau’l-Beyan fi Tefsiri’l-Kur’ân, 1.Bs. (Beyrut: Dar’ul-Ulum, 2005).Temel, Nihat, Kur’an-i Kerim’de ve Sosyo-Kültütel Hayatımızda Su, 2. Bs. (İstanbul: Çamlıca Yayınları, 2013).Tirmizî, Ebu İsa Muhammed b. İsa b. Sevre, Sünen, 1. Bs. (Beyrut: Daru’l-Ğarbi’l-İslami,1996). Yılmaz, Musa Kâzım “Kur’ân-ı Kerim ve Tefsirlerde Hz. Nûh ve Tufan”, Hz. Nûh’tan Günümüze Cizre Sempozyumu, (İstanbul: Emin Matbaa, 1999).Zamahşeri, Ebu’l-Kasım Câru’l-llahMahmud b. Ömer b. Muhammed, el-Keşşâf, 1. Bs. (Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1985).Zühayli, Vehbe, Tefsiru’l-Münir, 10. Bs. (Dimeşk: Daru’l-Fikir, 2009).